Είναι πραξικόπημα. Η αναστροφή της διαπραγμάτευσης με την εισήγηση εκ μέρους των δανειστών μέτρων απόλυτου οικονομικού ανορθολογισμού που αναπαράγουν τις χειρότερες πλευρές της κρίσης και αδρανοποιούν τα εναπομείναντα ενεργά παραγωγικά χαρακτηριστικά της οικονομίας, αποτελούν πολιτική παρεκτροπή, αποτελούν παραποίηση της εκλογικής εντολής. Σύμφωνοι. Η οικονομία δεν καταλαβαίνει από δημοκρατία. Ομως η εκλογική εντολή είναι (μέχρι στιγμής και τουλάχιστον στο δυτικό υπόδειγμα) ο τρόπος οργάνωσης της αχανούς και αντιφατικής κοινωνικής επιθυμίας ή αντίρρησης, του συλλογικού θυμικού, της κοινής εμπειρίας. Η εκλογική εντολή αφομοιώνει τη συλλογική επιθυμία με καταληπτούς και κοινόκτητους κανόνες δικαίου. Φαίνεται ότι αυτά τα αυτονόητα γίνονται εξωπραγματικά όταν έχεις μια δομική ασυμμετρία –όπως συμβαίνει με τη χώρα μας. Από τη μία, εξαιρετικά αδύναμη οικονομία και από την απέναντι πλευρά έναν νεοφιλελεύθερο δογματισμό. Το πραξικόπημα που αναπτύσσεται στη χώρα δεν εκφράζει απλώς πολιτική εκτροπή, αλλά μια νέα αξιωματική κανονικότητα. Το δράμα αυτής της πραξικοπηματικής τερατομορφίας κορυφώνεται όταν πολιτικά πρόσωπα, δυνάμεις και κόμματα, επιπόλαια και αστόχαστα, αναπτύσσουν και διευρύνουν την πολιτική παραποίηση: το σενάριο διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ και συγκρότησης του «μεγάλου συνασπισμού» εκφωνείται μεν από τον τέως πρωθυπουργό, αλλά υλοποιείται, με τα ίδια τα προτεινόμενα μέτρα, από τους θεσμούς. Η αντικατάσταση του ΣΥΡΙΖΑ με ένα κράμα, το σενάριο δηλαδή βίαιης μεταβολής της πολιτικής ταυτότητας και εκβιασμένης μείξης με άλλες ιδεολογικές και κομματικές επικράτειες, στην παρούσα συνθήκη και με τους όρους που πάει να επιβληθεί, δεν έχει σχέση με την αναγκαία καταλλαγή, δεν έχει σχέση με την αφομοίωση ιδεολογικών στοιχείων του αντιπάλου και τη δημοκρατική ανταλλαγή και αντιμετάθεση. Εχει σχέση με μια τσαπατσούλικη εξαλλαγή, μια κακοήθεια, που αποτρέπει την ουσιαστική δημοκρατικοποίηση και ηθικοποίηση του κομματικού και διοικητικού συστήματος. Που ίσα-ίσα αποτρέπει τη διόρθωση ενός μεγάλου και μέχρι στιγμής ανίκητου «εθνικού» ελαττώματος.
Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει στην Ιστορία, αλλά λόγω της έκρηξης των social media εικονογραφούνται εντόνως, «συγχρονοποιούνται», οι βουλιμίες και εξουσιαστικές ανυπομονησίες. Εννοώ ότι στη διεθνή αντιμετώπιση της χώρας μας και της ηγεσίας της έχει αλλάξει (όχι μόνο τώρα, αλλά τα τελευταία πέντε χρόνια) η παραστατική απεικόνιση, έχει μεταβληθεί η παράσταση της είδησης, η απεικόνιση της πληροφορίας και μετέχει κυριαρχικά στο πραγματικό. Αντίθετα με τον πόλεμο και τις λήψεις βιντεογκέιμ που βλέπουμε στις συγκρούσεις, ένα μη θεαματικό γεγονός –όπως τα οικονομικά μεγέθη μιας μικρής χώρας –δραματοποιούνται και θεαματικοποιούνται, έξυπνα και σκηνοθετικά εύστοχα.
