O ι πάγοι της Αρκτικής έχουν λιώσει και έχουν αντικατασταθεί από θάλασσα σε τέτοιο βαθμό που για πρώτη φορά στην Ιστορία είναι πλέον εφικτός ο διάπλους του Βορείου Πόλου. Οπως καταδεικνύουν καινούργιες φωτογραφίες που βγήκαν μόλις στα τέλη της περασμένης εβδομάδας από δορυφόρο, ο πάγος που έλιωσε την περασμένη εβδομάδα άνοιξε το Βορειοδυτικό και το Βορειοανατολικό Πέρασμα (που ενώνουν την Ευρώπη με την Ασία), γεγονός το οποίο σηματοδοτεί την απροσδόκητα ραγδαία επιδείνωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ο καθηγητής Μαρκ Σερέζε, επιστήμονας στο Αμερικανικό Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου (ΝSΙDC), χαρακτήρισε αυτό που απεικονίζουν οι δορυφορικές εικόνες «ιστορικό γεγονός», τονίζοντας ότι προσφέρουν μία περαιτέρω απόδειξη πως οι αρκτικοί πάγοι οδηγούνται σε «σπειροειδή πορεία θανάτου». Ορισμένοι επιστήμονες προέβλεψαν, μάλιστα, ότι πιθανώς σε πέντε χρόνια από σήμερα οι πάγοι θα εξαφανίζονται κάθε καλοκαίρι. Η υποψήφια των Ρεπουμπλικανών για τη θέση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Σάρα Πέιλιν πρεσβεύει ότι είναι αναξιόπιστη η ομοφωνία της επιστημονικής κοινότητας στο ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου ευθύνεται για το λιώσιμο των πάγων στον Βόρειο Πόλο. Το γεγονός ότι το Βορειοδυτικό και το Βορειοανατολικό Πέρασμα είναι πλέον προσπελάσιμα αποτελεί, όμως, μόνο τη βασικότερη από μια σειρά ανησυχητικών ενδείξεων αυτό τον μήνα αναφορικά με την κρίση στην Αρκτική.

Το ΝSΙDC έχει προειδοποιήσει ότι τις επόμενες εβδομάδες οι πάγοι της Αρκτικής ενδέχεται να μειωθούν σε ποσοστά χαμηλότερα της απώλειας ρεκόρ που σημειώθηκε πέρυσι, δηλαδή 200.000 τετραγωνικά μίλια λιγότερα απ΄ ότι την προηγούμενη χειρότερη χρονιά που ήταν το 2005. Πριν από τέσσερις εβδομάδες τουρίστες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Εθνικό Πάρκο Αuyuittuq στη Γη Μπάφιν, νησί του Αρκτικού Καναδικού Αρχιπελάγους, εξαιτίας των πλημμυρών που προκλήθηκαν από το λιώσιμο των πάγων. Σημειωτέον, Αuyuittuq σημαίνει «γη που δεν λιώνει ποτέ».

Λίγο αργότερα έγιναν αντιληπτές εννέα πολικές αρκούδες να προσπαθούν να κολυμπήσουν στα ανοικτά της Αλάσκας.

Είναι η πρώτη φορά έπειτα από τουλάχιστον 125.000

χρόνια που διανοίγονται ταυτόχρονα το Βορειοδυτικό Πέρασμα γύρω από τον Καναδά και το Βορειοανατολικό γύρω από τη Ρωσία, γεγονός που προκαλεί μεγάλη ανησυχία, καθώς τα δύο αυτά περάσματα είχαν καλυφθεί με πάγο από την έναρξη της τελευταίας εποχής των παγετώνων.

Το 2005 είχε ανοίξει το Βορειοανατολικό Πέρασμα, ενώ το Βορειοδυτικό παρέμενε κλειστό. Πέρυσι έγινε το αντίθετο και σήμερα οι δορυφορικές εικόνες της ΝΑSΑ έδειξαν ότι και τα δύο Περάσματα άνοιξαν με λίγες ημέρες διαφορά.

«Τα περάσματα άνοιξαν» διαπίστωσε ο καθηγητής Σερέζε. «Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός. Θα αντικρίζουμε αυτή την εικόνα ολοένα συχνότερα με το πέρασμα των χρόνων».

Οι ναυτιλιακές εταιρείες είναι ήδη έτοιμες να εκμεταλλευτούν τους νέους θαλάσσιους δρόμους. Η Βeluga Group- με έδρα τη Βρέμη- ανακοίνωσε ότι το πρώτο της πλοίο θα περάσει από το Βορειοανατολικό Πέρασμα γλιτώνοντας 4.000 ναυτικά μίλια στο ταξίδι Γερμανία- Ιαπωνία τον επόμενο χρόνο, ενώ την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός του Καναδά Στίβεν Χάρπερ ανακοίνωσε ότι όλα τα πλοία που καταπλέουν στο Βορειοδυτικό Πέρασμα θα πρέπει να δίνουν αναφορά στις καναδικές αρχές, αίτημα στο οποίο αναμένεται να εναντιωθούν οι ΗΠΑ.

Οι επιστήμονες, όμως, λένε ότι τέτοιους είδους διαμάχες θα είναι σε λίγο καιρό ανούσιες αν οι πάγοι συνεχίζουν να λιώνουν με τους σημερινούς ρυθμούς. Θεωρούσαν αναπόφευκτη την εξαφάνιση της παγοκάλυψης λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, ωστόσο δεν την ανέμεναν πριν από το 2070. Πολλοί επιστήμονες εκτιμούν ότι οι επιπλέοντες πάγοι στην Αρκτική θα αρχίσουν να εξαφανίζονται τα καλοκαίρια πιθανόν ως το 2030, ενώ πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι ίσως να μην υπάρχει καθόλου πάγος από τα μέσα Ιουλίου ως τα μέσα Σεπτεμβρίου από το 2013.

Εφέτος τον Αύγουστο το λιώσιμο των πάγων πραγματοποιήθηκε με πιο γρήγορους ρυθμούς. Μόλις πριν από λίγες ημέρες μειώθηκε σε επίπεδα χαμηλότερα αυτών του 2005. Μακροχρόνια έρευνα του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα στον Καναδά κατέδειξε ότι το πάχος του πάγου μειώθηκε στο μισό σε διάστημα μόλις έξι ετών.

Η διαδικασία είναι ένας φαύλος κύκλος: καθώς ο πάγος αντικαθίσταται από θάλασσα η σκουρόχρωμη επιφάνεια απορροφά περισσότερη ηλιακή θερμότητα, με αποτέλεσμα να θερμαίνεται ο ωκεανός και να λιώνουν περισσότεροι πάγοι.