Ιψεν α λα ινδικά

«Η μοναχική σύζυγος» («Charulata», Ινδία, 1964) του Σατιαζίτ Ρέι, με τους Μαντχαμπί Μουκχερτζέ, Σαϊλέν Μουκχερτζέ, Σουμίτρα Τσατερτζέ

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η προβολή σε πλήρως αποκαταστημένη κόπια μιας από τις καλύτερες ταινίες του ινδού σκηνοθέτη Σατιαζίτ Ρέι, του σημαντικότερου σκηνοθέτη στην ιστορία του ινδικού κινηματογράφου. Αυτό το ασπρόμαυρο ερωτικό δράμα δωματίου, το οποίο βασίζεται στη νουβέλα «Nastanirh» του τιμημένου με το Νομπέλ Λογοτεχνίας Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ (1861 – 1941), κινείται σε αργούς ρυθμούς στο σπίτι ενός εργασιομανούς φιλελεύθερου εκδότη, παρασυρμένου από τη μεγάλη ιδέα της Νέας Ινδίας. Η γυναίκα του ωστόσο, η Τσαρουλάτα (ο πρωτότυπος ξένος τίτλος της ταινίας), φλερτάρει με τον καλλιτεχνικών διαθέσεων ξάδελφό του ο οποίος περιφέρεται στον χώρο μιλώντας για τέχνη και ποίηση.

Αδιαμφισβήτητα ο Ρέι έχει το μυαλό του στραμμένο στην κουλτούρα της Δύσης και η ταινία θυμίζει ιψενικό τρίγωνο τοποθετημένο στην Καλκούτα των τελών του 19ου αιώνα. Δεν υπάρχουν ιδιαίτερες εντάσεις, οι διάλογοι είναι μινιμαλιστικοί αλλά η σκηνοθεσία διακρίνεται από μια θαυμαστή απλότητα που συνδυάζεται αρμονικά με την πυκνότητα των εικόνων.

Αλλη μια ταινία που σώθηκε χάρη στη δραστική επέμβαση της τεχνολογίας (Pixion Studios / Cameo Media Labs), η «Μοναχική σύζυγος» προβλήθηκε στο τελευταίο φεστιβάλ Καννών στο πλαίσιο του προγράμματος Cannes Classics. Πολλών ειδών ελαττώματα στο πρωτότυπο φιλμ (σκόνη, βρωμιά, γρατζουνιές, διαγραμμίσεις, χτυπήματα, μετατοπίσεις του πλαισίου κ.ά.) αποκαταστάθηκαν είτε με ρετούς στο χέρι είτε μέσω ψηφιακού καθαρισμού κάθε εικόνας καρέ προς καρέ και την ανοικοδόμηση μερών της ταινίας από τα καθαρά καρέ που προκύπτουν. Επίσης, μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης ήταν να περάσει ο ήχος από λεπτομερή επίπεδα διόρθωσης με το χέρι ώστε να εντοπίζονται ακριβώς τα σημεία που χρειάζεται να διορθωθούν. Το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό.