Ο Φλόιντ Νόρις είναι ένας από τους αναλυτές της εφημερίδας «Τhe Νew Υork Τimes» και μ΄ ένα άρθρο του στις 15 Απριλίου ήρθε να μας θυμίσει ότι η κρίση στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ελλάδα καλύπτεται, εκτός των άλλων, από μια αφόρητη ηθικολογία (Floyd Νorris, «Resentment Ιs Rising Ιn Εuro Ζone»). Κατά τον αρθρογράφο η ηθικολογία αυτή, που εκφράζεται για παράδειγμα με ερωτήματα του τύπου «αν είναι δίκαιο να σώσουν οι Γερμανοί τους ανήθικους Ελληνες», καλύπτει το πραγματικό πρόβλημα που είναι πώς οι ρημαγμένες οικονομίες της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας θα ανακάμψουν γρήγορα και θα περάσουν πάλι στην ανάπτυξη.
Είναι αλήθεια ότι μεγάλο μέρος της συζήτησης κυριαρχείται από επιχειρήματα ηθικολογικής τάξεως και από φαιδρά ιδεολογήματα που μετατρέπονται, με τη βοήθεια του Τύπου, σε αξιώματα. Δεν έχουμε καλύτερη απόδειξη από το περίφημο «όλοι μαζί τα φάγαμε» του Θεόδωρου Πάγκαλου, που έγινε ένα από τα κύρια θέματα της συζήτησης για την κρίση στην Ελλάδα.
Μπορεί το πυροτέχνημα αυτό να κόστισε στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης ορισμένα γιαούρτια- που στο κάτω-κάτω ενυδατώνουν την επιδερμίδα- αλλά σε όλους εμάς κόστισε έναν μεγάλης κλίμακας αποπροσανατολισμό. Αλλά δεν είναι μόνο ο κ. Πάγκαλος. Ακόμη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε διεθνή φόρα και διεθνείς συναντήσεις έχει απαξιώσει ηθικολογικά τους πολίτες της χώρας του, ίσως αναζητώντας τα εύσημα της διεθνούς δημόσιας αναγνώρισης.
Αλλά η ηθικολογία δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων. Το «όλοι μαζί τα φάγαμε» του κ. Πάγκαλου μπορεί να έθρεψε- και να τρέφει- αρθρογράφους, τηλεοπτικά τοκ σόου και τις… γαλακτοβιομηχανίες. Δεν έθρεψε όμως την πραγματική πληροφόρηση για το τι πραγματικά μας συμβαίνει.
Είναι κι αυτό ένα ακόμη στοιχείο για το μεγάλο και βαθύ πρόβλημα της χώρας: όχι μόνο η κρίση αλλά και η απουσία σοβαρής πολιτικής ηγεσίας που θα προχωρήσει τολμηρά (όχι πάντως κόβοντας μόνο τους μισθούς και αυξάνοντας την φορολογία). Η κρίση της οικονομίας αποκάλυψε και τη βαθιά κρίση leadership και αυτή είναι η δυστυχία τού να είσαι Ελληνας σήμερα- παραφράζοντας τον Νίκο Δήμου.
Το ότι η ηθικολογία έχει αντικαταστήσει την πολιτική, δεν είναι καινούργιο. Οι περισσότεροι πολιτικοί μας έχουν διαλέξει εδώ και χρόνια να παίζουν τον ρόλο του television talker. Και η τηλεόραση- αυτή η ελληνική τηλεόραση των γνωστών καναλιών- δεν θέλει πολιτική και επιχειρήματα. Θέλει πυροτεχνήματα. Οι περισσότεροι πολιτικοί, άλλος καλύτερα (όπως ο κ. Πάγκαλος), άλλος χειρότερα, έχουν πλέον ειδικευτεί σε αυτό. Και νομίζουν ότι έτσι μπορούν να κάνουν και πολιτική. Αυτοί επιβιώνουν, κυρίως στον απατηλό αφρό της τηλεκρατίας. Εμείς όμως βυθιζόμαστε στον ωκεανό της πραγματικής κρίσης και της αβεβαιότητας. Γιατί η ηθικολογία συμβάλλει και σε κάτι άλλο: στη μεγάλη ασάφεια και επομένως στην ανασφάλεια, αφού δεν ξέρεις ούτε τι πραγματικά συμβαίνει ούτε τι σου ξημερώνει η αύριο.
nbak@dolnet.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
