ΜΑΔΡΙΤΗ Θρήνος και αγανάκτηση επικρατούσαν χθες, μία ημέρα μετά το χειρότερο αεροπορικό δυστύχημα των τελευταίων 25 ετών στην Ισπανία. Απαρηγόρητοι οι συγγενείς των 153 νεκρών αναγνώρισαν τα απανθρακωμένα πτώματα των δικών τους, ενώ οι ειδικοί αναζητούν τις απαντήσεις για τη συντριβή στο μαύρο κουτί του μοιραίου αεροπλάνου της Spanair.

Ανθρώπινο σφάλμα ή τεχνική βλάβη. Αυτές είναι οι δύο επικρατέστερες εκδοχές που εξετάζονται. Ενα θερμόμετρο ακριβώς κάτω από το πιλοτήριο έδειχνε ότι μέσα στο αεροσκάφος έμπαινε αέρας που είχε υπερθερμανθεί και για τον λόγο αυτό σταμάτησε η πρώτη προσπάθεια των πιλότων να απογειώσουν το ΜD-82 της Spanair, μία ώρα πριν από τη συντριβή του.

Ειδικοί πάντως που έχουν ξεκινήσει την έρευνα των αιτίων της τραγωδίας δηλώνουν ότι πιθανότατα αυτό δεν έπαιξε ρόλο στη συντριβή. Αλλοι υποστηρίζουν ότι αυτή η τεχνική βλάβη προκάλεσε τη φωτιά στον αριστερό κινητήρα. Σύμφωνα με τους τεχνικούς του αεροδρομίου, το θερμόμετρο τέθηκε εκτός λειτουργίας πριν από τη δεύτερη απογείωση- και επομένως το σύστημα αυτό θέρμανσης του εισερχόμενου αέρα δεν μπορεί να προκάλεσε μια τραγωδία τέτοιου μεγέθους.

Οι ειδικοί εμπειρογνώμονες εξετάζουν το ένα από τα δύο μαύρα κουτιά του αεροσκάφους προκειμένου να μάθουν τι διαδραματίστηκε τα τελευταία λεπτά της μοιραίας πτήσης. Το άλλο καταστράφηκε. Αυτό που τους προβληματίζει είναι ότι μια αεροπορική εταιρεία όπως η Spanair και ένας τύπος αεροσκάφους με ικανοποιητικούς δείκτες ασφαλείας όπως το ΜD-82 εμπλέκονται στη χειρότερη αεροπορική τραγωδία του ανεπτυγμένου κόσμου, μετά το 2001.

Οι εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι ο ασυνήθιστος τρόπος με τον οποίο έπεσε το αεροσκάφος οφείλεται είτε σε σοβαρή βλάβη του συστήματος είτε σε σφάλμα των πιλότων.

Οταν οι πιλότοι αποφάσισαν να επιχειρήσουν για δεύτερη φορά την απογείωση του αεροσκάφους προσπάθησαν να το σηκώσουν λίγα μέτρα πάνω από το έδαφος. Εκείνη την ώρα, αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι είδαν φλόγες να βγαίνουν από τον αριστερό κινητήρα. Οπως φαίνεται, οι πιλότοι προσπάθησαν να προσγειώσουν το αεροσκάφος αμέσως, ίσως αντιλαμβανόμενοι ότι κάτι δεν πήγαινε καλά.

Αυτό που προβληματίζει τους ειδικούς είναι το εξής: τα σύγχρονα αεροσκάφη δίνουν τη δυνατότητα στους πιλότους να τα απογειώνουν ακόμη και αν αντιμετωπίζουν σοβαρό τεχνικό πρόβλημα, όπως η μη λειτουργία του ενός κινητήρα. Οι κανόνες πτήσης υποδεικνύουν ότι αφού ο πιλότος φτάνει στο «κρίσιμο» σημείο ανάπτυξης της ταχύτητας στον διάδρομο πρέπει να επιχειρήσει οπωσδήποτε απογείωση, ακόμη και αν αντιμετωπίζει σοβαρό τεχνικό πρόβλημα.

