Αρνητικό ρεκόρ Γκίνες για τη Στοκχόλμη

Η Στοκχόλμη βρίσκεται πολύ κοντά στο να κερδίσει ένα από τα πιο περίεργα ρεκόρ Γκίνες: της πόλης με τη μεγαλύτερη αναμονή στην ενοικίαση κατοικίας. Σύμφωνα με το BBC, πρέπει κανείς να περιμένει κατά μέσον όρο εννέα χρόνια για να μπορέσει να νοικιάσει σπίτι και το διάστημα αυτό φτάνει τις δύο δεκαετίες για ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς γειτονιές της σουηδικής πρωτεύουσας.

Ο πληθυσμός της Στοκχόλμης έχει σημειώσει ραγδαία αύξηση σε μικρό διάστημα αφού σχεδόν 250.000 άτομα έχουν μετακομίσει στην πόλη μόνο τα τελευταία επτά χρόνια. Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πρωτεύουσα της Ευρώπης βλέπει τους κατοίκους της να αυξάνονται με αστρονομικούς ρυθμούς χάρη σε παράγοντες όπως το μεταναστευτικό ρεύμα, η ακμάζουσα επιχειρηματική σκηνή και κυρίως το επίπεδο των νεοφυών επιχειρήσεων (start-up) αλλά και ο υψηλός ρυθμός γεννήσεων. Εν μέσω όμως των αυστηρών κανονισμών δόμησης και της έλλειψης επενδύσεων επί σειρά δεκαετιών, οι διαδοχικές κυβερνήσεις της χώρας έχουν αποτύχει να χτίσουν αρκετά σπίτια για τους μόνιμους κατοίκους της, πόσω μάλλον για όσους νέους καταφθάνουν.

Στη θεωρία, επισημαίνει το δημοσίευμα του βρετανικού δικτύου, η αγορά ενοικίασης της Σουηδίας είναι σχεδιασμένη για να διασφαλίσει ότι όποιος δεν κατέχει δικό του ακίνητο θα έχει πρόσβαση σε μια κατοικία με προσιτό ενοίκιο, το οποίο συνήθως διατίθεται είτε από ένα τοπικό συμβούλιο είτε από κάποια εγκεκριμένη από το κράτος ιδιωτική εταιρεία. Μόλις κανείς καταφέρει να υπογράψει κάποιο από αυτά τα πολυπόθητα συμβόλαια συνήθως διαμένει στο σπίτι αυτό για όλη του τη ζωή.

Τα πράγματα όμως είναι δύσκολα για όσους δεν είναι αρκετά τυχεροί ώστε να αποκτήσουν μία από αυτές τις λεγόμενες «από πρώτο χέρι» συμβάσεις. Οι επίδοξοι ενοικιαστές τότε έχουν την επιλογή είτε να υπενοικιάσουν από κάποιον με μακροχρόνια μίσθωση είτε από κάποιον ιδιοκτήτη. Ωστόσο, τα συμβόλαια αυτά είναι συχνά για έναν χρόνο ή και λιγότερο, καθώς οι ιδιοκτήτες ή οι υπενοικιαστές υπόκεινται σε χρονικούς περιορισμούς από τις τοπικές ενώσεις κτιρίων, ενώ επιτρέπεται να διαθέσουν τα σπίτια τους προς ενοικίαση μόνο εξαιτίας κάποιου σοβαρού λόγου, όπως η πραγματοποίηση ενός πολύμηνου ταξιδιού ή η συγκατοίκηση με κάποιον σύντροφο. Ταυτόχρονα η αγορά κατοικίας μοιάζει ανέφικτη εξαιτίας των υψηλών τιμών που αυξάνονται συνεχώς. Μέσα σε ένα έτος σημείωσαν άνοδο της τάξεως του 14%.

Το πρόβλημα δεν επηρεάζει μόνο όσους θέλουν να ζήσουν και να δουλέψουν στη Στοκχόλμη. Οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες από σχεδόν όλους τους κλάδους έχουν εκφράσει με πολλούς τρόπους τη δυσαρέσκειά τους για την κρατούσα κατάσταση. Σύμφωνα με τη Συνομοσπονδία Σουηδικών Επιχειρήσεων (Svenskt Näringsliv), το 61% των εταιρειών βιώνουν προβλήματα προσλήψεων το τελευταίο έτος, με τις επιχειρήσεις να επικαλούνται την αδυναμία εύρεσης στέγης για τους υπαλλήλους τους στο 31% των περιπτώσεων. Η εταιρεία παροχής μουσικών υπηρεσιών μέσω Διαδικτύου Spotify, με έδρα τη Στοκχόλμη, έγραψε πρόσφατα μια ανοιχτή επιστολή προς τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής προειδοποιώντας ότι θα μεταφέρει τις δραστηριότητές της αλλού αν η κυβέρνηση δεν αναλάβει δράση γρήγορα.

Το μεγαλύτερο μέρος της απογοήτευσης των επιχειρήσεων προέρχεται από την έλλειψη εθνικής πολιτικής για το πώς θα αντιμετωπιστεί το στεγαστικό πρόβλημα της Σουηδίας. Ωστόσο σε τοπικό επίπεδο η Στοκχόλμη επενδύει σε μεγάλο βαθμό σε προγράμματα στέγασης αλλά και διοικητικής υποστήριξης εν μέσω φόβων ότι η κρίση θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στις επιχειρήσεις. Το Συμβούλιο της Στοκχόλμης έχει εκπονήσει μια σειρά δημιουργικών δημόσιων και ιδιωτικών έργων, όπως η ανοικοδόμηση 40.000 νέων μόνιμων κατοικιών ως το 2020 –που θα αυξηθούν σε 140.000 ως το 2030 –και η δημιουργία του πρώτου μεγάλης κλίμακας χώρου συν-διαβίωσης επιχειρήσεων.