5η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης: Η σύγχρονη τέχνη ήρθε στο ραντεβού της

Η 5η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης σηκώνει αυλαία στις 23 Ιουνίου και μας υπόσχεται ένα άκρως ενδιαφέρον πρόγραμμα: εκθέσεις, εκδηλώσεις, φεστιβάλ, όπως και στις προηγούμενες διοργανώσεις με τη γενικότερη θεματική «Παλιές διασταυρώσεις –Make it New». Η κατακλείδα του εν λόγω προγράμματος, που ξεκίνησε το 2011 υπό τη διεύθυνση της Κατερίνας Κοσκινά με θεματικό επίκεντρο τη Μεσόγειο, έχει ως κορυφαίο γεγονός την κεντρική έκθεση, την οποία εφέτος επιμελείται η επίσης κορυφαία Κατερίνα Γρέγου. Με τίτλο «Από την απαισιοδοξία της νόησης στην αισιοδοξία της πράξης», εμπνευσμένο από έναν αφορισμό του Αντόνιο Γκράμσι που περιλαμβάνεται στα «Τετράδια Φυλακής» (1929-1935), θα παρουσιάσει τη δουλειά 44 καλλιτεχνών και μιας καλλιτεχνικής κολεκτίβας από 25 χώρες με ήδη υπάρχοντα έργα αλλά και νέες παραγωγές. Μια διαφοροποίηση σε σχέση με τις προηγούμενες Μπιενάλε είναι ότι η κεντρική έκθεση θα είναι πιο συγκεντρωτική σε σχέση με άλλες διοργανώσεις και δεν θα χρησιμοποιήσει τους ιστορικούς χώρους αλλά θα συσπειρώσει τα έργα όλων των καλλιτεχνών στο Περίπτερο 6 εντός ΔΕΘ, με την εξαίρεση της δουλειάς του Αντώνη Πίττα η οποία θα παρουσιαστεί στη Μονή Λαζαριστών.

Την προσοχή μας έχει τραβήξει και η έκθεση «Ταυτο-ετερό-τητα» (ως τις 31/7) σε επιμέλεια Συραγώς Τσιάρα και Θοδωρή Μάρκογλου. Διερευνά καίρια ζητήματα ταυτότητας και έμφυλου προσδιορισμού μέσα από έργα καλλιτεχνών όπως οι Ντέιβιντ Χόκνεϊ, Λίντα Μπένγκλις και Βόλφρανγκ Τίλμανς και θα φιλοξενηθεί στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, ενώ συνοδεύεται από μια έκθεση στο Πεδίο Δράσης Κόδρα σε επιμέλεια Δημήτρη Μιχάλαρου, Ανθής Αργυρίου και Παναγή Κουτσοκώστα.

Μολονότι τώρα ξεκινάει την πέμπτη διαδρομή της, η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης έχει δώσει ήδη τα διαπιστευτήριά της μέσα από τις προηγούμενες διοργανώσεις. Κατ’ αρχάς με τη θεματική της. «Η λογική ήταν ότι αν θέλαμε να παίξουμε έναν ρόλο σε έναν κόσμο ο οποίος είναι γεμάτος Μπιενάλε θα έπρεπε να προσδιορίσουμε τον στόχο μας και την επικράτειά μας. Η Ελλάδα εδώ και χιλιετίες έχει μια διαμορφούμενη σχέση με τη Μέση Ανατολή, τη Μικρά Ασία πιο παλιά, το Μαγκρέμπ, την Ιταλία. Υπήρχε επιτακτική ανάγκη να ξαναδούμε αυτές τις «Παλιές διασταυρώσεις», εξ ου και το «Make it New» από την επιταγή του Εζρα Πάουντ» εξηγεί η κυρία Κοσκινά.

Επειτα είναι μια εγγύηση προβολής και διάχυσης της τέχνης μέσα στην πόλη αλλά και στα 5Μ της, δηλαδή στα πέντε μεγάλα μουσεία της Θεσσαλονίκης (Βυζαντινό, Αρχαιολογικό, Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ, Μακεδονικό Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικό Σύγχρονης Τέχνης) τα οποία το ΚΜΣΤ ενέταξε στο ΕΣΠΑ προκειμένου να διοργανώνουν τις δικές τους εκθέσεις στο πλαίσιο της Μπιενάλε φιλοξενώντας παράλληλα ορισμένα έργα σύγχρονης τέχνης. Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά.

«Εχουμε μια πολύ μεγάλη αύξηση της επισκεψιμότητας. Στην προηγούμενη Μπιενάλε 87.000 άτομα επισκέφθηκαν την Μπιενάλε μαζί με τα μουσεία» εξηγεί η κυρία Κοσκινά, η οποία συνοψίζει ακολούθως τα ως τώρα ποικίλα «οφέλη» της Μπιενάλε. «Στο ΚΜΣΤ μπορέσαμε να λειτουργήσουμε ως Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης γιατί, ενώ κάναμε πολλά για τη ρώσικη πρωτοπορία και τον μοντερνισμό, αφήναμε απ’ έξω τη σύγχρονη τέχνη. Δημιουργήσαμε σιγά-σιγά μια συλλογή έργων σύγχρονης τέχνης η οποία είναι και παραγωγή μας μέσα από την Μπιενάλε. Η Θεσσαλονίκη γνώρισε το Κρατικό Μουσείο που δεν είχε επισκέπτες γιατί βγήκε έξω από τα τείχη και ήρθε πιο κοντά στον κόσμο. Δημιουργήσαμε πολλές συνέργειες και συμπράξεις μέσα στην πόλη. Εχουμε πολύ μεγάλη συμμετοχή εθελοντών και επισκεπτών που είναι πολύ νέοι. Ενισχύσαμε τη σχέση μας με τον δήμο και την Περιφέρεια, οι επισκέπτες μας συνδυάζονται με τους επισκέπτες της Μπιενάλε της Λυών και της Κωνσταντινούπολης, με τις οποίες συνεργαζόμαστε σε επίπεδο προβολής. Παρέχουμε πολύ μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τα οποία παρουσίασαν αύξηση ως 200% στο παρελθόν σε μια περίοδο μεγάλης ανέχειας και κατήφειας».