Πες μου την ομάδα αίματός σου, να σου πω αν θα πάθεις άνοια

Μπορεί το αίμα να… φαίνεται το ίδιο, ωστόσο το «κόκκινο υγρό» της ζωής ανήκει σε τέσσερις διαφορετικές ομάδες: Α, Β, ΑΒ ή 0. Είναι ζωτικής σημασίας για ένα άτομο να γνωρίζει την ομάδα αίματός του –τόσο σε περίπτωση που χρειαστεί κάποια μετάγγιση αίματος όσο και γενικότερα, καθώς διαφορετικά ερευνητικά στοιχεία δείχνουν πως η ομάδα αίματος μπορεί να παράσχει πλούτο πληροφοριών σχετικά με την υγεία. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Βrain Research Bulletin», η ομάδα αίματός μας μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και να προβλέψει πώς θα γεράσει ο εγκέφαλός μας.

Η γήρανση επηρεάζει τον εγκέφαλο

Η γήρανση είναι γνωστό ότι προκαλεί αλλαγές στο μέγεθος του εγκεφάλου, στην αγγείωσή του και στη γνωσιακή κατάσταση, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο για τη Γήρανση των ΗΠΑ. Καθώς γερνάμε, ο εγκέφαλος συρρικνώνεται και περνά από αλλαγές σε όλα τα επίπεδα –από τα μόρια ως τη μορφολογία. Η μείωση του όγκου της φαιάς ουσίας παρατηρείται υπό φυσιολογικές συνθήκες στον εγκέφαλο με την πάροδο του χρόνου.

Η καθηγήτρια Αναλένα Βενέρι από το Τμήμα Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ και ο ερευνητής του Τμήματος Ματέο Ντε Μάρκο πιστεύουν ότι ο όγκος της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου και ο κίνδυνος φθίσης των γνωστικών ικανοτήτων επηρεάζονται από τις διαφορετικές ομάδες αίματος.

Προσπαθώντας να καταγράψουν τόσο τις ογκομετρικές διαφορές στη φαιά ουσία όσο και τη μείωση των γνωστικών ικανοτήτων μεταξύ ενηλίκων με ομάδα αίματος 0 και ενηλίκων με τις υπόλοιπες ομάδες αίματος οι ερευνητές ανέλυσαν μαγνητικές τομογραφίες που ανήκαν σε 189 υγιή άτομα.

Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, τα άτομα που είχαν ομάδα αίματος εκτός του 0 (Α, Β ή ΑΒ) εμφάνιζαν μικρότερο όγκο φαιάς ουσίας στις κροταφικές και μεταιχμιακές περιοχές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένου του αριστερού τμήματος του ιππόκαμπου. Το αριστερό τμήμα του ιππόκαμπου είναι μία από τις πρώτες περιοχές του εγκεφάλου που ανακαλύφθηκε ότι σχετίζονται με την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ.

«Αυτό που γνωρίζουμε πλέον είναι ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά στον όγκο της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου και τα ευρήματά μας επιβεβαιώνουν τις κλινικές παρατηρήσεις. Η βιολογία των ομάδων αίματος φαίνεται να επιδρά στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος. Τώρα πρέπει να καταλάβουμε πώς και γιατί συμβαίνει αυτό» ανέφερε η δρ Βενέρι σε σχετικό δελτίο Τύπου του Πανεπιστημίου.

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2014 στην επιθεώρηση «Neurology» έδειξε ότι τα άτομα με τη σπάνια ομάδα αίματος ΑΒ (τη διαθέτει περίπου το 4% του πληθυσμού) αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο γνωστικών προβλημάτων καθώς γερνούν σε σύγκριση με τα άτομα με τις υπόλοιπες ομάδες αίματος. Οπως συγκεκριμένα φάνηκε, όσοι είχαν ομάδα αίματος ΑΒ αντιμετώπιζαν αυξημένες κατά 82% πιθανότητες να αναπτύξουν προβλήματα στη μνήμη και στη σκέψη τα οποία οδηγούν σε άνοια. Επιπλέον, εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα του παράγοντα VIII –μιας πρωτεΐνης που βοηθά στην πήξη του αίματος. Τα υψηλά επίπεδα του παράγοντα πήξης VIII έχουν συνδεθεί με μεγαλύτερο κίνδυνο γνωστικών διαταραχών και άνοιας.

Υπάρχουν πάντως μη γενετικοί παράγοντες οι οποίοι συνδέονται με ταχύτερη γνωστική φθορά, τους οποίους μπορεί ο καθένας από εμάς να ελέγξει μέσω σωστής διατροφής και άσκησης (γενικώς μέσω ενός υγιεινότερου τρόπου ζωής). Η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, το κάπνισμα αλλά και το περιττό βάρος κατά τη μέση ηλικία συνδέονται με μεγαλύτερη μείωση του όγκου του εγκεφάλου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2011 στην επιθεώρηση «Neurology».

Τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση παρουσίαζαν ταχύτερα αλλαγές στη λευκή ουσία του εγκεφάλου ή βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου. Οι διαβητικοί εμφάνιζαν ταχύτερα συρρίκνωση του ιππόκαμπου του εγκεφάλου ενώ οι καπνιστές παρουσίαζαν γενική συρρίκνωση του εγκεφάλου καθώς και ταχύτερη μείωση της λευκής ουσίας σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Τέλος, τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα παρουσίαζαν τα πιο μεγάλα ποσοστά μείωσης στον όγκο του εγκεφάλου αλλά και στις εκτελεστικές λειτουργίες.

Εκτός από το να κρατούμε το σώμα μας υγιές, είναι άκρως σημαντικό να κρατούμε σε ηρεμία και τον εγκέφαλό μας ώστε να βοηθήσουμε τη φαιά ουσία του. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο διαλογισμός μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από τη γήρανση. Συγκεκριμένα, κατά τη μελέτη, τα άτομα που ασχολούνταν με τον διαλογισμό παρουσίαζαν μικρότερη μείωση της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου σε σύγκριση με τα υπόλοιπα. Παρότι τα ευρήματα δεν απέδειξαν αιτιώδη σχέση, σίγουρα το να μην έχουμε… τρικυμία εν κρανίω αλλά «μπουνάτσα», δεν μπορεί παρά να βοηθά τον εγκέφαλο.