ΤΟ ΒΗΜΑ – The New York Times
Ο πατέρας μου Αλανταρ Ζεγκέντι – Μαζάκ, ένας Ούγγρος διπλωμάτης, δείπνησε με τον Αδόλφο Χίτλερ τρεις φορές. Και στη συνέχεια πήγε στο Νταχάου. Ως γραμματέας του πρέσβη της Ουγγαρίας στη Γερμανία από το 1932 ως το 1937, ο πατέρας μου παρακολούθησε την άνοδο του Φύρερ. Τον συνάντησε κοινωνικά σε μια δεξίωση και δύο δείπνα – την πρώτη φορά στις 10 Φεβρουαρίου του 1933, στην πρώτη ομιλία που έδωσε ο Χίτλερ ως καγκελάριος. Θυμόταν τον ιδρώτα που χυνόταν από το πρόσωπο του Χίτλερ και μούσκευε την στολή του. Ο πατέρας μου δεν ένιωσε κανέναν ενθουσιασμό, αλλά τον τάραξε βαθιά ο ενθουσιασμός του κοινού. «Αυτή ήταν η πρώτη προσωπική μου εμπειρία ότι έχουμε να κάνουμε με ένα σχεδόν θρησκευτικό μαζικό κίνημα», έγραψε, «ή ίσως ακριβέστερα, με μια μαζική ψύχωση».
Ο πατέρας μου ήξερε πόσο καταστροφική θα ήταν η ναζιστική κυριαρχία για τους Εβραίους. Ούγγροι Εβραίοι έρχονταν στο γραφείο του κατά κύματα, εκλιπαρώντας τον να τους συμβουλέψει για το πώς θα μπορούσαν να σωθούν, την ώρα που γίνονταν κατασχέσεις στις περιουσίες τους, και καταστρέφονταν οι μικρές επιχειρήσεις τους.
Ο σκληρός, αιώνιος αντισημιτισμός έχει κάνει μια δραματική επιστροφή στην Κεντρική Ευρώπη. Η Γερμανία διακήρυξε ξανά πρόσφατα την φιλία της με το Ισραήλ, ως απάντηση σε επίσης πρόσφατες αντι – εβραϊκές ενέργειες. Ακροδεξιά πολιτικά κόμματα στην Γαλλία και την Αυστρία έχουν αποκτήσει δύναμη. Στην Ουγγαρία, ένα μοχθηρό αντισημιτικό κόμμα, το Γιόμπικ, είναι σήμερα το τρίτο μεγαλύτερο στο Κοινοβούλιο. Ενας αξιωματούχος του Γιόμπικ ζήτησε κατάλογο με όλους τους Εβραίους βουλευτές για να αξιολογήσει την αφοσίωσή τους στην πατρίδα – μια κίνηση που την καταδίκασε ακόμα και η Δεξιά κυβέρνηση. (Νωρίτερα αυτό το μήνα, αντιμέτωπη με τις παγκόσμιες επικρίσεις, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να καταπολεμήσει τον αντισημιτισμό).
Ολα αυτά θα είχαν φανεί ανησυχητικά, αλλά οικεία στον πατέρα μου και σε άλλους συγγενείς της γενιάς του. Ενηλικιώθηκαν σε μια χώρα που έβραζε από αντισημιτισμό. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κομμουνιστές κυβέρνησαν για περισσότερο από τέσσερις μήνες, και δεδομένου ότι οι περισσότεροι στην εξουσία ήταν Εβραίοι, η σύνδεση μεταξύ του Κομμουνισμού και του Ιουδαϊσμού παγιώθηκε σε πολλά μυαλά. Για πολλούς Ούγγρους, το να είσαι αντι -κομμουνιστής σήμαινε ότι είσαι και αντι-σημίτης.
Ο πατέρας μου δεν ήταν πεπεισμένος αντισημίτης, αλλά ως Ούγγρος Χριστιανός από μια ισχυρή οικογενειακή παράδοση υποστήριξης της μοναρχίας, φλέρταρε με τον αντισημιτισμό σε νεαρή ηλικία – ένα γεγονός για το οποίο ντρεπόταν για όλη του τη ζωή. Οι εμπειρίες στο Βερολίνο, έγραψε, «έσβησαν τα τελευταία, ελάχιστα απομεινάρια του αντισημιτισμού που είχα ως έφηβος κατά τη διάρκεια της αντεπανάστασης». Τα χρόνια του στο Βερολίνο, και οι άλλες δύο συναντήσεις του με τον Χίτλερ, ήταν αντίδοτα στα όποια απομεινάρια αντισημιτισμού έτρεφε κάποτε.
Σε μια διπλωματική δεξίωση τον Σεπτέμβριο του 1934 πριν από την συγκέντρωση της Νυρεμβέργης, την οποία απαθανάτισε η Λένι Ρίφενσταλ στην «Δύναμη της Θέλησης», ο πατέρας μου δεν μπορούσε να συμφιλιώσει τον παλιομοδίτικο, ταπεινόφρονα, σχεδόν ντροπαλό Χίτλερ με τον έξαλλο παράφρονα που είχε δει στις συγκεντρώσεις.
Μετά από μία δεκαετία, όταν ανέλαβε την εξουσία, τον Οκτώβριο του 1944, ένα καθεστώς Ούγγρων ναζιστών οι φωνές της μετριοπάθειας φυλακίστηκαν ή θανατώθηκαν. Περίπου 440.000 Εβραίοι απελάθηκαν. Τα μέλη της χωροφυλακής συμμετείχαν με ενθουσιασμό στη διαδικασία. Τελικά, περίπου 600.000 Ούγγροι Εβραίοι δολοφονήθηκαν.
Αν ο αντι – κομμουνισμός αντιπροσώπευε την μία πλευρά του μίσους για τους Εβραίους, ο αντι-καπιταλισμός εκπροσωπούσε την άλλη. Τα ίδια στερεότυπα του παρελθόντος – η σύνδεση των Εβραίων με τον κομμουνισμό και τον καπιταλισμό – πυροδοτούν την υποστήριξη προς το Γιόμπικ σήμερα. Είναι επίσης ένα παράδειγμα της τρομερής εμμονής σε μια νοοτροπία, σε ένα είδος ψυχοπάθειας που δεν άρχισε με τον Χίτλερ και, κατά τραγικό τρόπο, δεν τελείωσε μαζί του.
* Η Marianne Szegedy – Maszak είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Φιλώ τα χέρια σου πολλές φορές: Καρδιές, ψυχές, και πόλεμοι στην Ουγγαρία».
