Πολυνομία που ενίοτε οδηγεί στην αναίρεση της δασικής προστασίας, νόμοι που δεν εφαρμόζονται, αλλά και αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να εφαρμόσει πολιτική γης και προστασίας της δημόσιας περιουσίας φαίνεται ότι συνδέονται με τα φαινόμενα αφανισμού των δασών της χώρας, όπως των τελευταίων ημερών, που ζει η Αττική. Φαινόμενα που στο παρελθόν «γέννησαν» αυθαίρετες βίλες εκεί όπου άλλοτε ήταν δάση, όπως συνέβη στην Πεντέλη και στην Πάρνηθα.

«Οπου ήταν δάσοςθα ξαναγίνει δάσος» τονίζει με χθεσινή του δήλωση ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιάς, σε μια προσπάθεια να διαχωρίσει το παρελθόν από το παρόν.

Ωστόσο οι πυρκαϊές των τελευταίων ημερών δεν μπορούν να μη συνδεθούν με τις πιέσεις που υπάρχουν για εντάξεις στο σχέδιο πόλης και για επεκτάσεις των σχεδίων, για το ενδιαφέρον σχετικά με την ιδιωτική πολεοδόμηση που επιτρέπει ο οικιστικός νόμος με τις δηλώσεις του Κτηματολογίου που έγιναν, και κυρίως με τους δασικούς χάρτες που εκπονούνται και θα βασιστούν- σύμφωνα με την προκήρυξη του έργου- στις αεροφωτογραφίσεις του 1945 αλλά και στη διαμορφωθείσα κατάσταση.

Την ώρα λοιπόν που το ΥΠΕΧΩΔΕ προχωρεί στην εκπόνηση των δασικών χαρτών της χώρας οι πυρκαϊές της Αττικής έρχονται να αφανίσουν μεγάλο τμήμα των δασών του Λεκανοπεδίου- περιοχές που δέχονται οικιστικές πιέσεις και με σπίτια που ήδη υπάρχουν μέσα σε δάση.

Τρία κοινοτικά πλαίσια στήριξης φαίνεται ότι δεν ήταν αρκετά για να αποκτήσει η χώρα Δασολόγιο και τώρα καταφεύγει σε πόρους από την Κοινωνία της Πληροφορίας, κάτι που γίνεται με τους δασικούς χάρτες που επιχειρεί να καταρτίσει το ΥΠΕΧΩΔΕ στο πλαίσιο κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου. Βέβαια οι δασικοί χάρτες και το Δασολόγιο θα έπρεπε να είχαν προηγηθεί του Κτηματολογίου, ώστε να υπάρχει μαχητό τεκμήριο για τη δημόσια περιουσία.

Κατά τους ειδικούς, η δασική νομοθεσία ήδη περιέχει «παραθυράκια» και ουσιαστικά δίνει τη δυνατότητα μετατροπής δασικών εκτάσεων σε χορτολιβαδικές, οι οποίες στη συνέχεια μετατρέπονται σε οικιστικές. Ετσι τα δάση μειώνονται προς όφελος των καταπατητών και των αυθαίρετων οικιστών, καθώς οι τελευταίοι γνωρίζουν ότι κάποια στιγμή θα νομιμοποιηθούν!

Ο τζίρος του κυκλώματος καταπατητών και παραγωγής αυθαιρέτων φθάνει σε πολύ μεγάλα ύψη διεθνώς, καθώς το φαινόμενο δεν είναι μόνον ελληνικό. Η χρήση γης αποτελεί εμπόρευμα και ως εκ τούτου αντικείμενο εκμετάλλευσης και κερδοφορίας.

