Περίπατος στην απάτητη φύση

Ανθεί η πεζοπορία τα τελευταία χρόνια. Ντόπιοι και τουρίστες ξεκινούν διαδρομές, ενδεχομένως απάτητες, μέσα στη φύση. Ανάμεσα στα βουνά και δίπλα στα ποτάμια, για να ανακαλύψουν μια διαφορετική εικόνα της κάθε περιοχής. Μια γαλήνια εικόνα όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει και τότε είναι που ξεκινά και το ταξίδι στον χρόνο. Μπορεί η ελληνική ύπαιθρος να είναι γεμάτη μονοπάτια, αλλά λίγα από αυτά είναι μάλλον προσβάσιμα λόγω πυκνής βλάστησης.

Στη χαρτογράφηση λοιπόν τριών μονοπατιών μήκους 18 χιλιομέτρων προχώρησαν ο Πολιτιστικός και Φιλοπεριβαλλοντικός Σύλλογος Ρισιάνων «Η Αστερίς», από το ομηρικό νησάκι μεταξύ Κεφαλλονιάς και Ιθάκης, μαζί με την πανελλήνια ομάδα «Μονοπάτια της Ελλάδας» (Paths of Greece) στη βόρεια πλευρά της Κεφαλλονιάς, στην Ερισο.

Από το Φισκάρδο

Τα μονοπάτια αυτά, εκ των οποίων μόνο το ένα ήταν προσβάσιμο, ξεκινούν από το Φισκάρδο, το βορειότερο χωριό της Κεφαλλονιάς. Ενα χωριό γραφικό στο οποίο ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει λίγο πριν από τον φονικό σεισμό του 1953, διατηρώντας έτσι κάτι από την επτανησιακή και ιταλική αρχιτεκτονική. Οπου τα αρχοντικά μπλέκονται με τα στενά σοκάκια τα οποία συνοδεύει το άρωμα της βουκαμβίλιας και του γιασεμιού.

Οπως εξηγεί στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας του δραστήριου συλλόγου κ. Γιάννης Βανδώρος, «κάποια μέλη του συλλόγου μας είχαν την ιδέα να ανοίξουν κάποια παλιά μονοπάτια της περιοχής μας γιατί οι ντόπιοι αλλά περισσότερο οι ξένοι το ζητάνε».

Ετσι λοιπόν ξεκίνησε ως ιδέα τον Ιανουάριο του 2013 η χαρτογράφηση των μονοπατιών αυτών. Τα οποία, όπως περιγράφουν οι ντόπιοι, είναι αμέτρητα, αλλά λόγω της βλάστησης τα περισσότερα είναι κλειστά. Ολα όμως έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Το έργο σηματοδότησης που έλαβε το όνομα «Μονοπάτια της Ερίσου» περιλαμβάνει τα μονοπάτια του Φάρου, των Κυπαρισσιών και της Μπαταρίας, με μήκος 850 μ., 4,7 χλμ. και 10 χλμ. αντίστοιχα. Και τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη έκταση μέσα στο πλούσιο παράκτιο δάσος κυπαρισσιών, αιωνόβιων ελιών, βελανιδιών και κουμαριών της χερσονήσου της Ερίσου, που σημαίνει ότι είναι εύκολο να περπατηθούν το καλοκαίρι. Περπατώντας τα μπορεί κανείς να απολαύσει την υπέροχη φύση της περιοχής αλλά και να δει πολλά από τα «κρυφά μνημεία» στα οποία δεν φτάνει αμάξι.

«Πρόκειται για ένα ταξίδι στον χρόνο» εξηγεί στο «Βήμα» ο κ. Φοίβος Τσαραβόπουλος, μονοπατολόγος και εμπνευστής της ομάδας «Μονοπάτια της Ελλάδας» που συνέβαλε τα μέγιστα στη χαρτογράφηση και σηματοδότηση των τριών μονοπατιών, εξ ου και η ιδιότητά του.

Μετά το «όργωμα» της περιοχής για να καθορισθεί το κάθε μονοπάτι και με την ολοκλήρωση όλων των γραφειοκρατικών υποθέσεων που απαιτούνταν ξεκίνησε ο καθαρισμός τους και στη συνέχεια ακολούθησε η σηματοδότησή τους με ειδικές ξύλινες πινακίδες αλλά και κάποια «χρωματιστά σημάδια» στους βράχους και στους κορμούς των δέντρων.

«Σκοπός μας ήταν όχι να κάνουμε ένα έργο δημόσιου τύπου, αλλά οι τοπικοί φορείς και οι επιχειρήσεις της κάθε περιοχής να καταλάβουν ότι αυτή η διαδικασία είναι κάτι που προσελκύει τουρισμό. Γι’ αυτό δεν δίνουμε τόσο βάρος στη σηματοδότηση όσο στην αξιοποίηση των μονοπατιών. Ολες οι διαδρομές των τριών αυτών μονοπατιών περνούν από πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία συνδυάζοντας τη φύση με τον πολιτισμό» εξηγεί ο κ. Τσαραβόπουλος.

Το μονοπάτι του Φάρου

Η διαδρομή του κάβου του Φουρνιά είναι ένας μικρός ευχάριστος περίπατος, προσβάσιμος σε όλους. Ενώνει κυκλικά τα μνημεία του κάβου, δηλαδή τον ενετικό Φάρο (16ου αιώνα), τον Νεότερο Φάρο (1892) και την παλαιοχριστιανική βασιλική του Φισκάρδου (μεταξύ 6ου και 8ου αιώνα), τη μεγαλύτερη τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική του Ιονίου. Εκτός του μονοπατιού, υπάρχουν ερείπια ανεμόμυλων, αγροκτημάτων και πεζουλιών. Είναι σε μεγάλο μέρος σκιερή διαδρομή μέσα σε πεύκα. Εκτός από την πολύ όμορφη θέα που προσφέρει προς την Ιθάκη, μπορεί κανείς από εκεί να αντικρίσει όλο τον όμορφο οικισμό του Φισκάρδου.

Το μονοπάτι των κυπαρισσιών

Πρόκειται για μια εξίσου όμορφη διαδρομή που ξεκινάει και καταλήγει στο Φισκάρδο. Βρίσκεται σχεδόν εξ ολοκλήρου πάνω σε μονοπάτια. Αφού φτάσει από το Φισκάρδο στο μαγευτικό Φώκι, μέσα από μια πολύ όμορφη διαδρομή με κυπαρίσσια που «πατάει» πάνω σε χτιστό μονοπάτι, ανηφορίζει σχετικά απότομα προς το πολύ όμορφο χωριό των Τσελεντάτων, το οποίο την άνοιξη υποδέχεται τον πεζοπόρο με αμέτρητα κρίνα, ενώ ο επισκέπτης θα μπορεί να περπατήσει στα παλιά σοκάκια, να θαυμάσει τα παλιά πέτρινα σπίτια με τις φροντισμένες αυλές και να κάνει μια στάση ξεκούρασης αγναντεύοντας τη θέα προς την Ιθάκη. Η διαδρομή καταλήγει στον ερειπωμένο οικισμό της περιοχής Σπηλιόβουνο με το παλιό ελαιοτριβείο, τον ανεμόμυλο που άλεθε κριθάρι και σιτάρι έως και το 1950 και τις οροφές σπηλιών ολόγυρα, εξ ου και το όνομα της περιοχής.

Το μονοπάτι για την Μπαταρία

Η μεγαλύτερη διαδρομή του δικτύου μονοπατιών του Φισκάρδου, μια διαδρομή γεμάτη εκπλήξεις, μέσα από την οποία μπορεί κανείς να αποκτήσει καλή γνώση της περιοχής καθώς επισκέπτεται πολλά χωριά, μνημεία αλλά και παραλίες και δάση.

Το περπάτημα ξεκινάει από έναν ήπιο χωματόδρομο με πυκνή βλάστηση δεξιά και αριστερά. Κάπου εκεί μέσα στα δέντρα ο προσεκτικός πεζοπόρος θα αντικρίσει τα απομεινάρια αρχαίας τειχισμένης πόλης. Το «Θρονί», αρχαίος ναός με αφιερωματικές κόγχες ή ταφικό μνημείο, αλλά και λίγο παραπέρα η βάση ενός πύργου της οχύρωσης θυμίζουν πως κάποτε το δάσος αυτό δεν υπήρχε και το μέρος έσφυζε από ζωή.

Μέσα λοιπόν από τους μικρούς γραφικούς και ξεχασμένους οικισμούς μιας άλλης εποχής οι επισκέπτες καταλήγουν στο ομώνυμο χωριό της Μπαταρίας. Η Μπαταρία υπήρξε γερμανική αντιαεροπορική βάση της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με σκοπό τον έλεγχο του Ιονίου, που αποτελούνταν από πέντε κανόνια μεγάλου βεληνεκούς. Δύο από τις βάσεις των κανονιών αυτών εκτινάχθηκαν και οι τεράστιοι βράχοι που στέκουν όρθιοι ακόμη και σήμερα μαρτυρούν την τρομερή ισχύ της έκρηξης. Το μονοπάτι καταλήγει και πάλι στο Φισκάρδο περνώντας από τις μαγευτικές παραλίες της Κιμηλιάς και της Εμπλυσης, που ενώνονται με ένα πολύ ευχάριστο σκιερό μονοπάτι, γνωστές σε ντόπιους και επισκέπτες για τη μοναδική ομορφιά τους.

Αύξηση πεζοπόρων

«Τώρα έχει αυξηθεί ο κόσμος που επισκέπτεται τα μονοπάτια και όλοι μόνο θετικά σχόλια έχουν να μας πουν» λέει ο κ. Βανδώρος. Βέβαια μια τέτοια κίνηση όπως αυτή της χαρτογράφησης συνεχίζει να απαιτεί χρήματα. Γι’ αυτό κύριο μέλημα του συλλόγου είναι η συντήρηση των διαδρομών για να συνεχίσουν να υπάρχουν. «Σκεφτήκαμε να προτείνουμε την υιοθέτηση ορισμένων τμημάτων, με τον σύλλογό μας όμως να έχει τη γενική επιστασία» εξηγεί ο κ. Βανδώρος, τονίζοντας ότι έως σήμερα έχουν ήδη υιοθετηθεί δύο-τρία τμήματα. «Στη δεύτερη φάση προσπαθούμε να βρούμε ανθρώπους για να επεκταθεί η λειτουργία των μονοπατιών και να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο η περιοχή μας. Πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρουμε» καταλήγει ο κ. Βανδώρος.

Αναλυτικά χάρτες και φωτογραφίες από τα μονοπάτια στην ιστοσελίδα του Paths of Greece («Μονοπάτια της Ελλάδας»).