Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε μηνών, η παγκόσμια ανάπτυξη η οποία είχε επιταχύνει αισθητά από το δεύτερο εξάμηνο του 2009 ως αποτέλεσμα της δημιουργίας αποθεμάτων από τις επιχειρήσεις και της ενίσχυσης της ζήτησης στις ανεπτυγμένες οικονομίες που τροφοδοτήθηκε από τα φορολογικά κίνητρα, έχει επιβραδυνθεί αισθητά. Η ώθηση από τη διαδικασία δημιουργίας αποθεμάτων κάμφθηκε εξάλλου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ πολλές κυβερνήσεις ανεπτυγμένων χωρών περικόπτουν τώρα τους προϋπολογισμούς τους, γεγονός το οποίο έχει αρνητικό αντίκτυπο στη οικονομική μεγέθυνση.
Η παγκόσμια οικονομία δείχνει λοιπόν σήμερα να βρίσκεται σε μία μεταβατική φάση. Οι αναπτυγμένες οικονομίες εξακολουθούν να είναι απασχολημένες με την μείωση του χρέους τους, η οποία κατέληξε (με την εξαίρεση της Γερμανίας ) σε κάτω του μέσου όρου ανάπτυξη στις περισσότερες από τις χώρες αυτές. Οι αναδυόμενες οικονομίες από την άλλη πλευρά, οι οποίες μέχρι πρόσφατα παρουσίαζαν μεγάλη εξάρτηση στον οικονομικό κύκλο των ανεπτυγμένων οικονομιών, εμφανίζουν υψηλή διαρθρωτική ανάπτυξη.
Η κάτω του μακροπρόθεσμου μέσου όρου ανάπτυξη στις αναπτυγμένες οικονομίες και η υψηλή διαρθρωτική ανάπτυξη στις αναδυόμενες οικονομίες έχουν οδηγήσει πάντως και σε σημαντικές παγκόσμιες ανισορροπίες. Οι τελευταίες, αντανακλώνται κυρίως στη σχέση μεταξύ των ΗΠΑ (με τα μεγαλύτερα ελλείμματα) και την Κίνα (με το μεγαλύτερο πλεόνασμα).
Ο κόσμος, όπως εκτιμούν και οι οικονομολόγοι της ING θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Οι παραδοσιακές λύσεις όπως περικοπές επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες και τα αυξανόμενα ελλείμματα στους κρατικούς προϋπολογισμούς υπό την ανοχή των κυβερνήσεων, δείχνουν εξάλλου ότι έχουν ήδη εξαντληθεί.
Οι ανεπτυγμένες οικονομίες έλαβαν π.χ. ακόμα και μέτρα μείωσης ελλειμμάτων, ενώ η οικονομική ανάπτυξη στην πλειονότητα των χωρών αυτών βρίσκεται ακόμα κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Η κατάσταση επιβάλλει σύμφωνα με την ING, την εφαρμογή μη συμβατικών μέτρων, όπως ήταν η απόφαση των ΗΠΑ για αγορές κρατικών ομολόγων από την κεντρική τους τράπεζα (ποσοτική χαλάρωση).
Τα δεδομένα δείχνουν λοιπόν, πως η ανάπτυξη στις αναδυόμενες οικονομίες αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να είναι διαρθρωτικά υψηλότερη από ό, τι στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Στους παράγοντες που συντείνουν σε αυτή την τάση είναι το χαμηλό χρέος, η ισχυρή αύξηση του πληθυσμού, η διαρθρωτική αύξηση της παραγωγικότητας και η αύξηση της εγχώριας ζήτησης στις αναδυόμενες χώρες.
Όσο πάντως η ανάπτυξη μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναδυόμενων οικονομιών θα συνεχίζει να αποκλίνει, τόσο ποιο εμφανής θα είναι μεσοπρόθεσμα η δημιουργία «ενός κόσμου δύο ταχυτήτων», με ότι αυτό σημαίνει και για το υπό διαμόρφωση νέο επενδυτικό τοπίο.
mantik@tovima. gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