Το γεγονός ότι οι πιλότοι αισθάνθηκαν υποχρεωμένοι να προσγειώσουν αμέσως το αεροσκάφος οδηγεί σε δύο υποθέσεις για το τι πραγματικά συνέβη, σύμφωνα με τον Τοντ Κούρτις, ειδικό εμπειρογνώμονα πτήσεων της Αirsafe. com, που μίλησε στον «Ιndependent»: « Πρώτον, είτε κάτι ακόμη πήγε στραβά με το αεροσκάφος.Μετά την έκρηξη του κινητήρα, ενδεχομένως άλλο ένα σύστημα να τέθηκε εκτός λειτουργίας ή μπορεί να σημειώθηκε πλήρης απώλεια της ισχύος ». Δεύτερον, ενδεχομένως οι πιλότοι να παρατήρησαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, να πανικοβλήθηκανκαι να έκαναν ασυνήθιστες ενέργειες.Τότε θα πρόκειται για σφάλμα του πιλότου ». Η φωτιά στον κινητήρα του αεροσκάφους μπορεί να προκλήθηκε από διάφορες αιτίες: από ένα σκουπίδι που μπήκε από τον διάδρομο απογείωσης, από εσωτερική έκρηξη ή ακόμη και από ένα πουλί. Ο τρόπος που έπεσε το αεροσκάφος και ο τρόπος που έσπασε στα δύο, ενδεχομένως να εμπόδισε τους επιβάτες να βγουν εγκαίρως από τις εξόδους του.

«Είδαμε την κόλαση»
Από την αρχή φάνηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με αυτό το αεροπλάνο. «Κοιτάξτε, την τρώει…. την έφαγε όλη» φώναξε σε άπταιστη αργκό του αεροδρομίου η Ρόζα Σ. Τ., οδηγός υπηρεσιακών αυτοκινήτων που μεταφέρουν τα πληρώματα.

Εννοούσε την πίστα- το αεροπλάνο έφθανε στην άκρη του διαδρόμου χωρίς να παίρνει ύψος. Τελευταία στιγμή οι τροχοί ξεκόλλησαν από την άσφαλτο, αλλά «όταν έφθασε περίπου στα εξήντα μέτρα ακούσαμε έναν βρόντο, σαν τεράστια κροτίδα…». Και μετά άρχισε να πέφτει: «Επεφτε όπως το ξερό φύλλο από το δέντρο, γέρνοντας πότε από τη μία και πότε από την άλλη.Εσκασε με την κοιλιά και αστραπιαία τυλίχτηκε στις φλόγες…». Ο,τι βρισκόταν σε ακτίνα 200 μέτρων απανθρακώθηκε.

Από τέτοια κόλαση κανένας δεν περίμενε ότι κάποιοι θα γλίτωναν. Το αεροπλάνο προσπαθούσε να απογειωθεί με τις δεξαμενές γεμάτες κηροζίνη. «Φρικιαστικό θέαμα, δεν είχε απομείνει τίποτε που να θυμίζει αεροπλάνο» είπε ένας πυροσβέστης. «Αυτό που αντίκρισαν τα μάτια μας ήταν η ίδια η κόλαση.Τα νεκρά κορμιά έβραζαν από την πυρκαϊά». Ενας συνάδελφός του που είχε ζήσει από κοντά τις βομβιστικές επιθέσεις της 11ης Μαρτίου 2004 στον σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα στη Μαδρίτη είπε ότι οι εικόνες τού θύμισαν εκείνη την ημέρα.

Υπήρξαν και τυχεροί

Τρία παιδιά γλίτωσαν, δύο αγόρια 6 και 8 ετών και ένα κορίτσι 11, με ελαφρά τραύματα. Τυχερό στάθηκε και το ζευγάρι των Ισπανών που έχασαν την πτήση για τρία λεπτά. « Σήμερα έχουμε πάλι γενέθλια» είπε ο Ερτόμα Μπολάνος.

Κλαίγοντας από χαρά μίλησε στις κάμερες και μια γυναίκα που είπε μόνο το μικρό της όνομα, Λίλιτ. Περίμενε στο αεροδρόμιο των Καναρίων την κόρη της και τον γιο της, την Κλάρα και τον Ενρίκε , 13 και 14 ετών, όταν άκουσε για τη συντριβή. Κόντεψε να πεθάνει πιστεύοντας ότι χάθηκαν, αλλά έχασε τα λόγια της και ξέσπασε σε δάκρυα χαράς όταν της είπαν ότι τα παιδιά της είχαν χάσει το αεροπλάνο και ότι θα έφθαναν σε λίγο, με την επόμενη πτήση.