Οι «Μερκοζί» θα δώσουν τη θέση τους στους «Μερκολάντ» την επομένη των γαλλικών προεδρικών εκλογών, καθώς ο νέος ένοικος του Ελιζέ αναμένεται να είναι ο Φρανσουά Ολάντ. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο Σοσιαλιστής υποψήφιος προηγείται του Νικολά Σαρκοζί όχι μόνο στον δεύτερο γύρο που θα διεξαχθεί στις 6 Μαΐου, αλλά και στη σημερινή πρώτη αναμέτρηση, στερώντας από τον δεξιό πρόεδρο το ελαφρύ προβάδισμα που είχε στον πρώτο γύρο. Οπως έχει δηλώσει ο Ολάντ, το πρώτο ως πρόεδρος επίσημο ταξίδι του θα το πραγματοποιήσει στο Βερολίνο για να συναντηθεί με την Ανγκελα Μέρκελ.

Οι «Μερκολάντ» δεν ξεκίνησαν με το δεξί. Αυτά που χωρίζουν τη γαλλογερμανική «ατμομηχανή» της Ευρώπης είναι, προς το παρόν, πολύ περισσότερα από εκείνα που την ενώνουν, πράγμα που θα έχει επιπτώσεις στην πορεία της ΕΕ. Το κυριότερο εμπόδιο στον μήνα του μέλιτος των «Μερκολάντ» είναι το σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Το σύμφωνο αυτό υπογράφηκε στις 2 Μαρτίου από τα 25 εκ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ (πλην Βρετανίας και Τσεχίας) και περιλαμβάνει τον λεγόμενο «χρυσό κανόνα», ο οποίος απαγορεύει το έλλειμμα στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Υπογράφηκε κατόπιν επιμονής της γερμανίδας καγκελαρίου, η οποία θεώρησε ότι, για να αποδεχθεί η εξαιρετικά αρνητική γερμανική κοινή γνώμη το πακέτο διάσωσης της Ελλάδας θα έπρεπε να λάβει εγγυήσεις ότι οι «μέρμηγκες» Γερμανοί δεν θα χρηματοδοτούν στο διηνεκές τους «τζίτζικες» Νοτιοευρωπαίους.

Η Μέρκελ τρέμει στην ιδέα ότι ο Ολάντ θα ανέβει στην εξουσία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης. Ο Σοσιαλιστής υποψήφιος _ τον οποίο αρνήθηκε να συναντήσει προεκλογικά _ έχει δηλώσει ότι θα θέσει βέτο στην επικύρωση του συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας από τη γαλλική Βουλή αν δεν προστεθούν σε αυτό αναπτυξιακά μέτρα. «Αν το σύμφωνο δεν περιέχει μέτρα για την ανάπτυξη, δεν θα υποστηρίξω την επικύρωσή του από την Εθνοσυνέλευση. Αυτή την υπόσχεση έχω δώσει στους Γάλλους και θα την τηρήσω», επανέλαβε την περασμένη εβδομάδα. Πρόσθεσε, δε, ότι υπάρχουν πολλοί ηγέτες που συμφωνούν μαζί του. «Δεν είμαι απομονωμένος» είπε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το ζήτημα μπορεί να διχάσει την Ευρώπη.
Η Μπούντεσταγκ πρέπει να επικυρώσει το σύμφωνο στα τέλη Μαΐου με πλειοψηφία δύο τρίτων. Αλλά οι γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι απαιτούν να συμπεριληφθούν μέτρα για την ανάπτυξη και την απασχόληση, στα οποία αντιτίθενται οι Φιλελεύθεροι εταίροι της Μέρκελ στον κυβερνητικό συνασπισμό. Τα πράγματα βεβαίως δεν είναι τόσο απλά, γιατί η αντιπολίτευση θα δυσκολευτεί να καταψηφίσει ένα σύμφωνο το οποίο υποστηρίζει η συντριπτική πλειονότητα της γερμανικής κοινής γνώμης.