Tο επικοινωνιακό στοιχείο γίνεται οργανικό μέρος του πραγματικού. Ακαριαία προελαύνει η είδηση, καταλαμβάνει τμήμα της διαπραγμάτευσης, γίνεται οργανικό κομμάτι του πολιτικού λόγου. Η υπερβολή αυτή, η διαστολή, αποτελεί μια εσωτερική μορφή παραποίησης παράλληλη και συνεργό της πολιτικής εκτροπής που εντόπισα στην αρχή του κειμένου.
Η «θεαματική» δημοκρατία αντιστοιχεί στη φαινομενική, στην ονομαστική οικονομία. Δείκτες, ποσά, μεγέθη, που απλώς είναι εκτός πραγματικότητας, κινούνται στη σφαίρα της λογιστικής φαντασίας. Ναι, δικαιούται και η λογιστική μερίδιο από τη φαντασία, από τη δραματική τέχνη. Ο Ντάισεμπλουμ σε αντιδιαστολή με τον Βαρουφάκη, ο Γιούνκερ σε αντιδιαστολή με τον Τσίπρα κ.λπ. Ρόλοι, μορφασμοί, διαμοιρασμοί, δράμα και σκηνική πράξη.
Είναι προφανές ότι τα μέτρα των πολλών δισεκατομμυρίων, που αφαιρούν την τελευταία ικμάδα από τη γερασμένη και αποξηραμένη ελληνική οικονομία, είναι απολύτως ανεφάρμοστα. Είναι μέτρα-θέαμα, τιμωρητική χειρονομία που νεύει στους υπολοίπους, ανακαταστρέφοντας μια δομικά εκπτωχευμένη χώρα. Τα μέτρα των άπειρων και ατεκμηρίωτων δισ., δεν έχει σημασία αν περάσουν απ το Κοινοβούλιο ή όχι, δεν εξαρτώνται από τις στρατεύσεις, τις κοινοβουλευτικές πειθαρχίες, τις ρητορικές, αλλά από την εσωτερική αναλήθειά τους. Τα «ρουμανικά» μέτρα των πάμπολλων δισ., πολύ απλά, καθορίζουν μια περίοδο Τσαουσέσκου στην ελληνική σκηνή. (Θυμηθείτε την περίοδο που η «σοσιαλιστική» Ρουμανία αποπλήρωνε βίαια το χρέος της προς τη Δύση με 4 ώρες ηλεκτρικό την ημέρα, εξαθλίωση και υποσιτισμό του λαού της.)
Επειδή αυτό μάλλον δεν μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα (δεν υπάρχει ακόμη πολιτική δύναμη που να μπορεί να τα επιβάλλει), πολύ απλά δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Θα αναπαράγουν όλες τις νεκρώσεις της ελληνικής οικονομίας, τις νευρώσεις του λαού και θα διευρύνουν τις αβουλίες της κεντρικής πολιτικής σκηνής, η οποία, έρμαιο των ομάδων πίεσης, θα νομοθετεί καθηλωμένη είτε στη μεταφυσική είτε στην αδίστακτη ιδιοτέλεια των αντιδικούντων ομάδων πίεσης. Τα μέτρα των πάμπολλων δισ. δεν έχουν κανένα λογικό κέντρο, κανένα νόημα, κανέναν λειτουργισμό, πέρα από τον τρομοκρατικό αριθμό τους. Πέρα από τους συμβολισμούς και την πολιτική διδακτική τους. Ακεντρα και ασχεδίαστα διδάσκουν, νουθετούν, συντρίβουν με το ίδιο το χαώδες λογικό τους. Οποιος δεν το βλέπει είναι ή τυφλός ή πολιτικά μικρο-ιδιοτελής.
Η χώρα μας πλούτισε παρ’ αξίαν και έξω από τις πραγματικές σημασίες της, διαμόρφωσε έναν πολιτικό και παραγωγικό αυτισμό και φορμαλισμό στη θέση της πολιτικής και της παραγωγής και τώρα συμμορφώνεται, εκλογικεύεται, εξίσου άκεντρα, εξίσου στρεβλά. Σαν να είναι μοίρα αυτού του τόπου η πίκρα, σαν να είναι μοίρα η παράκρουση, σαν να πρέπει να έχουμε διαρκώς «Μικρασιατικές καταστροφές», εμφυλίους, δίκες και αειφόρο εκδίκηση.
Ο κ. Δημήτρης Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Σάμου.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
