Ανάλγητη και άδικη για τα χαμηλά ειλικρινή εισοδήματα η οριζόντια εφαρμογή των τεκμηρίων

Του Γιώργου Κρανά, πρ. Οικον. Επιθεωρητή

Η χώρα βρίσκεται σήμερα σε εξαιρετικά δυσχερή θέση, με κίνδυνο να περιθω-ριοποιηθεί. H ανάθεση της πρωθυπουργίας στο Λουκά Παπαδήμο άμβλυνε σε κά-ποιο βαθμό το κλίμα δυσπιστίας σε βάρος της χώρας , πλην όμως τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι πολλά και εξαιρετικά δύσκολη η διαχείρισή τους. Όμως η επαναξιολόγηση ορισμένων πολιτικών και δημοσιονομικών μέτρων θα ήταν χρήσιμη. Ένα από αυτά τα μέτρα που πρέπει άμεσα να επανεξεταστεί, είναι και η οριζόντια εφαρμογή των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης , ή αλλιώς τεκμηρίων.

Ο σκοπός των τεκμηρίων δεν πρέπει να είναι η άσκηση φοροεισπρακτικής πολιτικής αλλά η προσέγγιση των πραγματικών εισοδημάτων κάθε πολίτη με σκοπό την πάταξη της φοροδιαφυγής, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις η εφαρμογή του τεκμηρίου εμφανίζει την πραγματική εισοδηματική κατάσταση του φορολογουμένου, με αποτέλεσμα άλλες φορές να υπάρχουν αδικίες, ενώ άλλες τα πραγματικά εισοδήματα που δε δηλώνονται να είναι πολλα-πλάσια των τεκμαρτών.

Φέτος, για το Οικον έτος 2012, δηλαδή για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2011, το υπουργείο Οικονομικών, επιχειρώντας να στήσει ακόμα ένα μπλόκο στη φοροδιαφυγή, όχι μόνο αύξησε τα τεκμήρια διαβίωσης από 10% έως 70%, και στο 200% για σκάφη αναψυχής, αλλά μείωσε και το αφορολόγητο όριο στις 5.000€ αναδρομικά από 1.1.2011. Έτσι , χιλιάδες φορολογούμενοι θα φορολογηθούν για πρώτη φορά , εξαιτίας της οριζόντιας εφαρμογής των τεκμηρίων , για υψηλότερα εισοδήματα σε σχέση με τα δηλωθέντα . Αυτό θα αποτυπωθεί στα εκκαθαριστικά που θα πάρουν οι φορολογούμενοι από τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν φέτος.

Θύματα της αναπροσαρμογής των τεκμηρίων θα είναι οι χαμηλόμισθοι, οι μικροσυνταξιούχοι ,οι ειλικρινείς επιτηδευματίες και οι ελευθεροεπαγγελματίες, των οποίων τα έσοδά τους προέρχονται από ελεγχόμενες πηγές, όπως είναι οι φορείς του δημοσίου, και επομένως δεν μπορούν να φοροδιαφεύγουν.

Για παράδειγμα, χαμηλόμισθος με ετήσιο εισόδημα 8.000 € κατοικεί σε μονοκατοικία 80 τ.μ. σε περιοχή με Τιμή Ζώνης έως 2.800 € και διαθέτει Ι.Χ. αυτοκίνητο 1.400 κ.ε. Με το σύστημα των τεκμηρίων το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για το συγκεκριμένο φορολογούμενο ανέρχεται σε 12.040 € (3.840 € για την κατοικία , 5.200 € για το αυτοκίνητο και 3.000 € για το ελάχιστο τεκμήριο δια-βίωσης) ,αυξημένο κατά 4.040€ σε σχέση με το πραγματικό του εισόδημα. Ο φορολογούμενος θα φορολογηθεί για το τεκμαρτό εισόδημα των 12.040 € και θα κληθεί να πληρώσει φόρο 707,20 € , αντί για 300€ που θα πλήρωνε με βάση το πραγματικό εισόδημα και τη νέα κλίμακα που ισχύει αναδρομικά από 1.1.2011, ενώ δεν θα πλήρωνε καθόλου φόρο με το προηγούμενο αφορολόγητο όριο των 12.000€.

Αν, στο παράδειγμά μας, ο φορολογούμενος ήταν έγγαμος, τότε το εισόδημα θα ανερχόταν από το αυξημένο ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 5.000€ στο ποσό των 14.040 € , οπότε και θα καλούνταν να πληρώσει φόρο 1.067,20 € ( μη υπολογιζόμενης της προκαταβολής ποσοστού 55%) , αντί για 300€ που θα πλήρωνε με βάση το πραγματικό εισόδημα και τη νέα κλίμακα και 367,20 € που θα πλήρωνε από τη φορολόγηση του τεκμαρτού εισοδήματος άνω των 12.000 €.

Ο συνδυασμός λοιπόν του μειωμένου αφορολογήτου και των αυξημένων τεκμηρίων για το έτος 2011 έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται εισοδήματα τεκμαρτά μεγαλύτερα των πραγματικών, η φορολόγηση των οποίων τους εξωθεί στην εξαθλίωση. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται άμεσα, παρά τη δύσκολη περίοδο που περνάει η χώρα μας, να επανεξεταστούν τα τεκμήρια, τουλάχιστον για τα εισοδήματα των παραπάνω κατηγοριών, στα οποία κατά τεκμήριο δεν υπάρχει φοροδιαφυγή.

Ειδικότερα ,είναι δίκαιο να μην ισχύσουν τα τεκμήρια τουλάχιστον μέχρι του ποσού του πρώην αφορολόγητου ορίου των 12.000 €, ώστε οι κατηγορίες αυτές να φορολογηθούν με τα πραγματικά τους εισοδήματα. Είναι αρκετή η συνεισφορά τους από την οριζόντια εφαρμογή του Ειδικού τέλους Ακινήτων και δε χρειάζονται και άλλα βάρη για να συμψηφίσει το ανα-ποτελεσματικό ( σκόπιμα;) κράτος τη χασούρα από τη μη φορολόγηση των κεφαλαίων που έχουν οδηγηθεί στις Ελβετικές Τράπεζες , τις Τραπεζικές θυρίδες και στις εξωχώριες εταιρείες. Φτάνει πια!