Πρέπει ωστόσο να θυμηθούμε ότι ούτε οι «Μερκοζί» είχαν ξεκινήσει με το δεξί. Αρχικά υπήρχε μια αμοιβαία απέχθεια που έκανε τη Μέρκελ να αποκαλεί τον Σαρκοζί «μπουφόνο νάνο» και «Μίστερ Μπιν» και εκείνον να την κοροϊδεύει για το βάρος της («Λέει ότι κάνει δίαιτα και μετά σερβίρεται δύο φορές τυρί»). Η μετρημένη γερμανίδα καγκελάριος και ο επιδειξιομανής γάλλος πρόεδρος σχημάτιζαν ένα αταίριαστο ζεύγος. Η οικονομική κρίση τούς ένωσε, γεννώντας την οντότητα «Μερκοζί».
Αλλά και οι «Μερκοζί» έχουν πλέον πεθάνει – τους σκότωσε ο Σαρκοζί την περασμένη Κυριακή, όταν αμφισβήτησε σε προεκλογική συγκέντρωση στο Παρίσι τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Για το Βερολίνο, η ανεξαρτησία της ΕΚΤ και η απαγόρευση να τυπώνει χρήμα για να ενισχύει την ανάπτυξη αποτελούν «ευαγγέλιο». Οι δηλώσεις του Σαρκοζί θεωρούνται προεκλογικό πυροτέχνημα, όμως έσπασαν τον όρκο σιωπής των «Μερκοζί» να μη συζητείται ποτέ δημοσίως η ΕΚΤ.
Αλλο θέμα τριβής ανάμεσα σε Γαλλία και Γερμανία είναι η έκδοση ευρωομολόγων την οποία επιθυμεί ο Ολάντ και άλλοι ευρωπαίοι Σοσιαλιστές, αλλά το Βερολίνο θα πρέπει να πειστεί για να συμφωνήσει. «Εγώ δεν υποτάσσομαι» δηλώνει ο Ολάντ, υπονοώντας ότι ο Σαρκοζί είναι ο «γιέσμαν» της Μέρκελ.
Στο Βερολίνο δεν περνάει μέρα χωρίς να συζητηθούν οι επιπτώσεις του αποτελέσματος των γαλλικών εκλογών στην ΕΕ. Και στις δύο πλευρές του Ρήνου, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, δεν θεωρείται απίθανος ένας συμβιβασμός ανάμεσα στους «Μερκολάντ».
Αλλωστε ο πραγματισμός επικρατεί πάντα εντός της ευρωπαϊκής γαλλογερμανικής «ατμομηχανής». Η σχέση μεταξύ των δύο χωρών παραμένει στενή και αδιατάραχτη ανεξάρτητα από το ποιος ανεβαίνει στην εξουσία σε καθεμία από αυτές.
Είναι γνωστές οι μεταμεσονύχτιες διαφωνίες μετά ουρλιαχτών μεταξύ Ζακ Σιράκ και Γκέρχαρντ Σρέντερ στις ευρωπαϊκές συνόδους, καθώς και ότι ο Φρανσουά Μιτεράν είχε προσπαθήσει να σαμποτάρει την επανένωση της Γερμανίας του Χέλμουτ Κολ. Στο τέλος όμως οι δύο χώρες πάντα ευθυγραμμίζονταν. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με τους «Μερκολάντ» _ πόσω μάλλον που τόσο η Μέρκελ όσο και ο Ολάντ έχουν παρόμοιους, μετρημένους χαρακτήρες.
Υπάρχει κρίση στη Γαλλία;
* Η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ το 2011 ήταν 1,7%
* Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ έφθασε το 82,3% το 2010 (δεν υπάρχουν στοιχεία για το 2011)
* Η ανεργία τον Φεβρουάριο του 2012 έφθασε το 10%, το οποίο μεταφράζεται σε 2,9 εκατομμύρια ανέργους.
Η ανεργία στους νέους κάτω των 25 ετών είναι 21,7% ή 604.000 άτομα
* Οι μακροχρόνια άνεργοι (τουλάχιστον επί έναν χρόνο) φθάνουν τα 1,63 εκατ., ήτοι αύξηση 62% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2008. Η μέση διάρκεια της ανεργίας είναι 463 ημέρες

Συνέντευξη με τον Ρενό Ντεούς
Ενας συμβιβασμός θα μας σώσει
Εναν συμβιβασμό ανάμεσα στην επαναδιαπραγμάτευση του συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας, που ζητεί ο Ολάντ, και στην ευλαβική προσήλωση στο σύμφωνο, που επιθυμεί η Μέρκελ, προβλέπει ο Ρενό Ντεούς, καθηγητής στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών (Sciences Po), όπου διευθύνει το Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών. «Αν ο Φρανσουά Ολάντ επιμείνει να ανοίξει ξανά το θέμα, είναι απίθανο να του κλείσουν την πόρτα στα μούτρα. Οχι μόνο γιατί δεν μπορούν να αγνοήσουν την εντολή που θα έχει λάβει από τον γαλλικό λαό, αλλά και γιατί δεν είναι ο μοναδικός ευρωπαίος ηγέτης που ζητεί να γίνουν ενέργειες για να ενισχυθεί η ανάπτυξη» λέει μιλώντας στο «Βήμα». «Είναι βεβαίως απίθανο η Γερμανία να δεχθεί να κάνει πίσω σε όσα πέτυχε στο τέλος του 2011. Τίποτε όμως δεν μας εμποδίζει να υιοθετήσουμε ένα ακόμη σύμφωνο που θα συμπληρώνει το πρώτο».