Στην «αδυναμία και σε χρόνιες αγκυλώσεις του κρατικού μηχανισμού, αλλά και στα μεγάλα κενά και στις παραλείψεις του θεσμικού πλαισίου» αποδίδει το ΤΕΕ τιςνέες πυρκαϊές, τονίζοντας ότι για τρίτο συνεχόμενο χρόνο η χώρα βιώνει τεράστιας έκτασης καταστροφή. Το ΤΕΕ και το Παρατηρητήριο Ανασυγκρότησης Πυρόπληκτων Περιοχών τονίζουν για μία ακόμη φορά ότι πρέπει να δημιουργηθούν δύο φορείς- ένας για τη δασοπροστασία και ένας για την αποκατάσταση των πληγέντων και του περιβάλλοντος-, αλλά και να εφαρμοστούν οι νόμοι.

Προϋπόθεση αποτελεί η ανατροπή των διατάξεων και των πρακτικών (εκτός σχεδίου δόμηση, ασάφεια ως προς τις δασικές εκτάσεις και τις χρήσεις γης), που επιβραβεύουν ή ενθαρρύνουν καταπατητές και συντηρούν το έλλειμμα περιβαλλοντικής συνείδησης, παρά την κρισιμότητα της κατάστασης για το περιβάλλον στη χώρα.

Ως το 2003 θεωρούνταν δασική μια έκταση αν η εδαφοκάλυψη ήταν έως 15% με δασική βλάστηση. Με τον νόμο 3208/2003 η έκταση που έπρεπε να καλύπτεται με δασικά είδη για να θεωρείται δάσος έγινε 25%. Επίσης, όποια έκταση είναι κάτω από 3 στρέμματα δεν θεωρείται δασική, ακόμη και αν είναι τέτοια. Αρα και σε αυτές τις εκτάσεις το Δημόσιο χάνει τα δικαιώματά του.

Επιπλέον, η οριοθέτηση των δασών, έργο που εντάσσεται στο Γ΄ ΚΠΣ, προβλέπει την οριοθέτησή τους σε όλη την Ελλάδα με ανεκτό σφάλμα 30%. Επίσης, η οριοθέτηση των δασών και των δασικών εκτάσεων θα γίνεται με μονοσκοπική φωτοερμηνεία, χωρίς επαλήθευση επί του εδάφους.

Στο πλαίσιο κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου προωθείται η οριοθέτηση των δασών και των δασικών εκτάσεων για το σύνολο της χώρας με βάση αεροφωτογραφίες του 1945, αεροφωτογραφίες μεγάλης κλίμακας που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο του Γ΄ ΚΠΣ, υλικό του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και πρόσφατης λήψης δορυφορικά δεδομένα. Δηλαδή θα ληφθεί υπόψη η διαμορφωμένη νέα κατάσταση! Το παραγόμενο προϊόν θα αποτελέσει πρόδρομο για την κατάρτιση του δασικού χάρτη. Πρόκειται για έργο που υλοποιείται από την Κτηματολόγιο ΑΕ, η οποία υπάγεται στο ΥΠΕΧΩΔΕ, χωρίζεται σε έξι συμβάσεις που καλύπτουν γεωγραφικά το σύνολο της χώρας, με αντικείμενο την εκπόνηση μελετών για την οριοθέτηση των δασών και των δασικών εκτάσεων, συνολικής προεκτιμώμενης έκτασης 95,3 εκατ. στρεμμάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο φυτρώνουν βίλες στα καμένα, αφού η νομοθεσία αφήνει «παραθυράκια» ώστε δασικές εκτάσεις να μετατραπούν σε χορτολιβαδικές ή αγροτικές εκτάσεις και στη συνέχεια σε οικιστικές, οι οποίες κατοχυρώνονται τελικά σε ιδιώτες.

