Εκτός από τη δράση των ηφαιστείων, τους σεισμούς και τα τσουνάμι της περιοχής τους προξενούν οι συγκρούσεις των τεκτονικών πλακών των ηπείρων που «μαλώνουν» για τα νερά του Ειρηνικού. Η δύναμη των συγκρούσεών τους είναι απίστευτη. Για παράδειγμα, κατά το προηγούμενο μεγάλο τσουνάμι (της Σουμάτρας) από τις τηλεμετρήσεις που έστειλε στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία του Διαστήματος ο δορυφόρος «Lageos 2» προέκυψε ότι η ενέργεια που εκλύθηκε ήταν τόσο μεγάλη ώστε κλυδώνισε όλον τον πλανήτη, τον έβγαλε εκτός τροχιάς και τον έκανε να περιστρέφεται ταχύτερα!
Συγκεκριμένα, κατά την πρόσκρουση των τεκτονικών πλακών στη Θάλασσα Ανταμαν η πλάκα της Ινδίας «καρφώθηκε» στον ωκεάνιο βυθό και άνοιξε ρήγμα εκατοντάδων χιλιομέτρων. Από το ταρακούνημα μια μεγάλη μάζα μάγματος μετατοπίστηκε προς το εσωτερικό της Γης.
Αυτή η μετακίνηση και η τεράστια ενέργεια που απελευθερώθηκε με τον σεισμό ήταν ένα σοκ που επηρέασε την περιστροφή του πλανήτη. Συνάμα άλλαξε και τη γεωγραφία του, καθώς μετατόπισε τη Σουμάτρα και τα κοντινά νησιά ως και 36 μ. προς τα νοτιοδυτικά.
Είναι αυτό ανησυχητικό; «Αμελητέο» λένε οι ειδικοί, καθ΄ ότι τέτοιες διαταράξεις συμβαίνουν συχνά στη γεωλογική ιστορία. Και όντως η σεισμική δράση του «δαχτυλιδιού» αυτού συνεχίζεται εκατομμύρια χρόνια τώρα. Μήπως όμως θα μπορούσε να περιμένει κανείς μια κορύφωση της δράσης στις ημέρες μας;
Η απορία αυτή μας δημιουργήθηκε «ερασιτεχνικά», μία εβδομάδα πριν από τον μεγα-σεισμό της Ιαπωνίας, από τρία στοιχεία. Το ένα είναι απλό και συνηθισμένο: στις 19 Μαρτίου 2011 η Σελήνη θα βρίσκεται στη μικρότερη απόστασή της από τη Γη, οπότε και η αλληλεπίδραση των πεδίων βαρύτητας θα είναι μέγιστη. Το άλλο είναι ένα ανησυχητικό διάγραμμα των μεγα-σεισμών στον πλανήτη μας (σεισμών μεγαλύτερων των 6 ρίχτερ) ανά μήνα: έδειχνε μια άκρως ανοδική πορεία, με συχνότητα 22 ετών για σεισμούς των 7 ρίχτερ που… συμπίπτει με το διάστημα δύο ηλιακών κύκλων. Και εδώ έρχεται το τρίτο στοιχείο: ο προηγούμενος ηλιακός κύκλος ήταν ασυνήθιστα ήσυχος- τόσο ασυνήθιστα όσο ποτέ τα προηγούμενα 100 χρόνια!
Οι εξελίξεις θα δείξουν αν οι συμπτώσεις αυτές είναι απλές συμπτώσεις ή ένας συντονισμός φαινομένων φέρνει κρεσέντο και φρενίτιδα στον κατ΄ όνομα «Ειρηνικό» Ωκεανό.
Η ταχύτητα με την οποία ταξιδεύει το τσουνάμι στην ανοιχτή θάλασσα είναι πάνω από 800 χλμ. την ώρα- σαν αεριωθούμενο! Πλησιάζοντας τις παραλίες χάνει ταχύτητα, καθώς τα κάτω στρώματα του νερού «τρίβονται» στον ανερχόμενο βυθό. Το αποτέλεσμα είναι να «φρενάρουν» τα κάτω στρώματα, να στροβιλίζονται από τα επερχόμενα άνω στρώματα και να σηκώνουν τεράστιες μάζες νερού επάνω από το συνηθισμένο ύψος της θάλασσας. Οπότε φθάνοντας στο τέλος της «μπανιέρας» πετάγονται με συντριπτική δύναμη σε ό,τι βρουν μπροστά τους.
1274 μ.Χ.: το «κύμα του λιμανιού» συνέτριψε το στόλο των Μογγόλων
Σαν από ένα παιχνίδι της Ιστορίας,το τσουνάμι επέστρεψε στον τόπο βάπτισής του.Η λέξη τσουνάμι είναι ιαπωνική και την πρωτάκουσαν οι Μογγόλοι του Κουμπλάι Χαν,όταν μια τέτοια πρωτόγνωρη δύναμη της φύσης συνέτριψε τον στόλο τους το Νοέμβριο του 1274 μ.Χ.Είχαν εισβάλει στην Ιαπωνία και μέσα σε λίγα λεπτά έχασαν 200 πολεμικά πλοία και 15.000 άνδρες,εγκαταλείποντας άδοξα τη ναυτική εκστρατεία.
Σημαίνει στα ιαπωνικά «κύμα του λιμανιού».Μια τέτοια έκφραση φέρνει βέβαια στον νου το φούσκωμα του νερού ανάμεσα στους λιμενοβραχίονες και μετά τον κόλαφο επάνω στην προβλήτα,με πάταγο και αφρισμένους πίδακες.Αλλά τα συνηθισμένα κύματα τρικυμίας επηρεάζουν τη θάλασσα το πολύ ως 10 μ. κάτω από την επιφάνειά της. Αντίθετα,το κύμα τσουνάμι δημιουργείται στον βυθό από σεισμογενή ή ηφαιστειακή δραστηριότητα και συγκλονίζει το σύνολο της υδάτινης μάζας,από τον πυθμένα ως την επιφάνεια.Οταν το κύμα αυτό δημιουργηθεί σε μεγάλο βάθος και απόσταση από τη στεριά,στην αρχή δεν παρατηρείται καν νέος κυματισμός στην επιφάνεια.
Ενα πλοίο που ταξιδεύει εκεί κοντά ίσως να μην αντιληφθεί τίποτε.Οσο όμως το κύμα πλησιάζει σε ακτές και ο βυθός ρηχαίνει,τα πράγματα αλλάζουν δραματικά.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
