Οι εθνικές ομοσπονδίες αποφασίζουν πως θα εφαρμοστεί το σύστημα αδειοδότησης των ΠΑΕ στις χώρες τους, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της UEFA κ. Αντρέα Τραβέρσο. Ο ιταλός παράγοντας κατά την παρουσίαση του προγράμματος αδειοδότησης και οικονομικού φερ πλέι σε σεμινάριο το οποίο οργάνωσε η ΕΠΟ για τις ελληνικές ομάδες, τόνισε ότι η εφαρμογή του συστήματος έφερε στην επιφάνεια πολλά προβλήματα. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, το 55-60% των ΠΑΕ ετησίως καταγράφουν ζημίες στον ισολογισμό τους, λιγότερο από το ένα τρίτο διαθέτουν προπονητικές εγκαταστάσεις, ενώ ουκ ολίγες ΠΑΕ δεν πληρώνουν εμπρόθεσμα τα χρέη τους μετακυλύοντάς τα κυρίως σε παίκτες και εργαζόμενους.
Ο κ. Τραβέρσο τόνισε ότι από το 2012 η UEFA απαιτεί ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, ενθαρρύνοντας τις ομάδες να λειτουργούν σύμφωνα με τα έσοδά τους και να μην στηρίζονται στις συνεισφορές των εκάστοτε προέδρων τους.
Τα κυριότερα αποσπάσματα του κ. Τραβέρσο στο σεμινάριο που διοργάνωσε η ΕΠΟ για τις ελληνικές ομάδες:
«Το υπόβαθρο του συστήματος αδειοδότησης
Το σύστημα αδειοδότησης της UEFA εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2003 για τη συμμετοχή στις διασυλλογικές διοργανώσεις της UEFA την περίοδο 2004-2005. Εξ αρχής όριζε και εξακολουθεί να ορίζει τα ελάχιστα κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι σύλλογοι ώστε να συμμετάσχουν στις διασυλλογικές διοργανώσεις της UEFA. Τα κριτήρια αυτά είναι αθλητικά, υποδομής, διοικητικά, νομικά και οικονομικά. Το σύστημα ισχύει σε όλη την Ευρώπη και διασφαλίζει την αρχή της αποκεντροποίησης που έχει ως στόχο η UEFA, καθώς εφαρμόζεται από τις εθνικές ομοσπονδίες, οι οποίες είναι και οι οργανισμοί που εκδίδουν τις άδειες συμμετοχής των συλλόγων, τόσο σε εθνικό, όσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η UEFA έχει ελεγκτικό και εποπτικό ρόλο στην ορθή τήρηση του συστήματος αδειοδότησης.
Το σύστημα αδειοδότησης αντιμετωπίζει ζητήματα σχετικά με τη χρηστή διοίκηση σε επίπεδο συλλόγων και εθνικών ομοσπονδιών, επιβάλει τη διαφανή και αποτελεσματική λειτουργία κανονιστικών δομών και είναι, γενικότερα, ένα δυναμικό σύστημα που αναπτύσσεται και βελτιώνεται συνεχώς.
Τα οικονομικά κριτήρια αποτελούν την βάση του Financial Fair Play και στοχεύουν στη διασφάλιση της συνέχειας των διεθνών διοργανώσεων για ένα ποδοσφαιρικό έτος (η αρχή της συνεχιζόμενης δραστηριότητας), στην εξασφάλιση της προστασίας των πιστωτών (ληξιπρόθεσμες οφειλές), στη βελτίωσης της διαφάνειας (νομική εταιρική δομή και πλαίσιο αναφοράς) και στην εφαρμογή της συγκριτικής αξιολόγησης.
