Τα φαντάσματα του Τσίπρα

Κανένα «καλλίγραμμα», κανένα ποίημα του Απολινέρ, κανένα άρθρο που ταυτολογεί όπως ένα «καλλίγραμμα», χρησιμοποιώντας τις έννοιες σαν σχέδια –λες και ο γραφιάς θέλει να ζωγραφίσει -, δεν θα αποδώσει πότε την πραγματικότητα όσο ένα καλό δημοσιογραφικό ρεπορτάζ. Και μόνο τα νούμερα των εκατομμυρίων ευρώ για τις μίζες στο ρεπορτάζ της Γιάννας Παπαδάκου την περασμένη Κυριακή στο «Βήμα» κάνουν όποιον «καλλιγραφεί» να ντρέπεται. Το ίδιο και με τα ενδελεχή άρθρα σαν του Αντώνη Λιάκου που αφήνει τις καλλιέπειες για τα μετόπισθεν του «Βήματος» και λέει τα πράγματα όπως είναι: «Κακά τα ψέματα. Δεν υπάρχει έξοδος από την κρίση. Η κρίση κρίθηκε και παγιώθηκε ως κατάσταση. Ανεργία και λιτότητα δεν θα αλλάξουν στο παραμικρό».

Τι νόημα έχουν λοιπόν οι αναφορές μου σε ονόματα που προκαλούν αλλεπάλληλα εγκεφαλικά; Εχουν παρά ταύτα νόημα ως συνοδευτικές παραστάσεις μιας πραγματικότητας που από μόνη της είναι αδιανόητη επειδή η μετωνυμική αιτιότητα όπου το ένα είναι μέσα στο άλλο (η πληροφορία μέσα στο χρήμα, η δομή μέσα στα αποτελέσματά της, ο χρυσαυγίτης μέσα στον δημοκράτη) κάνει ώστε το αίτιο να μη διακρίνεται από το αιτιατό.

Γι’ αυτό και την περασμένη Κυριακή σημείωνα πως η δημοσιογραφία δεν περιμένει τις δικές μου συνειρμολογίες. Κι όμως πιστεύω πως η δημοσιογραφία δεν μπορεί να αρκεστεί (όπως π.χ. τα social media) και κυρίως δεν μπορεί να συνεχιστεί χωρίς αποδιαρθρωμένα «καλλιγράμματα», φτιαγμένα από ψηφίδες του πραγματικού και αρκούντως διεστραμμένα ώστε να διαταράζουν όχι μόνο τις σχέσεις της γλώσσας με την εικόνα μέσα στο κείμενο αλλά κυρίως τη σχέση του νοήματος με τις ανοησίες (που ακούμε) εκτός κειμένου. Γράφω για να «ρίξω» έξω το κείμενο καταγράφοντας τη δραστική στιγμή σε ένα άλλο επίπεδο από εκείνο στο οποίο διαδραματίζεται η δράση.

Ο Τρότσκι, λοιπόν. Ονειρεύεται πως συνομιλεί με τον Λένιν που έχει ήδη πεθάνει. Αλλά ξαφνικά στο όνειρό του θυμάται πως ο Λένιν είναι νεκρός. Διώχνει όμως αμέσως αυτή τη σκέψη για να μπορέσει να τελειώσει τη συζήτηση μαζί του, έστω και στο όνειρο. Ο Λακάν παρατηρεί πως «αυτός που δεν ξέρει» (ο πεθαμένος Λένιν) είναι αυτός ακριβώς «στον οποίο δεν πρέπει να του το πεις». Ο Σάββας Μιχαήλ στο τελευταίο βιβλίο του υποστηρίζει πως και ο ίδιος ο Τρότσκι, «καθώς βρίσκεται εν σκιά θανάτου», ανακαλεί το φάντασμα του Λένιν διότι επιθυμεί να συνεχίσει να μιλάει πολιτικά με το φάντασμα. Και αυτή η ανάγκη του αποκαλύπτει «τη βαθύτερη συνάφεια του Υπαρξιακού με το Ιστορικό». Επιπλέον, ο Μιχαήλ μάς υπενθυμίζει πως «το μη αισθητό αισθητό ή η φαντασματική αντικειμενικότητα είναι διαλεκτικοί όροι και έννοιες του ίδιου του Μαρξ στο Κεφάλαιο» (Σάββας Μιχαήλ,Musica ex nihilo, εκδόσεις Αγρα, 2013). Οπότε γιατί να εμποδίζει κανείς τον Τσίπρα να φαντασιώνει;

Ακόμη κι αν η εξουσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν γίνει «η φαντασία στην εξουσία» (Μάης ’68), μπορεί στη χειρότερη περίπτωση να παραμείνει σαν εξουσία στη φαντασία του. Διότι, όπως φαίνεται, η διάβρωση του ΣΥΡΙΖΑ από τους «ρεαλιστές» του ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη επέλθει εν όψει «της εξουσίας στην εξουσία». Θα δείξει…