Η μεγαλύτερη συγκέντρωση αιωρούμενων μικροσωματιδίων στην Ευρώπη, καταγράφεται στο Σεράγεβο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.). Οπως μεταδίδει η ελληνόφωνη υπηρεσία της γερμανικής Deutsche Welle, κατά τι χαμηλότερες είναι οι τιμές στα Σκόπια της πΓΔΜ, στο Πλόβντιβ της Βουλγαρίας και στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας.
«Ιδίως τους χειμωνιάτικους μήνες, η συγκέντρωση αιωρούμενων μικροσωματιδίων PM10 αυξάνεται, απειλώντας την υγεία των κατοίκων», λέει ο Μάρτιν Τάις, ειδικός σε ζητήματα κλίματος στο Σεράγεβο, την πρωτεύουσα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Έρευνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έδειξαν ότι η υψηλή συγκέντρωση μικροσωματιδίων ευθύνεται για αναπνευστικά και καρδιακά νοσήματα.
«Στο Σεράγεβο η μεγάλη συγκέντρωση ρύπων οφείλεται στα απηρχαιωμένα συστήματα θέρμανσης, αλλά και την ανέχεια», πιστεύει ο Τάις, προσθέτοντας ότι πολλά νοικοκυριά καίνε κάρβουνα, ξύλα ακόμα και παλιά ελαστικά οχημάτων για να ζεσταθούν. Μεγάλο πρόβλημα είναι και τα αυτοκίνητα μέσης ηλικίας ( 15 έως 18 ετών), που ρυπαίνουν πολύ περισσότερο από τα σύγχρονα καταλυτικά οχήματα. Ρόλο παίζουν βέβαια και οι κλιματολογικές συνθήκες. Επειδή το Σεράγεβο περιτριγυρίζεται από βουνά, ο αέρας δεν ανανεώνεται συχνά.
Παρόμοια είναι τα προβλήματα και στην ΠΓΔΜ. Τον περασμένο Δεκέμβριο σε ορισμένες πόλεις καταγράφηκαν ρύποι μέχρι και 1.000 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. «Η παλιά τεχνολογία των βιομηχανικών μονάδων, η κακή ποιότητα των καυσίμων και η κίνηση στους δρόμους. Τίποτα από αυτά δεν υπόκειται ούτε σε στοιχειώδεις ελέγχους. Ταυτόχρονα η αστικοποίηση προχωρά ανεξέλεγκτα», λέει ο Ντράγκαν Γκγόργκεφ από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας στα Σκόπια.
Συγκεκριμένους κανόνες και μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στις πόλεις, ζητά ο Άντριαν Στόικα από την περιβαλλοντική οργάνωση GIPRO στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας. Κατά την άποψή του, τα οικονομικά κίνητρα είναι ιδιαίτερα αποδοτικά: «Για παράδειγμα έναν ειδικό φόρο για όσους χρησιμοποιούν μηχανήματα και τεχνολογία που ρυπαίνουν», προτείνει ο Ρουμάνος ακτιβιστής προσθέτοντας ότι «ένας τέτοιος φόρος θα βοηθούσε τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι φέρουν ευθύνη για την ποιότητα του αέρα».
Μέσω πανευρωπαϊκών πρωτοβουλιών θα ήταν ενδεχομένως πιο εύκολο να υιοθετηθούν και στη Ρουμανία πιο αποτελεσματικοί κανόνες και όρια για την αντιμετώπιση της ρύπανσης. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και την ποιότητα του αέρα και όχι μόνο την συγκέντρωση αιωρούμενων μικροσωματιδιών, όπως συμβαίνει σήμερα στην ΕΕ. Ο Άντριαν Στόικα είναι πεπεισμένος ότι στο ζήτημα ποιότητας του αέρα θα έπρεπε να περιλαμβάνεται και το πρόβλημα των δυσάρεστων οσμών σε περιοχές που βρίσκονται κοντά σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