Ο ρόλος της εθνικής ομοσπονδίας
Η εθνική ομοσπονδία είναι ο φορέας που χειρίζεται το σύστημα αδειοδότησης και χορηγεί την άδεια συμμετοχής στις διοργανώσεις της UEFA. Επίσης, η εθνική ομοσπονδία αποφασίζει πώς θα εφαρμοστεί το σύστημα αδειοδότησης (σε εγχώριο επίπεδο) και την έκταση εφαρμογής του (αποκλειστικά ανώτατη κατηγορία ή και μικρότερες κατηγορίες). Ωστόσο, κάθε εθνική ομοσπονδία ελέγχεται από την UEFA σε ετήσια βάση, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το σύστημα εφαρμόζεται με συνέπεια πανευρωπαϊκά.
O ρόλος της UEFA
Η UEFA έχει ως στόχο να βοηθήσει τις εθνικές ομοσπονδίες στην εφαρμογή των κανονισμών, στην εκπαίδευση και επιμόρφωση στελεχών, στην τροφοδότηση με συνεχή ροή πληροφοριών για τις εξελίξεις, στη σωστή συγκριτική αξιολόγηση, στην εξασφάλιση του πώς το σύστημα εφαρμόζεται σωστά και με συνέπεια σε όλες τις 53 εθνικές ομοσπονδίες, στη διαχείριση με ορθό τρόπο του συστήματος πιστοποίησης ποιότητας, στην ανάπτυξη κανονισμών για το σύστημα αδειοδότησης και στην παροχή προς την Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου της δυνατότητας εκπλήρωσης των στόχων της, που είναι ο έλεγχος της πορείας των συλλόγων πανευρωπαϊκά.
Οικονομικές ζημιές
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που προκύπτουν από την εφαρμογή του συστήματος αδειοδότησης, σημειώνεται ρεκόρ οικονομικών ζημιών κάθε χρόνο, με τις Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες να καταγράφουν ζημιές σε ποσοστό 55-60%. Η μακροπρόθεσμη επένδυση που γίνεται στο ποδόσφαιρο από τους ιδιοκτήτες των ΠΑΕ δεν έχει ισοσκελίσει τα έσοδα με τα έξοδα και είναι διαρκώς αυξανόμενη η δυσκολία συλλόγων, που εφαρμόζουν βιώσιμα επιχειρηματικά πλάνα, να ανταγωνιστούν εκείνες που ξοδεύουν παραπάνω από όσα διαθέτουν. Ένα σημαντικό ζήτημα που έχει αποκαλυφθεί είναι ότι λιγότερες από μία στις τέσσερις ΠΑΕ έχουν ιδιόκτητα στάδια και λιγότερες από 1 στις 3 προπονητικές εγκαταστάσεις.
Ληξιπρόθεσμες οφειλές
Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι είναι ιδιαίτερα ανησυχητική η τάση των συλλόγων να μην πληρώνουν εμπρόθεσμα τα χρέη τους, να καθυστερούν και να μετακυλύουν πληρωμές σε παίκτες και εργαζομένους. Τα παράπονα για τη μη καταβολή του κόστους μετεγγραφών και των σχετιζόμενων αμοιβών διαρκώς διογκώνονται, ενώ συνέχεια εμφανίζεται έλλειψη αποδείξεων για την καταβολή των οφειλών σε εφορία και φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Αναγκαιότητα δράσης
Η οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει σειρά ευρωπαϊκών συλλόγων, έχει υποχρεώσει πολλούς φορείς, μεταξύ των οποίων οι εθνικές ομοσπονδίες, EPFL, ECA, FIFPro Europe, SD Europe, να ζητούν διαφοροποίηση των δεδομένων και του στάτους που υπάρχει. Η UEFA αφουγκράζεται τις ανάγκες αυτές και έχει προχωρήσει σε πολλές συσκέψεις μαζί τους με στενή συνεργασία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα ζητήματα που έχουν προκύψει. Μεταξύ των ενεργειών της UEFA στους ήδη υφιστάμενους κανόνες αδειοδότησης που ισχύουν από το 2004, είναι οι νέοι οικονομικοί κανόνες που δημιουργήθηκαν και ενσωματώθηκαν στο ειδικό εγχειρίδιο που υπάρχει με τον τίτλο «UEFA Club Licensing and Financial Fair Play Regulations» (έκδοση 2010).
