Νέα επιστολή προς την πολιτική ηγεσία των υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών, αλλά και τον Πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα, με την οποία ζητεί να αποσυρθεί η επίμαχη τροπολογία για τη «Δια@υγεια», έστειλε ο πρόεδρος της Εταιρίας Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα, καθηγητής κ. Διομήδης Σπινέλλης.
Ο κ. Σπινέλλης προτείνει να δοθεί προτεραιότητα στη διαλειτουργικότητα των πληροφορικών συστημάτων των φορέων του Δημοσίου ώστε να μειωθεί το διοικητικό κόστος που απαιτείται για τη χειρωνακτική ανάρτηση των αποφάσεων στη Διαύγεια.
«Με την τροπολογία που προτείνετε δημιουργείται σοβαρό ρήγμα τόσο στη λειτουργία όσο και στις αρχές τις Διαύγειας και ένα εξαιρετικά αρνητικό προηγούμενο για μελλοντικές νομοθετικές παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν ουσιαστικά τη Διαύγεια» σημειώνεται.
Αυτό συμβαίνει διότι «δεν πρόκειται για μια απλή μετάθεση ημερομηνίας, αλλά για ουσιαστική αλλοίωση του χαρακτήρα της Διαύγειας: Ο σκοπός της σύνδεσης της διαδικτυακής ανάρτησης με την ισχύ μιας απόφασης της διοίκησης έχει ακριβώς τον στόχο της άμεσης θέσης της δράσης της διοίκησης στον δημόσιο έλεγχο» αναφέρει.
«Η διαφοροποίηση μεταξύ χρόνου έκδοσης και ισχύος της πράξης είναι πλήρως και καταφανώς αντίθετος στο ratio legis της Διαύγειας. Επιπλέον, καταστρατηγεί μία από τις βασικές αρχές στις οποίες έχει δεσμευτεί η Ελλάδα απέναντι στο Open Government Partnership, δηλαδή αυτήν της ενεργητικής και εξ ορισμού διαφάνειας: η υπονόμευση της Διαύγειας είναι σίγουρο ότι θα επιφέρει μείωση της αξιολόγησης της χώρας μας στους διεθνείς δείκτες ανοικτής διακυβέρνησης και πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία και θα αποτελέσει πλήγμα για μια πολιτική για την οποία υπάρχει διακομματική συναίνεση εδώ και πέντε πολύ δύσκολα χρόνια» παρατηρεί ο κ. Σπινέλλης.
«Η σύνδεση ανάρτησης και ισχύος έχει ήδη ενσωματωθεί σε ροές διαδικασιών των δημοσίων φορέων καθώς και ως βασική παραδοχή σε πληροφορικά συστήματα του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα στα οποία τυχόν καταστρατήγηση της βασικής αρχής θα απαξιώσει τα εν λόγω συστήματα και θα επαναφέρει τα προβλήματα στα οποία η Διαύγεια έχει δώσει λύση» τονίζει.
Η τροπολογία «δεν αφορά σε μία μικρή ή περιφερειακή απόφαση της διοίκησης, αλλά αποτελεί οριζόντιο και κεντρικό μέτρο: Η τροπολογία που επιχειρείται αφορά στις πράξεις ανάκλησης δαπανών για το σύνολο των αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης. Με τις πράξεις ανατροπής ανάκλησης υποχρέωσης ενδέχεται να αλλάζει ουσιαστικά η εικόνα του απολογισμού ενός οικονομικού έτους. Το πλήγμα για τη διαφάνεια είναι ουσιαστικό» συνεχίζει.
«Η τροπολογία έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της αναλογικότητας: είναι απορίας άξιο γιατί η κυβέρνηση επιλέγει να μεταβάλει την ουσία ενός θεσμού όπως η Διαύγεια, αντί, απλά, να διασυνδέσει τα πληροφορικά συστήματα των δημοσίων φορέων με αυτά της Διαύγειας. Επιλέγεται μια ρύθμιση στο επίπεδο του νόμου για το σύνολο των φορέων και όχι για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, αντί να διορθωθεί το πραγματικό πρόβλημα που είναι είτε η βελτίωση των διαδικασιών, είτε η διόρθωση των πληροφορικών συστημάτων» σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΕΛ/ΛΑΚ.
«Είναι δημοκρατικό καθήκον της κυβέρνησης να προσδιορίσει πού ακριβώς τίθεται το πρόβλημα και να προβεί σε δημόσια και ανοιχτή διαβούλευση για την επίλυσή του, αντί να προβαίνει σε νομοθετικές ρυθμίσεις που δημιουργούν νέα προβλήματα χωρίς να λύνουν τα παλιά. Πώς γίνεται να υπάρχει χρόνος για την έκδοση των ανακλητικών πράξεων, αλλά όχι για την ανάρτησή τους διαδικτυακά; Είναι τελείως δυσανάλογο και απρόσφορο όταν αντιμετωπίζεις ένα διαδικαστικό πρόβλημα που καθιστά αδύνατη την εφαρμογή ενός νόμου να επιλέγεις την αναθεώρηση του νόμου και όχι της διαδικασίας. Η ΕΕΛ/ΛΑΚ επαναλαμβάνει ότι εάν πρόκειται για θέμα διαδικασίας ή τεχνικό θέμα διαλειτουργικότητας συστημάτων, μπορεί να υπάρξει συνεργασία όλων από κοινού για να επιλυθεί άμεσα με σεβασμό στο δικαίωμα του πολίτη να πληροφορείται τις δράσεις της δημόσιας διοίκησης» αναφέρει.