Καθυστερούν οι αναδασώσεις
Το ΤΕΕ ζητεί να κηρυχθούν τα καμένα δάση αμέσως αναδασωτέα, χωρίς παρεκκλίσεις ή εξαιρέσεις. Να κυρωθούν οι δασικοί χάρτες που έχουν συνταχθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Κτηματολογίου μέσα στο 2008. Να αναπτυχθούν και να εγκατασταθούν ηλεκτρονικά συστήματα άμεσου εντοπισμού δασικών πυρκαϊών και να προχωρήσουν (επιτέλους) οι αναδασώσεις, οι οποίες υλοποιούνται με ρυθμό χελώνας. Χαρακτηριστικά αναφέρει το ΤΕΕ:

Οι αναδασώσεις σε όλη τη χώρα το 2007 ήταν μόνο 10.920

στρέμματα, όταν το 2002 ήταν 16.894 στρέμμ., το 1992 ήταν 45.918 στρέμμ. και το 1975, όταν δεν είχαμε τις σημερινές καταστροφές, ήταν 30.908 στρέμματα.

Το ίδιο απογοητευτική είναι η κατάσταση και στην Αττική: οι αναδασώσεις το 2004 ήταν μόνο 370 στρέμματα, όταν στην Πεντέλη το 1995 και το 1998 κάηκε- την κάθε χρονιά- δάσος σε έκταση άνω των 50.000 στρεμμάτων και στην Πάρνηθα το 2007 δάσος σε έκταση 40.000 στρεμμάτων, από τα οποία 18.000 στον πυρήνα του εθνικού δρυμού.

Η κατάσταση δεν άλλαξε ούτε μετά το 2007, αφού αυτή τη χρονιά οι αναδασώσεις ήταν μόνο 2.177 στρέμματα, με καταστραφέντα την ίδια χρονιά στην Αττική δάση άνω των 50.000 στρεμμάτων (Πάρνηθα, Πεντέλη, Υμηττός).

Γ. Σουφλιάς: Ευθύνες σε περιφέρειες, νομαρχίες, πολεοδομίες
Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιάς με χθεσινή δήλωσή του εμμέσως επιρρίπτει ευθύνες στις περιφέρειες, στις νομαρχίες και στις πολεοδομίες, που έχουν ως αποστολή να εφαρμόζουν απαρέγκλιτα τους νόμους. Ο κ. Σουφλιάς υπογραμμίζει ότι οι διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και για τις κυρώσεις και την κατεδάφιση αυθαιρέτων είναι σαφείς. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να εφαρμόζονται με αυστηρότητα από τους αρμοδίους.

Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ δηλώνει ότι οι δασικές εκτάσεις που καταστρέφονται από πυρκαϊά δεν θα μετατραπούν σε οικόπεδα και βίλες, καθώς έχουν γίνει από πλευράς νομοθεσίας τα δέοντα. Και αναφέρει ότι τον Νοέμβριο του 2007 ο ίδιος εισηγήθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή πολύ σημαντική διάταξη που ισχύει για όλες τις πυρκαϊές από το 2007 και μετά. Βάσει αυτής, μόλις διαπιστωθεί ότι σε δασική έκταση που καταστράφηκε από πυρκαϊά κτίζεται αυθαίρετο, αυτό κατεδαφίζεται αμέσως και ο ιδιοκτήτης του δεν έχει δικαίωμα να καταφύγει σε οποιαδήποτε διοικητική ή δικαστική αρχή. Υπενθυμίζει εξάλλου ότι το Σύνταγμα- άρθρο 117, παράγραφος 3- ορίζει πως δάση και δασικές εκτάσεις που καταστρέφονται από πυρκαϊά κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέα και αποκλείεται να διατεθούν για άλλον προορισμό. Επίσης, στον εθνικό δρυμό της Πάρνηθας, όπου το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει δημιουργήσει φορέα διαχείρισης, υπάρχει σύνδεση με δορυφόρο που ελέγχει την περιοχή και εντοπίζει αμέσως αν κτίζεται κάποιο κτίσμα. «Αυτό πρέπει να γίνει από τις περιφέρειες και στις περιοχές που πλήττονται αυτές τις ημέρες από τις πυρκαϊές» τονίζει ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ.