Φωνές που προτείνουν πωλήσεις στην όποια άνοδο δεν φαίνεται σήμερα να λείπουν
Πριν από περίπου ένα χρόνο άρχισε για πρώτη φορά να πλανάται απλώς μια υποψία σχετικά με το τι θα μπορούσε να επακολουθήσει στις αγορές και στις οικονομίες. Υπήρχαν μερικά προειδοποιητικά σινιάλα ότι τα πράγματα με τα στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου (subprime) στις ΗΠΑ δεν πήγαιναν και τόσο καλά. Αλλά όπως συνέβη και με τη «φούσκα» των μετοχών τεχνολογίας (dot-com bubble) το 2000, τα προβλήματα με τα subprime αξιολογήθηκαν ως περιορισμένης σπουδαιότητας. Η ευρεία συναίνεση των καταναλωτών, των επιχειρηματιών, των σχεδιαστών της νομισματικής πολιτικής και των πολιτικών, άφησε το πρόβλημα να σιγοβράσει, καθώς θεωρήθηκε πως η ισχυρή ανάπτυξη του κόσμου κατά τα προηγούμενα πέντε έτη δεν επρόκειτο να διαταραχθεί.
Στο τέλος του 1999, κυριάρχησε η άποψη ότι καθώς οι «μετοχές dot-com» αποτελούσαν μόνο το 6% της συνολικής κεφαλαιοποίησης των αγορών των ΗΠΑ, η ευέλικτη και καινοτόμος αμερικανική οικονομία θα μπορούσε να υποστηρίξει το υπόλοιπο 94% της αγοράς μετοχών, καθώς και τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας. Ενα έτος πριν, καθώς τα περίφημα subprime αποτελούσαν μόλις το 14% της συνολικής ενυπόθηκης αγοράς, θεωρήθηκε επίσης για άλλη μία φορά ότι η ευέλικτη και καινοτόμος αμερικανική οικονομία θα μπορούσε να υποστηρίξει το άλλο 86% της αγοράς υποθηκών, καθώς και την ευρύτερη οικονομία.
Η λογική αυτή όμως όπως και το 2000 αποδείχθηκε και σήμερα λανθασμένη. Το ξεφούσκωμα των μετοχών τεχνολογίας οδήγησε τελικά σε απώλειες 49% συνολικά τον ευρύτερο δείκτη S&Ρ-500, ενώ το ξεφούσκωμα των subprime έχει μεταδοθεί στα χρηματιστήρια που χάνουν είδη το 25% της αξίας τους στις πιστωτικές αγορές, αλλά και στην πραγματική οικονομία.
Οπως το 1999 έτσι και σήμερα η ιστορία δείχνει πως όταν μια κατηγορία επενδύσεων οδηγείται στην υπερβολή, δημιουργείται ένας αδύναμος κρίκος που μπορεί να επηρεάσει όλη την αλυσίδα και να επιφέρει έτσι ένα αποφασιστικό χτύπημα στο συνολικό οικονομικό σύστημα. Καθώς τα χαμηλά πραγματικά επιτόκια των προηγούμενων ετών έθεσαν τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία «φούσκας» στους τομείς των καταναλωτικών δανείων και των πιστώσεων κατοικίας, η τρέχουσα επιβράδυνση δείχνει να κατευθύνεται από τους καταναλωτές, κάτι που απαιτεί περισσότερο χρόνο για επουλωθούν οι πληγές. Ετσι, καθώς τα εταιρικά κέρδη (και εκτός τραπεζών) αναμένεται να συνεχίσουν την κατιούσα, το ουσιαστικό «γύρισμα» των μετοχικών αγορών ενδεχομένως να καθυστερήσει. Εξάλλου, φωνές όπως αυτή της Credit Suisse που προτείνει πωλήσεις σε τυχόν βραχύβια άνοδο των αγορών, απόρροια των εξελίξεων με τις Fannie Μae/ Freddie, δεν φαίνεται σήμερα να λείπουν.
