Η επιλογή σχολής με κριτήριο την αγορά και την ανεργία

Μάρνυ Παπαματθαίου

Ο τελικός «χάρτης» της «Αθηνάς» για την αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης δεν έχει γίνει ακόμη γνωστός ώστε οι υποψήφιοι να ξέρουν ποια τμήματα τελικά «κόβονται» σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, ωστόσο η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη ξεκινήσει για τους 100 χιλιάδες υποψήφιους που θα συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2013. Παράλληλα κορυφώνεται εφέτος ίσως περισσότερο από ποτέ η αγωνία χιλιάδων οικογενειών για το μέλλον των παιδιών τους καθώς έχουν μπροστά τους δύο δεδομένα: τη διαρκώς αυξανόμενη ανεργία στον ιδιωτικό τομέα και την έλλειψη προσλήψεων στον δημόσιο τομέα.

Μέσα στον Απρίλιο πάντως όλοι οι υποψήφιοι που θα συμμετάσχουν εφέτος στις πανελλαδικές εξετάσεις θα πάρουν από τα σχολεία τους τον προσωπικό κωδικό ασφαλείας (password) για να τον χρησιμοποιήσουν κατά την ηλεκτρονική υποβολή του μηχανογραφικού τους δελτίου –θα το συμπληρώσουν τον ερχόμενο Ιούνιο.

Στην Ελλάδα της κρίσης ωστόσο η επαγγελματική αποκατάσταση σε ένα τοπίο με ολοένα μεγαλύτερους αριθμούς ανέργων αποτελεί το Νο1 κριτήριο για τους νέους.

Γεγονός είναι ότι καμιά πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει για την κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται η αγορά εργασίας ύστερα από 5 ή 6 χρόνια όταν οι σημερινοί υποψήφιοι θα αναζητούν εργασία ως πτυχιούχοι. Ωστόσο παραδοσιακά πρώτα παραμένουν, καταπώς δείχνουν όλες οι έρευνες στις προτιμήσεις των νέων όπως αυτοί συμπληρώνουν τα μηχανογραφικά τους, τα παρακάτω τμήματα (αυτονόητο είναι ότι τα τμήματα αστυνομικών επιλέγονται από πολλούς υποψηφίους επειδή υπόσχονταν σίγουρη θέση και γρήγορη επαγγελματική αποκατάσταση):

–Νομική Αθήνας

–Ιατρική Αθήνας

–Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

–Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης

–Παιδαγωγικό τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθήνας

–Αστυφυλάκων (γενική σειρά)

–Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

–Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας (γενική σειρά)

–Πολιτικών Μηχανικών Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

–Νομικής Θεσσαλονίκης

Πάντως, στην περίοδο που διανύει η χώρα, παραδοσιακές επιλογές σχολών δημιουργούν πλέον ερωτηματικά, ενώ τίθενται υπό αμφισβήτηση άλλες σχολές που επιλέγονταν σταθερά ή ακόμη βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή των προτιμήσεων των υποψηφίων τα τελευταία χρόνια.

Στην πρώτη περίπτωση φαίνεται ότι περιλαμβάνονται οι σχολές Πολιτικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Μηχανικών Η/Υ, Νομικής αλλά και Ιατρικής. Στη δεύτερη ανήκει το σύνολο των λεγόμενων καθηγητικών σχολών και μαζί τους, για πρώτη φορά έπειτα από μια «ένδοξη» πορεία περίπου επτά χρόνων, οι πτυχιούχοι των Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης (δάσκαλοι).

Άλλωστε ο χώρος της οικοδομής υπήρξε ένα από τα πρώτα θύματα της οικονομικής κρίσης. Χιλιάδες είναι οι επαγγελματίες που εδώ και ένα και πλέον χρόνο δεν απασχολούνται και χιλιάδες νέοι πτυχιούχοι των πολυτεχνικών σχολών είναι άνεργοι.

