Πλημμύρισαν με ρευστό τις αγορές οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες
Το σοκ τόσο από τη χρεοκοπία της μεγαλύτερης στεγαστικής τράπεζας των ΗΠΑ, της 119χρονης Washington Μutual, όσο και από την αποτυχία της συμφωνίας ως προς το σχέδιο διάσωσης του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος, ύψους 700 δισ. δολαρίων, το οποίο πρότεινε ο υπουργός Οικονομικών Χανκ Πόλσον, πυροδότησε νέα πανικόβλητη φυγή από τα χρηματιστήρια της Ευρώπης. Προτού ανοίξει η Wall Street, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έχαναν πάνω από 2% και όταν ξεκίνησε ο δείκτης Dow Jones με εμφανή την πτωτική τάση, αυξήθηκαν οι απώλειες στην Ευρώπη. Οι αμερικανικές Αρχές έκλεισαν χθες την Washington Μutual, τη μεγαλύτερη στεγαστική και έκτη σε μέγεθος τράπεζα τωνΗΠΑ, ενώ έδιναν και έπαιρναν οι φήμες ότι επίκειται και άλλη χρεοκοπία τράπεζας ενδεχομένως της Wachovia η μετοχή της οποίας έπεσε χθες 30%. Πράγματι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια τράπεζα θα είναι το επόμενο θύμα του Αρμαγεδδώνος, όπως έχει εξελιχθεί η πιστωτική κρίση. Προκειμένου να αποτρέψουν έναν νέο πανικό, οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Βρετανίας και της Ελβετίας πλημμύρισαν με ρευστό χρήμα τις αγορές χρήματος. Εκτιμάται ότι οι χθεσινές προσπάθειες των ισχυρότερων κεντρικών τραπεζών του κόσμου να φρενάρουν την κλιμάκωση της παγκόσμιας κρίσης στις πιστωτικές αγορές ήταν ακόμη μεγαλύτερες από τις αρχές του εβδομάδας, όπου έφθασαν σε νέα ύψη ρεκόρ.
Είναι γεγονός ότι η Washington Μutual (WaΜu) παρέπαιε εδώ και καιρό. Η άλλοτε κορυφαία στεγαστική τράπεζα, μετά τη δραματική βουτιά στην τιμή της μετοχής της, την οποία προκάλεσε η κίνηση του οργανισμού αξιολόγησης Standard & Ρoor΄s να υποβαθμίσει στην κατώτατη βαθμίδα το χρέος της, ήταν σίγουρο ότι δεν θα άντεχε παρ΄ ότι είχε και αυτή αρκετά κεφάλαια. Υπόβοσκαν συνεχώς οι φόβοι ότι η υποβάθμιση αυτή σε συνδυασμό με τις προοπτικές περαιτέρω ζημιών δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις subprime επενδύσεις της θα πυροδοτούσαν τη μαζική έξοδο των πελατών της. Τις δραματικές εξελίξεις επιτάχυνε η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να μη διασώσει από την πτώχευση την 118χρονη επενδυτική τράπεζα της Wall Street, τη Lehman Βrothers. Προτίμησε ο κ. Πόλσον να «χαρίσει» τα υποκαταστήματα της WaΜu στους φίλους της JΡ Μorgan Chase, όπως έκανε και με την Βear Stearns.
Είχε επίσης προηγηθεί η πτώχευση της άλλης μεγάλης περιφερειακής τράπεζας, της Ιndy-Μac Βancorp, ενώ οι υπαινιγμοί και οι φήμες για την κεφαλαιακή επάρκεια άλλων τραπεζών έχουν αυξήσει στο ζενίθ τη νευρικότητα των επενδυτών. Τις φήμες αυτές προκάλεσαν νέες προειδοποιήσεις από ορισμένες τράπεζες ότι θα εξαναγκαστούν να μειώσουν τα μερίσματά τους ώστε να διασφαλίσουν την οικονομική τους κατάσταση. Πάντως οι επικεφαλής σπεύδουν ο ένας μετά τον άλλο να διαβεβαιώσουν για την καλή οικονομική κατάσταση των τραπεζών που διευθύνουν. Οι μεγαλύτερες τράπεζες του Οχάιο, του Τενεσί, της Αλαμπάμα και της Φλόριδας έκαναν την ίδια ασυνήθη κίνηση: εξέδιδαν ισχυρές οικονομικές ανακοινώσεις.
Το σφυροκόπημα των μικρών και μεσαίου μεγέθους αμερικανικών τραπεζών είναι εύλογο διότι οι περισσότερες είναι πολύ εκτεθειμένες στις τοπικές αγορές κατοικιών και σε δάνεια στους κατασκευαστές κατοικιών. Οι επενδυτές βλέπουν ότι τα μικρά ιδρύματα δεν θα λάβουν τίποτε και κυρίως διαπιστώνουν ότι η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να διασώσει τη Fannie Μae και τη Freddie Μac δεν θα ανακόψει το διογκούμενο κύμα των κακών δανείων που τροφοδοτεί η συνεχιζόμενη κρίση στην αμερικανική αγορά κατοικίας και η παραπαίουσα οικονομία των ΗΠΑ. Την κατάσταση επιδεινώνει ένας φαύλος κύκλος, όπου μόλις η τιμή μιας μετοχής πέσει κάτω από κρίσιμα επίπεδα η πιστοληπτική αξιοπιστία της τράπεζας θα υποβαθμιστεί και έτσι θα εξαναγκαστεί να πουλήσει αξίες σε εξευτελιστική τιμή. Η κίνηση, όμως, αυτή θα αποδυναμώσει περαιτέρω την κεφαλαιακή της επάρκεια με συνέπεια να προκληθούν αμφιβολίες ως προς τη φερεγγυότητά της, πράγμα που με τη σειρά του θα προκαλέσει νέα πτώση στην τιμή της μετοχής και ο φαύλος κύκλος θα πάρει νέα δυναμική.
Από την άλλη οι επενδυτές, βλέποντας να κατρακυλά η τιμή της μετοχής μιας τράπεζας πιστεύουν ότι κάτι στραβό συμβαίνει. Τότε η εμπιστοσύνη εξανεμίζεται και οι δεξαμενές ρευστότητας, οι οποίες σε ομαλές καταστάσεις μπορούν να με ευκολία να ανταποκριθούν σε εκτεταμένες αναλήψεις χρημάτων, σαρώνονται και το θύμα, ακόμη και ένας κολοσσός, ταχύτατα βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση όπου δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και χρεοκοπεί. Θα διασωθεί μόνο αν η κατάρρευση θα πλήξει το ευρύτερο σύστημα, όπως έγινε με τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό όμιλο στον κόσμο, το Αmerican Ιnternational Group (ΑΙG). Η χρεοκοπία του ασφαλιστικού κολοσσού θα έχει τεράστιες συνέπειες στο τραπεζικό σύστημα καθώς το μέγεθος και κυρίως ο σύνθετος ρόλος του στην ασφάλιση χρηματοπιστωτικών υποχρεώσεων είχαν καταστήσει πολύ δύσκολο έναν ακριβή υπολογισμό ως προς τις επιπτώσεις της κατάρρευσής του.