«Σκοπός των ρυθμίσεων διαφάνειας, όπως η Διαύγεια, είναι η προάσπιση των δικαιωμάτων του πολίτη, όχι η διευκόλυνση της διοίκησης: το επιχείρημα της υπονόμευσης της Διαύγειας «επειδή διευκολύνει τη δημόσια διοίκηση» στερείται οποιουδήποτε ερείσματος νομικού, ηθικού ή άλλου. Είναι προφανές ότι η διαφάνεια μπορεί να είναι εξαιρετικά ενοχλητική. Είναι προφανές ότι όταν έχει μάθει κάποιος να δουλεύει με έναν τρόπο δεν θέλει να τον αλλάξει. Είναι προφανές ότι όταν ένα πληροφορικό σύστημα σου υπαγορεύει έναν τρόπο εργασίας, δεν θέλεις να μπεις στον κόπο να το αλλάξεις, ακόμη και αν ξέρεις ότι αυτός ο τρόπος δεν είναι ο ορθός. Αλλά είναι προφανέστερο ότι όταν έχεις ένα έννομο αγαθό που λέγεται το δικαίωμα του πολίτη στο να ελέγχει άμεσα τη δράση της δημόσιας διοίκησης μέσα από την πρόσβαση στην οικονομική πληροφορία όταν αυτή εκδίδεται και ένα άλλο αγαθό που λέγεται «διευκόλυνση της διοίκησης» θα πρέπει να επιλέξεις το πρώτο. Η διαφάνεια είναι σημαντικότερη από τη διευκόλυνση» δηλώνει η ΕΛΛ/ΛΑΚ.
«Η τελευταία πρόταση της επιχειρούμενης τροπολογίας είναι εξαιρετικά ασαφής και άρα προβληματική: Τι ακριβώς σημαίνει: «Ειδικά για το τρέχον έτος, η προθεσμία ανάρτησης στο πρόγραμμα «Διαύγεια» παρατείνεται έως δέκα (10) ημέρες από τη δημοσίευση του παρόντος»;
Δεν είναι σαφές:
– εάν αφορά στο σύνολο των πράξεων της δημόσιας διοίκησης ή μόνο για τις ανακλητικές πράξεις
– εάν η προθεσμία των δέκα ημερών αφορά στις πράξεις ανακλήσεως του 2015 και άρα μεταθέτει την προθεσμία για τις 10 Φεβρουαρίου του 2016 ή πρόκειται για κάτι άλλο» συνεχίζει.
«Όπως προκύπτει από την εκτεταμένη συζήτηση που έχει ξεκινήσει με αφορμή το θέμα της τροπολογίας της Διαύγειας, το όλο ζήτημα δεν είναι ούτε απλό, ούτε διαδικαστικό, ούτε προφανές. Αυτό απηχεί και η πρόταση της προέδρου της Βουλής, κυρίας Κωνσταντοπούλου που ζήτησε να συζητηθεί το όλο θέμα σε ξεχωριστή συνεδρία και όχι ως αντικείμενο του νομοσχεδίου «Εκδημοκρατισμός της διοίκησης – Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση –Αποκατάσταση Αδικιών και άλλες διατάξεις». Αδικεί τόσο τους στόχους του νομοσχεδίου, όσο και τη σημασία της Διαύγειας μία τόσο αποσπασματική προσέγγιση. Υπάρχει και σε κάθε περίπτωση πρέπει να βρεθεί ο χρόνος για μια ουσιαστική συζήτηση του ζητήματος» σημειώνει.
«Η ΕΕΛ/ΛΑΚ επαναλαμβάνει ότι το θέμα της Διαύγειας είναι εθνικό. Αφορά όλους μας και δεν επιθυμούμε να γίνει σε καμία περίπτωση αντικείμενο μικροκομματικής εκμετάλλευσης. Για το λόγο αυτό προτείνει στους αρμόδιους υπουργούς τις ακόλουθες ενέργειες:
– ανάκληση της τροπολογίας
– εισαγωγή ρυθμίσεων που ενισχύουν τον ρόλο της Διαύγειας με επέκταση του πεδίου εφαρμογής της στο σύνολο των πράξεων της διοικήσεως εκτός εκείνων που αφορούν σε εθνική ασφάλεια, ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, εμπιστευτική πληροφορία και απόρρητα αναγνωρισμένα από τον νόμο
– ενίσχυση της Διαύγειας με τη διασύνδεσή της με όλα τα βασικά πληροφορικά συστήματα του Δημοσίου ώστε να μειωθεί το διοικητικό κόστος που απαιτείται για τη χειρωνακτική ανάρτηση των αποφάσεων
– το opengov να θεσμοθετηθεί ώστε να δημοσιεύονται υποχρεωτικά έγκαιρα όλες οι προσκλήσεις για προσλήψεις μετακλητών από όλους τους φορείς του Δημοσίου καθώς και να γίνεται έγκαιρα διαβούλευση όλων των νομοσχεδίων και κανονιστικών πράξεων.
– δημιουργία ομάδας εργασίας για τη διαδικαστική και τεχνολογική (διαλειτουργικότητα) του προβλήματος των ανακλητικών πράξεων. Η ΕΕΛ/ΛΑΚ ανήκει στα 29 μεγαλύτερα ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας και μπορεί να συνεισφέρει άμεσα με τεχνογνωσία του υψηλότερου επιπέδου. Κατά καιρούς έχει αντιμετωπίσει τέτοιου είδους τεχνικά και διαδικαστικά προβλήματα με ιδιαίτερη επιτυχία και με τη συμμετοχή των πανεπιστημίων, της κοινωνίας των πολιτών και των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Επίσης έχει κάνει επανειλημμένως πρόταση στο υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης σε σχέση με τη σύσταση ομάδας εργασίας για την εφαρμογή του Πλαισίου Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και την πραγματική εφαρμογή των με νόμο θεσπισμένων κανόνων διαλειτουργικότητας» καταλήγει.
