Σε σκληρό πόκερ με τις αγορές και με τους εταίρους μας στη ζώνη του ευρώ εξελίσσεται ο δανεισμός για την κάλυψη των δανειακών αναγκών του Δημοσίου, οι οποίες το δίμηνο Απριλίου- Μαΐου ανέρχονται σε 20 δισ. ευρώ. Μετά την εξαγγελία του χθεσινού πακέτου μέτρων για τη μείωση του ελλείμματος, το ενδεχόμενο έκδοσης ομολόγου επανέρχεται στο προσκήνιο. Ενώ μέχρι πρότινος η δυνατότητα δανεισμού του Δημοσίου απευθείας από τις αγορές αποκλειόταν, η στάση των αγορών άλλαξε μετά την ανακοίνωση των μέτρων. Ενδεικτικό είναι ότι η διαφορά των αποδόσεων μεταξύ των ελληνικών και των γερμανικών 10ετών ομολόγων (spread) υποχώρησε χθες περί τις 2,86 ποσοστιαίες μονάδες από περίπου 3,60 μονάδες που ήταν πριν από μία εβδομάδα. Οι απόψεις των τραπεζιτών συγκλίνουν στο ότι το κλίμα σήμερα στις αγορές έχει βελτιωθεί σημαντικά και ευνοεί την έκδοση ομολόγου και πως η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει στην παρούσα φάση, εκτός και αν μπορεί να εξασφαλίσει διαβεβαιώσεις για χαμηλότοκο δανεισμό από Γερμανία ή Γαλλία. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται πιθανό ύστερα από τις χθεσινές δηλώσεις της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ ότι η συνάντησή της με τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου, που έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή στο Βερολίνο, δεν αφορά το ζήτημα της βοήθειας προς την Ελλάδα. Από την πλευρά του, ο έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος προτιμά την ευρωπαϊκή στήριξη με χαμηλό κόστος από τα τοκογλυφικά επιτόκια της αγοράς, άφησε ανοιχτό χθες το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ασκώντας έτσι πίεση στους ευρωπαίους εταίρους για φθηνότερο δανεισμό. Οπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, το κόστος δανεισμού του Δημοσίου θα μπορούσε να περιοριστεί αν η Γερμανία και η Γαλλία στηρίξουν πιθανή έκδοση ελληνικού ομολόγου. Οπως εξηγούν, αυτό θα μπορούσε να γίνει αν οι κρατικοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί της Γερμανίας ΚfW και της Γαλλίας Caisses des Depots συμμετείχαν στην έκδοση αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα σε χαμηλές τιμές και πιέζοντας τα spreads προς τα κάτω. Με τα σημερινά δεδομένα εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να δανειστεί με spread περί τις 3-3,25 ποσοστιαίες μονάδες.
Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) βρίσκεται σε συνεννόηση με δύο ελληνικές τράπεζες (Εθνική και Τράπεζα Πειραιώς) και τέσσερις-πέντε ξένες (ΒΝΡ Ρaribas, Νamura, JΡ Μorgan, Citigroup και ΗSΒC) για την έκδοση ομολόγου ώστε να είναι έτοιμο για να προχωρήσει άμεσα αν κρίνει ότι οι συνθήκες στις αγορές είναι ευνοϊκές. Οι ίδιες πηγές πάντως θεωρούν ότι το ύψος της έκδοσης δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 5 δισ. ευρώ έτσι ώστε πολλοί που έχουν ανοικτές θέσεις σε ελληνικά ομόλογα (δηλαδή, έχουν πουλήσει ομόλογα για να ρίξουν τις τιμές τους υπολογίζοντας ότι θα τα αγοράσουν φθηνότερα και θα κερδίσουν από τη διαφορά) να αποκλειστούν από την έκδοση και να χάσουν χρήματα.
Τις επόμενες ημέρες εξάλλου αναμένεται και η έκθεση του αξιολογητικού οίκου Standard & Ρoor΄s για την ελληνική οικονομία. Ο οίκος έχει ήδη προαναγγείλει υποβάθμιση της χώρας, αν και τώρα εκτιμάται ότι μετά τα μέτρα αυτή δεν θα είναι δύο βαθμίδες της κλίμακας αξιολόγησης της εταιρείας αλλά μία. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η αξιολόγηση δεν θα παίξει σημαντικό ρόλο αν υπάρξει στήριξη από τους ευρωπαίους εταίρους μας, όπως π.χ. μια δήλωση της Ανγκελα Μέρκελ ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη. Αλλωστε, στην Ευρωπαϊκή Ενωση ζητείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να δημιουργήσει το δικό της σύστημα αξιολόγησης των χωρώνμελών της ευρωζώνης ως αντίβαρο στους ιδιωτικούς οίκους πιστοληπτικής διαβάθμισης. Μάλιστα, σε γερμανική εφημερίδα αναφερόταν χθες ότι οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών-μελών της ευρωζώνης πιέζουν την ΕΚΤ για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου συστήματος βαθμολόγησης της πιστοληπτικής τους ικανότητας. Σύμφωνα με τη λογική αυτή, μια τέτοια εξέλιξη θα απελευθέρωνε τις ευρωπαϊκές οικονομίες από τις αξιολογήσεις των ιδιωτικών οίκων αξιολόγησης, οι οποίοι δεν πέφτουν πάντοτε μέσα στις εκτιμήσεις τους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Lehman Βrothers, που τελικά κατέρρευσε. Το σχετικό δημοσίευμα έμεινε αναπάντητο από την ΕΚΤ.