«Είναι υπερβολικά μακιγιαρισμένη για να αναλάβει τη διοίκηση του Τόκιο» δήλωσε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ένας πρώην κυβερνήτης της πρωτεύουσας της Ιαπωνίας με στόχο να τη μειώσει. Και σε μια ιδιαίτερα ανδροκρατούμενη κοινωνία όπως η ιαπωνική ήταν κάθε άλλο παρά σίγουρο πως θα κατάφερνε να επικρατήσει επί των αντιπάλων της. Την τελευταία λέξη, ωστόσο, την είπαν οι περισσότεροι από 11 εκατομμύρια ψηφοφόροι της ιαπωνικής μητρόπολης οι οποίοι απορρίπτοντας επιφανείς υποψηφίους, όπως ο δημοσιογράφος Σουντάρο Τοριγκόε, τον οποίο επέλεξε η αντιπολίτευση ως υποψήφιό της, αλλά και ο υποψήφιος του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος Χιρόγια Μασούντα, εξέλεξαν την περασμένη Κυριακή κυβερνήτρια του Τόκιο την 64χρονη Γιουρίκο Κόικε. Λαμβάνοντας 2,9 εκατ. ψήφους, ένα εκατομμύριο περισσότερες από τον κύριο αντίπαλό της, η κυρία Κόικε έγινε η πρώτη γυναίκα στην ιστορία της Ιαπωνίας που καταλαμβάνει αυτήν την ιδιαίτερα σημαντική θέση.
Η νέα κυβερνήτρια του Τόκιο σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου, μιλάει άπταιστα αγγλικά και αραβικά και συμμετείχε στις εκλογές ως ανεξάρτητη υποψήφια, παρότι είναι στέλεχος του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος από το 2002. Η υποψηφιότητά της μπορεί να δίχασε το κυβερνών κόμμα αλλά προσέφερε στην ίδια ένα σημαντικό πλεονέκτημα καθώς αναδείχθηκε ως μια ανεξάρτητη υποψήφια, ικανή να ταράξει τα νερά στην πολιτική σκηνή του Τόκιο φέρνοντας την κάθαρση, ιδιαίτερα όσον αφορά τα οικονομικά της μητροπολιτικής κυβέρνησης. Πράγματι αυτό που ζητούν οι πολίτες του Τόκιο είναι περισσότερη διαφάνεια στη δημόσια διοίκηση. Αμφότεροι οι προκάτοχοί της δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη θητεία τους καθώς αναγκάστηκαν να παραιτηθούν εξαιτίας οικονομικών σκανδάλων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ετήσιο ΑΕΠ της ιαπωνικής πρωτεύουσας εκτιμάται σε 1,5 τρισ. δολάρια, συμπεραίνεται εύκολα πως το έργο της θα είναι κάθε άλλο παρά εύκολο.
Αλλά η κυρία Κόικε δεν στερείται εμπειρίας. Οπως και η Μάργκαρετ Θάτσερ, την οποία μάλιστα θαυμάζει, είναι αυτοδημιούργητη και έδωσε σκληρές μάχες για να φτάσει εκεί που βρίσκεται σήμερα. Εχει εργαστεί ως δημοσιογράφος στην τηλεόραση, διετέλεσε υπουργός Αμυνας στην πρώτη κυβέρνηση του πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε, ενώ κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από τον Γιουνισίρο Κοϊζούμι ήταν επικεφαλής του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Γνωστή για τις περιβαλλοντικές της ευαισθησίες, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας φορούσε πάντα κάτι πράσινο ζητώντας και από τους ψηφοφόρους της να φορούν επίσης κάτι πράσινο. Αλλά η νέα κυβερνήτρια του Τόκιο είναι επίσης γνωστή για τις εθνικιστικές θέσεις της. Τάσσεται ανοιχτά υπέρ της απόκτησης πυρηνικών όπλων από την Ιαπωνία, ενώ συμμετείχε και στην κοινοβουλευτική ένωση του Nippon Kaigi, ενός υπερεθνικιστικού λόμπι που υποστηρίζει ότι η Ιαπωνία πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να απαλλάξει (!) την Ασία από τη δυτική αποικιοκρατία. Η κυρία Κόικε στηρίζει επίσης και την «Εταιρεία για την αναθεώρηση των εγχειριδίων της Ιστορίας», οργάνωση που προωθεί μια νέα θεώρηση, ρεβιζιονιστική και εθνικιστική, της ιαπωνικής ιστορίας με στόχο να αποποιηθεί η χώρα τις ευθύνες της για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τον ιαπωνικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Μεταξύ των κύριων προτεραιοτήτων της συγκαταλέγεται η προώθηση και η εφαρμογή πολιτικών υπέρ των γυναικών «ούτως ώστε άνδρες και γυναίκες να μπορούν να λάμψουν εξίσου στο Τόκιο». Αλλά το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ κατατάσσει την Ιαπωνία στην 101η θέση σε σύνολο 145 χωρών όσον αφορά την ισότητα των ευκαιριών για τα δύο φύλα ενώ στο κοινοβούλιο γυναίκες είναι μόνον το 9,5%.
ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ
Η θητεία της θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο που θα διαχειριστεί τα τεράστια κονδύλια για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020. Το Τόκιο παράγει το 1/5 του ΑΕΠ της Ιαπωνίας, ενώ ο ετήσιος προϋπολογισμός του είναι μεγαλύτερος από εκείνον της Σουηδίας. Οι Ιάπωνες βασίζουν στην επιτυχή διοργάνωση των Αγώνων τις ελπίδες τους για ανάκαμψη της χώρας, η οικονομία της οποίας είναι η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο αλλά δυσκολεύεται να ξεπεράσει τη μακρόχρονη στασιμότητα. Ταυτόχρονα, ωστόσο, έχει περιοριστεί και ο ενθουσιασμός των κατοίκων της ιαπωνικής πρωτεύουσας εξαιτίας των υπέρογκων δαπανών και της κακοδιαχείρισης. «Θέλω να ξανακερδίσω την εμπιστοσύνη των πολιτών του Τόκιο» δήλωσε η Γιουρίκο Κόικε. Αν τα καταφέρει, τότε είναι πολύ πιθανόν να κερδίσει το μεγάλο στοίχημα των Ολυμπιακών Αγώνων δίνοντας έτσι και στην υπόλοιπη Ιαπωνία την απαραίτητη ώθηση για ανάπτυξη.

Ιαν Νίρι, καθηγητής Ιαπωνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
«Η λιτότητα είναι το μυστικό της επιτυχίας»
«Η Γιουρίκο Κόικε συγκαταλέγεται μεταξύ των ελάχιστων διεθνιστών του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP) του πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε. Η είσοδός της στην κούρσα για την κυβέρνηση του Τόκιο αποτέλεσε έκπληξη, ενώ υπονομεύτηκε και από τον ισχυρό πυρήνα του LDP καθώς υποστήριξε τον Χιρόγια Μασούντα, έναν αξιόλογο μεν, πληκτικό δε πρώην γραφειοκράτη. Η παραμονή της στην εξουσία θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από το κατά πόσο θα καταφέρει να συνεργαστεί με τη μητροπολιτική συνέλευση του Τόκιο. Η ισορροπία ανάμεσα στον κυβερνήτη της ιαπωνικής μητρόπολης και στην τοπική συνέλευση είναι ανάλογη με εκείνη μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του Κογκρέσου. Το LDP κατέχει 59 από τις 124 έδρες, γεγονός που το καθιστά το μεγαλύτερο κόμμα στη μητροπολιτική συνέλευση και συνήθως συνεργάζεται, τόσο σε μητροπολιτικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, με το κεντρώο κόμμα Κομέιτο, που κατέχει 23 έδρες. Κατά πάσα πιθανότητα η Γιουρίκο Κόικε θα μπορέσει να εξασφαλίσει τη στήριξή τους, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια των επόμενων, πρώτων, μηνών της στην κυβέρνηση του Τόκιο. Στη συνέχεια, όμως, από την έναρξη του νέου έτους και έπειτα, τα μέλη της μητροπολιτικής συνέλευσης θα ανησυχούν περισσότερο για τις δικές τους θέσεις εν όψει των εκλογών για την ανάδειξη των μελών της Δίαιτας (Κάτω Βουλής) της Ιαπωνίας τον Ιούνιο του 2017».

Αυτά δηλώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο Ιαν Νίρι, καθηγητής Ιαπωνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Ιαπωνικών Σπουδών Nissan, ερωτώμενος για τις τριβές που σημειώθηκαν και δεν αποκλείεται να ενταθούν στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος της Ιαπωνίας εξαιτίας της απόφασης της κυρίας Κόικε να συμμετάσχει στις εκλογές ως ανεξάρτητη υποψήφια.
Οσον αφορά τις προτεραιότητες της επικεφαλής μιας πόλης 13,8 εκατ. κατοίκων ο βρετανός ακαδημαϊκός αναφέρθηκε σχεδόν αποκλειστικά στα οικονομικά. «Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας της έδειξε ότι στοχεύει να περιορίσει τις απώλειες στην κυβέρνηση του Τόκιο. Ο προκάτοχός της αναγκάστηκε να παραιτηθεί διότι κατηγορήθηκε ότι σπατάλησε μεγάλα χρηματικά ποσά σε γεύματα και ακριβά ξενοδοχεία για τον ίδιο και την οικογένειά του. Η Γιουρίκο Κόικε δεσμεύτηκε για την επανεξέταση όλων των δαπανών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020 επιδιώκοντας τη μείωση του συνολικού κόστους όσο το δυνατόν περισσότερο. Υπογράμμισε επίσης την ανάγκη αρωγής, μέσω της παροχής περισσότερων διευκολύνσεων, των παιδιών και των οικογενειών. Παρότι η ίδια δεν είναι μητέρα, κατάφερε να εξασφαλίσει τη στήριξη πολλών γυναικών. Υποσχέθηκε επίσης και μάλιστα πλειστάκις περισσότερη διαφάνεια όσον αφορά το μέγεθος αλλά και τις διαδικασίες κατανομής των κεφαλαίων από την κυβέρνηση του Τόκιο. Προσφέρθηκε, τέλος, να μειώσει ως και 50% τον δικό της μισθό» κατέληξε ο κ. Νίρι.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