Σε μια χώρα σαν την Αίγυπτο, με τεράστια προβλήματα όπως ανεργία, φτώχεια, αναλφαβητισμό, είναι εφικτή η δημοκρατία;
Οταν επιλέγεις τη δημοκρατία, επιλέγεις μαζί και τα προβλήματα που τη συνοδεύουν. Ο αιγυπτιακός λαός πρέπει να μάθει τι είναι δημοκρατία. Να μάθει πώς είναι να ακούς την άποψη του απέναντί σου και ότι πρέπει να τον βοηθάς να δράσει για να μπορείς μετά να τον κρίνεις. Οτι θα δεχτείς τον οποιονδήποτε μες στο κοινοβούλιο για χάρη της δημοκρατίας και μετά θα τον ελέγξεις. Οτι πρώτα θα μάθεις τι πρεσβεύει και μετά θα τον αλλάξεις.
Η Δύση φοβάται μια ισλαμική Αίγυπτο με θεοκρατικό καθεστώς. Ποια είναι η άποψή σας;
Η Αίγυπτος είναι μια μεγάλη χώρα και οι Αιγύπτιοι ένας φιλελεύθερος λαός. Αν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι προσπαθήσουν να ελέγξουν τη Βουλή, δεν θα τους αφήσει κατ’ αρχάς η στρατιωτική κυβέρνηση που έχουμε τώρα. Δεν θα τους αφήσουν να προχωρήσουν στις προεδρικές εκλογές. Η Αίγυπτος θα πάψει να είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Αλλά δεν φοβάμαι το ενδεχόμενο αυτό και για έναν άλλον λόγο. Επειδή υπάρχει η πλατεία Ταχρίρ. Από εδώ και πέρα, οποιαδήποτε αρχή, ισλαμιστές ή άλλοι θελήσουν να κυβερνήσουν αντιδημοκρατικά, ο λαός θα κατέβει και πάλι στην Ταχρίρ.
Η φτώχεια, όμως, παραμένει ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα που οδηγεί τον λαό στον θρησκευτικό φανατισμό.
Στον συντηρητισμό, ναι. Πάνω από το 40% του αιγυπτιακού λαού δεν μπορεί να γράψει και να διαβάσει. Αλλά αισθάνομαι ότι κάτι αρχίζει να αλλάζει. Στην Ταχρίρ κατέβηκαν φτωχοί, αγράμματοι άνθρωποι, που έλεγαν αυτά που λέγαμε κι εμείς. Οι ίδιοι άνθρωποι που πιστεύουν ό,τι τους πει ο μουεζίνης στο κήρυγμα της Παρασκευής, το μεγαλύτερο πρόβλημά μας παρεμπιπτόντως. Νομίζω, όμως, ότι ο παμπάλαιος αιγυπτιακός πολιτισμός τούς κάνει ενστικτωδώς να αντιμετωπίζουν τα πράγματα διαφορετικά.
Βέβαια, ήταν η νέα γενιά που ξεκίνησε την επανάσταση…
Φυσικά. Την επανάσταση την ξεκίνησαν τα ανώτερα στρώματα της μεσαίας τάξης. Γιατί; Ο μεσοαστός έχει πια τη δουλειά του, το αυτοκίνητό του, το σπίτι του, και συνειδητοποίησε ότι δεν έχει ελευθερία. Ανθρωποι καλλιεργημένοι, με καλή εκπαίδευση, ανοιχτά μυαλά που διευθύνουν μια σειρά από επιχειρήσεις.
Ποιο είναι το μέλλον της γυναίκας στην αιγυπτιακή κοινωνία;
Θα παλέψουμε. Ξέρω ότι δεν θέλω κανέναν να ’ρθει να μου πει «μπορείς να κάνεις αυτό ή το άλλο επειδή είσαι γυναίκα ή μουσουλμάνα». Δεν μου αρέσει αυτό το είδος Ισλάμ. Οποιος με ρωτάει αν τώρα φοβάμαι να γράψω αυτά που έγραφα μέχρι πρότινος, του λέω ότι θα γράφω πάντοτε ό,τι θέλω. Κανένας δεν θα μου πει πώς θα γράφω και τι. Οφείλουμε να υπερασπιστούμε τον πολιτισμό μας.
H αγγλική έκδοση του βιβλίου της «Α Certain Woman».
Η Χάλα ελ Μπάντρι στο γραφείο της.
Με φίλους σε εκδρομή.