Στόχοι Financial Fair-Play
Με την εφαρμογή του προγράμματος Financial Fair-Play η UEFA θέλει να επιτύχει αρχικά την προστασία της ακεραιότητας των διοργανώσεών της, να ενθαρρύνει τους συλλόγους να λειτουργούν με βάση τα έσοδά τους και με λελογισμένες δαπάνες για μακροπρόθεσμο όφελος του ποδοσφαίρου σε εγκαταστάσεις και τμήματα υποδομής, να διασφαλίσει ότι οι σύλλογοι που συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις έχουν πληρώσει τα χρέη τους προς άλλους συλλόγους και εργαζομένους, ενώ απώτερος στόχος της UEFA είναι η προστασία της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και ανάπτυξης του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου στο σύνολό του.
Οι κανόνες του Financial Fair-Play
Η εφαρμογή των κανόνων του συστήματος έγινε σταδιακά. Το ενισχυμένο κριτήριο ληξιπρόθεσμων οφειλών παρακολουθείται από τον Ιούνιο 2011, αυτό του ισοσκελισμού εσόδων-εξόδων (break even rule) από το 2012 με πρώτη αξιολόγηση κατά τη διάρκεια της σεζόν 2013-2014, ενώ υπήρξε από τον Νοέμβριο του 2011 ήπια εφαρμογή της απαίτησης ισοσκελισμού εσόδων- εξόδων. Ο κανόνας για τον ισοσκελισμό εσόδων-εξόδων κάθε συλλόγου αποτελεί την κορωνίδα του Financial Fair Play. Ένας σύλλογος δεν πρέπει να ξοδεύει, επαναλαμβανόμενα, περισσότερα από όσα εισπράττει. Γι αυτό και η UEFA πιστεύει ότι το Financial Fair Play σταθεροποιεί και εξορθολογεί τα έξοδα των συλλόγων στην Ευρώπη.
Βασικές αρχές του break even rule
Όπως επισημάνθηκε και νωρίτερα, ένας σύλλογος δεν πρέπει να ξοδεύει επαναλαμβανόμενα περισσότερα από όσα εισπράττει. Με την εφαρμογή του κανόνα αυτού η UEFA ενθαρρύνει τους συλλόγους να λειτουργούν σύμφωνα με τα έσοδά τους και όχι με τις συνεισφορές του εκάστοτε προέδρου ή συνδεδεμένων μερών ή ακόμη και με δανεισμό. Επιπλέον, προτρέπει τους συλλόγους τα έξοδά τους να αφορούν στη δημιουργία εγκαταστάσεων και άλλων δραστηριοτήτων, ώστε να υπάρχει μακροπρόθεσμο όφελος, αντί για βραχυπρόθεσμα ριψοκίνδυνα έξοδα δίχως αποτέλεσμα. Μια τέτοια εξέλιξη δεν καθιστά υποχρεωτική την κερδοφορία των συλλόγων, αλλά τους κάνει βιώσιμους. Η αξιολόγηση επί του συγκεκριμένου ζητήματος είναι πολυετής και βασίζεται πρωτίστως στα αποτελέσματα χρήσης κάθε εταιρείας. Η απαίτηση εκ μέρους της UEFA για τον ισοσκελισμό εσόδων-εξόδων τίθεται πλέον σε ισχύ και η πρώτη αξιολόγηση θα αφορά τις οικονομικές καταστάσεις του έτους 2012.
Οι αδειοδοτημένοι σύλλογοι θα συνεχίζουν να προετοιμάζουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σε συμφωνία με τα εθνικά λογιστικά πρότυπα ή τα διεθνή λογιστικά πρότυπα (IFRS) και τα συμπεράσματα για τον ισοσκελισμό εσόδων-εξόδων θα εξαχθούν και θα αντιπαρατεθούν με τις ετήσιες ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις, που ήδη υποβλήθηκαν στον εκδότη για την διαδικασία αδειοδότησης, δηλαδή τις εθνικές ομοσπονδίες».