Με την αναγόρευσή της σε αυτόνομη Σχολή σύμφωνα με το σχέδιο «Αθηνά» του υπουργείου Παιδείας, η Νομική φαίνεται ότι ξεφεύγει από την πτωτική πορεία, παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας συνωστίζονται περίπου 11.000 δικηγόροι άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ), από τους περίπου 21.000 μάχιμους, μία παράσταση στα δικαστήρια πραγματοποίησαν τον προηγούμενο χρόνο 10.350 δικηγόροι. Από 20 έως 30 παραστάσεις πραγματοποίησαν 6.000 δικηγόροι, ενώ περίπου 11.000 δικηγόροι δεν έχουν καμία παράσταση. Στις τελευταίες εξετάσεις για 34 θέσεις δικηγόρων στο ΙΚΑ συμμετείχαν περίπου 1.300 υποψήφιοι, από τους οποίους περισσότεροι από 100 διέθεταν μεταπτυχιακό ή άλλο πανεπιστημιακό τίτλο.

Η ιδιότητα του γιατρού παραμένει αξιοζήλευτη στη χώρα μας παρά το γεγονός ότι υπάρχουν «ουρές» για έναρξη ιατρικής ειδικότητας. Πρόκειται όμως για ένα από τα επαγγέλματα που προσφέρουν επαγγελματική αποκατάσταση και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γι’ αυτό και ήδη η κρίση έχει οδηγήσει σε ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα επιστημονικού δυναμικού προς το εξωτερικό. Βέβαια στην Ελλάδα εκτός από τους επιτυχημένους ιατρούς που διατηρούν ιατρεία αλλά και θέσεις στο Δημόσιο, υπάρχουν και εκατοντάδες που εργάζονται για 600 ευρώ τον μήνα σε ιατρικές και ψυχιατρικές ιδιωτικές κλινικές, ακόμα και σε κέντρα αισθητικής. Το 2012 βρίσκονταν στον κατάλογο ανεργίας του ΟΑΕΔ πάνω από 12.000 γιατροί, φαρμακοποιοί, οδοντίατροι και πτυχιούχοι Επιστημών Υγείας των ΤΕΙ.

Ο αριθμός των νέων που σπουδάζουν σήμερα Φιλολογία, Φιλοσοφία, Παιδαγωγικά, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία και Ιστορία φτάνει τις 45.000. Περίπου 30.000 άλλοι σπουδάζουν Θεολογία, Φυσική Αγωγή και ως νηπιαγωγοί. Ωστόσο έρευνες των γραφείων διασύνδεσης των πανεπιστημίων αποκαλύπτουν ότι μόνο ο ένας στους έξι από τους νέους πτυχιούχους των Τμημάτων Φιλολογίας και Ιστορίας απασχολείται σε σχετική με το αντικείμενο του πτυχίου του εργασία, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των αποφοίτων αυτού του κλάδου είναι άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες, τρεις στους πέντε νέους πτυχιούχους κοινωνιολόγους είναι άνεργοι, ενώ από όσους εργάζονται το 70% δήλωσε ότι το επάγγελμά τους έχει από καμία έως ελάχιστη σχέση με τις σπουδές τους.

Παράλληλα, το 30% των νέων αποφοίτων των Φυσικών και Μαθηματικών τμημάτων μένουν άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι για περισσότερο από δύο χρόνια, ενώ ένα τμήμα της τάξης του 15% συνεχίζει μεταπτυχιακές σπουδές πιθανόν για να αποφύγει τον εφιάλτη της ανεργίας. Περίπου 5.000-6.000 εκτιμούνται οι άνεργοι πτυχιούχοι Θεολογίας ενώ άλλοι τόσοι υποαπασχολούνται ή ετεροαπασχολούνται. Τέλος, περισσότεροι από 12.000 υπολογίζονται οι άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι και ετεροαπασχολούμενοι πτυχιούχοι γυμναστές.

Το 2010 για πρώτη φορά ύστερα από επτά χρόνια τα τμήματα δασκάλων έριξαν τη βάση εισαγωγή τους. Βέβαια την ίδια χρονιά ανακοινώθηκε η μείωση των προσλήψεων σε ποσοστό 50%. Σήμερα ωστόσο, το γεγονός ότι οι διορισμοί δεν ξεπερνούν το 1/10 των συνταξιοδοτήσεων έχει δημιουργήσει ουρά ανέργων από την άλλη. Ωστόσο, τα τμήματα παιδαγωγών και δασκάλων εξακολουθούν να έχουν ζήτηση, καθώς αποτελούν «παραδοσιακή» επιλογή για χιλιάδες υποψηφίους.