Ν έo τοπίο στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης δημιούργησε η πρόσφατη αναγνώριση από το υπουργείο Παιδείας των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ) ή κολεγίων, όπως χαρακτηριστικά πλέον ονομάζονται. Τα κολέγια εφεξής θα βρίσκονται υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας και όχι του Εμπορίου, όπως συνέβαινε ως πρόσφατα, ενώ οι ιδιοκτήτες τους αναμένουν τις υπουργικές αποφάσεις που θα εξειδικεύουν τον νόμο προκειμένου να προχωρήσουν σε αλλαγές ως προς τον τρόπο λειτουργίας τους. Την ίδια στιγμή, νέοι παίκτες ετοιμάζονται να μπουν στον χώρο όταν το τοπίο θα ξεκαθαρίσει ακόμη περισσότερο με τη δημοσιοποίηση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που εκτιμάται ότι θα αναγνωρίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των κολεγίων τα οποία συνεργάζονται με πανεπιστήμια χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το νομικό πλαίσιο
Σύμφωνα με το νέο νομικό πλαίσιο που καθορίστηκε από το υπουργείο τον περασμένο μήνα, τα κολέγια για να πάρουν άδεια ίδρυσης καθώς και άδεια λειτουργίας θα πρέπει να τηρούν μια σειρά προϋποθέσεις και κριτήρια που προβλέπονται στον νόμο αλλά και στις νέες υπουργικές αποφάσεις.

Ειδικότερα, θα πρέπει:

– να καταθέτουν εγγυητική επιστολή από ελληνική τράπεζα ύψους 500.000 ευρώ, – να έχουν τις αντίστοιχες κτιριακές υποδομές και τον κατάλληλο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, – να πληρούν τις συνθήκες υγιεινής, – να διαθέτουν την απαιτούμενη διοικητική στελέχωση, καθώς και – ελεγχόμενη πληρότητα προγράμματος σπουδών, – σημαντικό αριθμό και υψηλά προσόντα διδασκόντων, – αξιοπιστία και οικονομική ευρωστία που να εγγυάται τη βιωσιμότητα.

Επίσης τα κολέγια θα πρέπει να διαθέτουν εγκεκριμένο από το υπουργείο Παιδείας εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας, τριετή οικονομική μελέτη, καθορισμένο διευθυντή και κατά νόμο υπεύθυνο.

Αποκλειστικό προνόμιο των κολεγίων που διαθέτουν όλες αυτές τις προδιαγραφές είναι το δικαίωμα σύμπραξης με ιδρύματα της αλλοδαπής, με τη νομική μορφή της συμφωνίας πιστοποίησης ή της συνεργασίας δικαιόχρησης, εφόσον το επιθυμούν. Οι όροι και οι προϋποθέσεις αυτής της σύμπραξης θα ελέγχονται, θα αντιστοιχούνται οι υπηρεσίες που παρέχονται και επίσης θα ελέγχεται και η αξιοπιστία του ξένου εκπαιδευτικού ιδρύματος που παρέχει franchising. Από την άλλη πλευρά, στο υπουργείο Παιδείας δημιουργείται Γραφείο Κολεγίων που υπάγεται στον γενικό γραμματέα και τηρεί μητρώο κολεγίων, μητρώο εργαστηρίων και μητρώο διδασκόντων, τα οποία θα πρέπει να ενημερώνονται. Ακόμη, στο υπουργείο συγκροτείται Επιτροπή Ελέγχου και Αξιολόγησης Κολεγίων, στην οποία εκτός των άλλων θα συμμετέχουν ένα μέλος ΔΕΠ από τα πανεπιστήμια, ένα μέλος επιστημονικού προσωπικού από τα ΤΕΙ, ένας μηχανικός και ένας γιατρός για να ελέγχουν τις κτιριακές υποδομές και τις συνθήκες υγιεινής, ένα μέλος προτεινόμενο από το διοικητικό συμβούλιο του ΔΟΑΤΑΠ το οποίο θα ενημερώνει για την αξιοπιστία και την ποιότητα του ξένου εκπαιδευτικού ιδρύματος που παρέχει franchising και δύο εμπειρογνώμονες σε θέματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Τα κολέγια θα παρέχουν βεβαιώσεις σπουδών οι οποίες μπορούν να γίνονται δεκτές από την ελεύθερη αγορά εργασίας.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις εκπροσώπων των ιδιοκτητών ιδιωτικών ΚΕΣ που συνεργάζονται με ΑΕΙ της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα οποία στην περίπτωση της χώρας μας είναι κυρίως βρετανικά, μέσα σε τρία χρόνια προβλέπεται αύξηση, ίσως και διπλασιασμός του αριθμού των σπουδαστών. Ειδικότερα, σήμερα εγγράφονται στα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών περί τις 3.000-4.000 σπουδαστές που αντιστοιχούν στο 3,5% των φοιτητών οι οποίοι εισάγονται κάθε χρόνο στα δημόσια ΑΕΙ. Οι ιδιοκτήτες των ΚΕΣ θεωρούν ότι το ποσοστό θα πλησιάσει το 7% και τα πρώτα δύο χρόνια θα κυμανθεί περί το 5%. Ετσι θα μειωθεί εντυπωσιακά η ψαλίδα μεταξύ των φοιτητών που θα φοιτούν στα δημόσια ΑΕΙ και ΤΕΙ και εκείνων που θα σπουδάζουν στα ΚΕΣ. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, εκτός από την αύξηση του αριθμού των υποψηφίων θα ανεβεί και ο μέσος όρος του βαθμού των απολυτηρίων εκείνων που θα εγγράφονται. Σήμερα ο μέσος όρος του βαθμού κυμαίνεται μεταξύ 13,5 και 14. «Ωστόσο δεν θα υπάρξει κατακλυσμός εγγραφών,γιατί η διδασκαλία των μαθημάτων είναι στην αγγλική γλώσσα,κάτι το οποίο αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα» σημειώνουν χαρακτηριστικά. Ιδιοκτήτες αναφέρουν ακόμη ότι η υπάρχουσα υποδομή αρκεί για να καλύψει επιπλέον ζήτηση της τάξεως του 30%-35%. Οι ειδικότητες οι οποίες προσελκύουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των σπουδαστών που φοιτούν στα ΚΕΣ είναι οι εξής: διοίκηση επιχειρήσεων, ψυχολογία, ναυτιλιακά, αρχιτεκτονική, μηχανολογία, μάρκετινγκ, μάνατζμεντ, πληροφορική, οικονομικά- χρηματοοικονομικά. Ιδιαίτερη ζήτηση έχει και η ειδικότητα της διαιτολογίας, η οποία από εφέτος θα προσφέρεται από τα ΚΕΣ τα οποία είναι μέλη του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Κολεγίων. Οι ειδικότητες αυτές που προσελκύουν το ενδιαφέρον των σπουδαστών έχουν και τη μεγαλύτερη απορρόφηση στην αγορά εργασίας του ιδιωτικού τομέα.