Στην Ευρώπη «ο ρόλος της Γαλλίας και της Γερμανίας έχει υπάρξει καθοριστικός. Πολλοί παράγοντες συνέβαλαν σε αυτό. Στον οικονομικό τομέα, οι δύο χώρες εκπροσωπούν το μισό του ΑΕΠ της ευρωζώνης. Επιπλέον, οι γάλλοι και οι γερμανοί ηγέτες έχουν την τάση να αντιδρούν με τρόπο πολύ διαφορετικό. Συνεπώς, μια γαλλογερμανική συμφωνία κυμαίνεται συχνά κοντά στον μέσο όρο των απόψεων του συνόλου των κρατών-μελών».
Ο κ. Ντεούς φέρνει το παράδειγμα της βοήθειας προς την Ελλάδα. «Ο Νικολά Σαρκοζί τάχθηκε πολύ γρήγορα υπέρ της υποστήριξης της Ελλάδας, στην οποία οι γαλλικές τράπεζες ήταν πολύ εκτεθειμένες. Η Ανγκελα Μέρκελ το δέχθηκε απρόθυμα, απαιτώντας ως αντάλλαγμα εγγυήσεις για δημοσιονομική πειθαρχία». Στο γαλλογερμανικό ζεύγος σήμερα, «είναι σαφές ότι το Βερολίνο σέρνει τον χορό. Με το σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο Νικολά Σαρκοζί κατέληξε να δεχθεί την ενίσχυση της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, που απέχει έτη φωτός από τη δική του πολιτική κοσμοθεωρία». Οσο για το πώς θα εξελιχθούν οι γαλλογερμανικές σχέσεις την επομένη των γαλλικών εκλογών, ο κ. Ντεούς πιστεύει ότι σε λίγους μήνες θα γίνει εμφανής ο νέος συσχετισμός δυνάμεων.
Για το ίδιο το σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας, θεωρεί ότι «δεν φέρνει παρά μια μερική απάντηση στην κρίση χρέους». Ωστόσο «οι περιπτώσεις της Ελλάδας και, σε μικρότερο βαθμό, της Ισπανίας δείχνουν ότι, χωρίς ανάπτυξη, η δημοσιονομική πειθαρχία κινδυνεύει να επιδεινώσει τα ελλείμματα, επειδή μειώνει τα έσοδα από τη φορολογία. Φαίνεται λοιπόν απαραίτητο να συμπληρωθούν οι παρούσες διατάξεις – δηλαδή το σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθερότητας που συμφωνήθηκε τον περασμένο Ιούνιο – από μια πρόβλεψη για την ανάπτυξη».
Ο κ. Ντεούς προσθέτει ότι πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνούν με τον Ολάντ ως προς την ανάγκη να ενισχυθεί η ανάπτυξη. Αλλά διαφωνούν για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να επιτευχθεί αυτό. «Ορισμένοι ζητούν απελευθέρωση – μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, άνοιγμα επαγγελμάτων κ.ά. -, ενώ η ευρωπαϊκή Αριστερά πιέζει για την υιοθέτηση ενός συστήματος ευρωομολόγων που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει μεγάλα έργα στρατηγικού ενδιαφέροντος. Δεδομένων των περιορισμών που βαρύνουν τα δημόσια οικονομικά των κρατών-μελών, είναι λογικό η πρωτοβουλία να προέλθει από την Ευρώπη. Ωστόσο αρκετές κυβερνήσεις έχουν δηλώσει ότι ελπίζουν πως θα μειωθεί ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