Οσοι είχαν διαβάσει το μνημόνιο, όσοι στοιχειωδώς είχαν δει την κλιμάκωση των εισπρακτικών και διαρθρωτικών μέτρων στη διάρκεια της τριετίας, δεν είχαν καμία αμφιβολία για τη δυσκολία του εγχειρήματος, για τις εντάσεις, τις αναστατώσεις, αλλά και τις επιπτώσεις που θα έφερνε η εφαρμογή του στην οικονομική δραστηριότητα.
Αρχικώς ήλθε το σοκ της μείωσης των αποδοχών στον στενό δημόσιο τομέα και της περικοπής των συντάξεων, που μετέφερε ανασφάλεια, επιφύλαξη και καταναλωτική εγκράτεια στη μεγάλη μάζα του πληθυσμού, με αποτέλεσμα σχεδόν αυτόματα να βυθιστεί η οικονομική δραστηριότητα.
Τώρα αντίστοιχο σοκ περικοπής αμοιβών προκαλείται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπου άλλοτε προνομιούχες ζώνες εργαζομένων, με κουλτούρα δικαιωμάτων και διεκδικήσεων, καλούνται να αποδεχθούν μονομιάς την ανατροπή των μεταπολιτευτικών ηθών και κυρίως να δεχθούν την κάμψη της θεωρούμενης κατακτημένης διαπραγματευτικής ισχύος που νόμιζαν αναλλοίωτη.
Αναλόγου βάρους είναι και το σοκ των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, όπου εφαρμόζεται η λεγόμενη εσωτερική υποτίμηση, μέσω της κατάρρευσης του υπερτριακονταετούς καθεστώτος εργασιακών σχέσεων και συλλογικής διαπραγμάτευσης. Η οποία επίσης θα έχει τις δικές της συνέπειες στην οικονομία.
Θα ακολουθήσει τις επόμενες ημέρες αντίστοιχο σοκ στον πολυπληθή και προνομιούχο χώρο του επιστημονικού συντεχνιασμού, όπου δικηγόροι, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, φαρμακοποιοί και άλλοι θα δουν το προστατευμένο επάγγελμά τους να απελευθερώνεται και να είναι αναγκασμένοι να αποδεχθούν άλλες τιμές και πιο ανταγωνιστικά εταιρικά σχήματα.
Εξελισσόμενα τα νέα μέτρα στο προσεχές τρίμηνο θα επιδράσουν δυσμενώς στο σώμα της οικονομίας, θα τη βυθίσουν ακόμη περισσότερο.
Και το ερώτημα που όλοι θέτουν είναι αν θα είναι το τέλος, αν αυτός θα είναι ο πάτος ή μπορούμε να πέσουμε ακόμη πιο χαμηλά.
Οι ειδικοί υπολογίζουν και εκτιμούν ότι στα τέλη της προσεχούς άνοιξης, αν όλα έχουν εξελιχθεί ομαλά και δεν μεσολαβήσει ένα τρίμηνο συγκρούσεων και πολιτικών αναστατώσεων, ικανών να προκαλέσουν την πτώση της κυβέρνησης, πιθανώς να έχουμε τελειώσει με την αρνητική επίδραση της πρωτοφανούς και υπερταχείας προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας σε ένα πιο λιτό και πιο πειθαρχημένο μοντέλο. Δηλαδή να έχουμε πιάσει πάτο, να έχουμε προσεγγίσει το κάτω σημείο του οικονομικού κύκλου και από τον Μάιο, Ιούνιο να αρχίσει να διαμορφώνεται ένα πεδίο προσδοκιών και ευκαιριών, ικανών να φέρουν αρχικώς βραδεία ανάκαμψη και στη συνέχεια πιο δυναμική. Είναι αυτό το αισιόδοξο σενάριο; Τίποτε αυτή τη στιγμή δεν εγγυάται την επιβεβαίωσή του. Αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει άλλο που να αφήνει αχτίδα φωτός.
