Μονόδρομος οι διαρθρωτικές αλλαγές

Η επανεκκίνηση όμως της ελληνικής οικονομίας δεν είναι θέμα νομίσματος. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να έχουμε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες για τα οποία να υπάρχει ζήτηση από το εξωτερικό. Πάνε οι εποχές που η εσωτερική ζήτηση με τα δανεικά του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα κινούσε την οικονομία. Με λίγα λόγια, πρέπει να αλλάξουμε παραγωγικό μοντέλο.

Για να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να υποχωρήσει η ανεργία πρέπει να προχωρήσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην Παιδεία, στη δημόσια διοίκηση, στη φορολογία, στη γραφειοκρατία, στη νοοτροπία που είναι απαραίτητες για να γίνουν επενδύσεις και να δημιουργηθούν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες. Και αυτά πρέπει να γίνουν είτε με ευρώ είτε με δραχμή ή με οποιοδήποτε άλλο νόμισμα. Δεν υπάρχει εύκολος δρόμος. Οι διαρθρωτικές αλλαγές είναι μονόδρομος.

Από εκεί και πέρα, με το ευρώ η ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας μπορεί να επιτευχθεί μέσω «εσωτερικής υποτίμησης», δηλαδή προσαρμογής αμοιβών και τιμών σε χαμηλότερα επίπεδα, ενώ με τη δραχμή με υποτίμηση της ισοτιμίας του νομίσματος.

Και στις δύο περιπτώσεις η αγοραστική δύναμη θα υποχωρήσει. Στην πρώτη περίπτωση, ως εκεί που οι τιμές προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, κάτι που δεν έχει συμβεί παρότι οι μισθοί έχουν μειωθεί σημαντικά τα χρόνια της κρίσης. Και αυτό όμως είναι αποτέλεσμα του ότι δεν έχουν γίνει οι διαθρωτικές αλλαγές που θα «σπάσουν» τα καρτέλ στην αγορά. Σε μια σειρά καθημερινά συγκρίσιμα προϊόντα πολυεθνικών εταιρειών, από το γάλα και τον καφέ ως τα καθαριστικά και τα έπιπλα, η Ελλάδα είναι ακριβότερη.

Στην περίπτωση της δραχμής, μόνο να αναλογιστεί κανείς ότι κάθε χρόνο πληρώνουμε για εισαγωγές κρέατος πάνω από 1 δισ. ευρώ και πολύ περισσότερα σε καύσιμα, φάρμακα και άλλα βασικά είδη, μπορεί να αντιληφθεί τι σημαίνει προσαρμογή μέσω υποτίμησης του νομίσματος, ενός αδύναμου νομίσματος, η ισοτιμία του οποίου θα βρίσκεται στο έλεος των κερδοσκόπων. Το σουβλάκι θα γίνει είδος πολυτελείας…