Η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου
Το υπουργείο Παιδείας και οι ιδιοκτήτες κολεγίων αναμένουν τη δημοσιοποίηση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων. Ηδη είναι γνωστή η εισήγηση του Εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου η οποία βασίζεται στην κοινοτική οδηγία που περιγράφει τους όρους και τις προϋποθέσεις ώστε να αναγνωρισθεί ο τίτλος ενός ΚΕΣ. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι τρεις: το ίδρυμα του εξωτερικού να πιστοποιεί την εκπαίδευση και την κατάρτιση που παρέχει το ΚΕΣ· ο τίτλος εκπαίδευσης ο οποίος έχει εκδοθεί από το ΚΕΣ να είναι ίδιος με εκείνον που θα είχε χορηγηθεί αν η εκπαίδευση είχε πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου στο ίδρυμα με το οποίο συνεργάζεται· και, τέλος, ο τίτλος εκπαίδευσης να παρέχει τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τον αντίστοιχο του ιδρύματος του συνεργαζόμενου ΚΕΣ.

Από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αναμένεται να ευνοηθούν 25.000 απόφοιτοι Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών. Σημειώνεται πως συνταγματολόγοι εκτιμούν ότι δεν είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του άρθρου 16 για να εφαρμοσθεί η επικείμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που προβλέπει την αναγνώριση των διπλωμάτων τα οποία χορηγούν τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών.

Ενα βήμα πριν από τα ιδιωτικά ΑΕΙ

Η αναγνώριση των κολεγίων θεωρείται από τους ιδιοκτήτες τους ότι αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την ιδιωτική πρωτοβουλία. «Αν ο τομέας αυτός λειτουργήσει σωστά από την εποπτική αρχή του υπουργείου Παιδείας,τότε μέσα στα επόμενα επτά-οκτώ χρόνια θα έχει δημιουργηθεί ένα πρόσφορο ή όχι έδαφος για την ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση» δήλωσε χαρακτηριστικά μιλώντας στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κολεγίων κ. Κ.Καρκανιάς. Και προσέθεσε ότι, αν ο έλεγχος από το υπουργείο είναι αποτελεσματικός και αποφευχθεί η άναρχη ανάπτυξη που θα έχει επίπτωση και στο επίπεδο σπουδών, τότε «ίσως δημιουργηθεί και το κατάλληλο έδαφος για μια πιθανή αλλαγή του άρθρου 16 του Συντάγματος». Την άνθηση της αγοράς της ιδιωτικής εκπαίδευσης οι ιδιοκτήτες των ΚΕΣ την προέβλεπαν ήδη από την περίοδο των συζητήσεων στη Βουλή για την αναθεώρηση του άρθρου 16. Τότε δήλωναν ξεκάθαρα ότι θέλουν να μετατρέψουν τα κολέγιά τους σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, ενώ είχαν προχωρήσει και στους αναγκαίους σχεδιασμούς και μελέτες. Ετσι, δήλωναν πανέτοιμοι όχι μόνο οι ιδιοκτήτες Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών που δραστηριοποιούνται έντονα στην αγορά, αλλά και άλλοι ενδιαφερόμενοι οι οποίοι βλέπουν με ενδιαφέρον τη δημιουργία εκπαιδευτικών οργανισμών που θα έχουν έδρα την Ελλάδα αλλά θα μπορούν να ανοίγουν παραρτήματα και στην υπόλοιπη Νοτιοανατολική Ευρώπη.