Απογοητευτική κατάσταση, απογοητευτικά μέτρα. Επειτα από μήνες διστακτικότητας και αμφιταλαντεύσεων που στοίχισαν ακριβά, η ζώνη του ευρώ υιοθέτησε ένα γιγαντιαίο σχέδιο στήριξης της Ελλάδας. Το ερώτημα είναι αν θα εφαρμοστεί. Ως προς αυτό διατηρώ- δυστυχώς- πολλές αμφιβολίες. Εχει όμως λογική αυτό το σχέδιο για την Ελλάδα αλλά και για το ευρώ; Η απάντηση είναι και ναι και όχι.
Αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να υλοποιήσει το πρόγραμμα, η μόνη εναλλακτική για τη χώρα θα είναι η κήρυξη στάσης πληρωμών. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα κατέβαλλε μεν τους τόκους αλλά θα έπρεπε να απορροφήσει αυτομάτως το πρωτογενές της έλλειμμα το οποίο (εκτός τόκων) ανέρχεται σε 9-10% του ΑΕΠ. Αυτό το ενδεχόμενο θα οδηγούσε τη χώρα σε ακόμη μεγαλύτερη ασφυξία από αυτή στην οποία θα βρεθεί τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα θα κατέρρεε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Είναι όμως δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η χώρα θα καταφέρει να αποφύγει την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της. Ας υποθέσουμε ότι εφαρμόζεται πράγματι το σχέδιο και η χώρα αποπληρώνει το χρέος της με επιτόκιο 5%. Τότε θα πρέπει να παρουσιάσει πλεόνασμα του ΑΕΠ κατά 4,5% και να καταβάλλει 7,5% του εθνικού προϊόντος της για την πληρωμή των τόκων. Θα δεχτεί ο ελληνικός λαός ένα τόσο δυσβάσταχτο φορτίο για τόσο μεγάλο διάστημα; Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι ακόμη και οι προβλέψεις του ΔΝΤ για την (αρνητική) ανάπτυξη των επόμενων ετών είναι αισιόδοξες. Δεδομένης της δημοσιονομικής λιτότητας και της αδυναμίας υποτίμησης του νομίσματος είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσει μακρά περίοδος οικονομικής επιβράδυνσης. Οι διαρθρωτικές αλλαγές μπορούν να λύσουν το πρόβλημα; Ισως, αλλά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα μειωθεί το εργατικό κόστος προκειμένου να δοθεί ώθηση στις εξαγωγές. Αυτό όμως θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα νοικοκυριά. Αν λοιπόν επιμένουμε (ενάντια σε κάθε λογική) να θεωρούμε απίθανη την αναδιάρθρωση του χρέους, τότε σίγουρα θα χρειαστούν περισσότερα χρήματα.
