Η συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος, εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς του σε σίδηρο, μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ, υποστηρίζει νέα αμερικανική μελέτη.

Συγκεκριμένα, οι ειδικοί του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, στο Λος Άντζελες (UCLA) με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγής δρα Τζωρτζ Μπαρτζώκη, διαπίστωσαν ότι η αύξηση των επιπέδων σιδήρου – μέταλλο το οποίο εντοπίζεται σε αφθονία στο κόκκινο κρέας – στον εγκέφαλο, μπορεί να προκαλέσει οξειδωτικές βλάβες στους εγκεφαλικούς ιστούς. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης Αλτσχάιμερ.

Παρά το γεγονός ότι τα ευρήματα της μελέτης δεν έδειξαν ξεκάθαρο συσχετισμό ανάμεσα στα επίπεδα σιδήρου και στην εμφάνιση της νόσου, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η αύξηση των πρώτων «θα μπορούσε να συμβάλλει πραγματικά στην εξέλιξη του Αλτσχάιμερ».

Περιορίζοντας την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και τη λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, κατά τους ειδικούς, θα μπορούσε κανείς να περιορίσει την συσσώρευση σιδήρου στον εγκέφαλο.

Οι περισσότερες μελέτες γύρω από τη νευροεκφυλιστική νόσο, επικεντρώνουν την προσοχή τους στις πρωτεΐνες Tau και β-αμυλοειδές, η συσσώρευση των οποίων πιστεύεται ότι μπλοκάρει ή ακόμα σκοτώνει τα νευρικά κύτταρα.

Η νέα μελέτη

Η μελέτη των ερευνητών του UCLA φέρνει τον σίδηρο στο προσκήνιο. Αν και είναι απαραίτητος για τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων, αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τα αυξημένα επίπεδα του εν λόγω μετάλλου μπορεί να έχουν τοξική επίδραση στον οργανισμό.

Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σιδήρου στον εγκέφαλο, εντοπίζονται στα κύτταρα που παράγουν μυέλινη – τη λιποειδή ουσία που καλύπτει τις νευρικές ίνες, επιτρέποντας την επικοινωνία μεταξύ τους. Με την καταστροφή της μυελίνης, ενισχύεται η συσσώρευση πλακών που μπορούν να οδηγήσουν στον θάνατο των κυττάρων.

Στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι αμερικανοί επιστήμονες με τη βοήθεια απεικονιστικών μεθόδων μελέτησαν δυο εγκεφαλικές περιοχές 31 ασθενών με Αλτσχάιμερ: τον ιππόκαμπο, που παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη και στον οποίο παρατηρούνται βλάβες στα πρώιμα στάδια της νόσου, και τον θάλαμο, που σχετίζεται με την αισθητηριακή αντίληψη και τις κινητικές δεξιότητες και επηρεάζεται συνήθως σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου.

Όπως εξηγούν με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Alzheimers Disease» οι ερευνητές εντόπισαν ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα φεριτίνης – πρωτεΐνη υπεύθυνη για την αποθήκευση του σιδήρου – στην περιοχή του ιππόκαμπου των ασθενών αλλά όχι στην περιοχή του θαλάμου.

Εμείς εντοπίσαμε τον δρα Μπαρτζώκη, ο οποίος μίλησε στο «Bήμα» για τα ενδιαφέροντα ευρήματα της μελέτης.

«Ο σίδηρος αποτελεί αναγκαίο μέταλλο για τον οργανισμό και την υγεία μας και είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά και τις εγκύους, ή τις γυναίκες που θηλάζουν. Οι ανάγκες των συγκεκριμένων ομάδων σε σίδηρο είναι υψηλότερες από εκείνες των υπολοίπων» μας εξηγεί.

«Η καλύτερη μορφή απορρόφησης του σιδήρου πραγματοποιείται μέσω των αιμοσφαιρίων, γεγονός που σημαίνει ότι το κόκκινο κρέας προσφέρει τα υψηλότερα επίπεδα σιδήρου συγκρτικά με άλλες τροφές. Κατά τη μέση ηλικία, οι ανάγκες του οργανισμού για σίδηρο μειώνονται – ακόμα και για τις γυναίκες – ωστόσο ο περισσότερος κόσμος δύσκολα αλλάζει τις διατροφικές του συνήθειες με αποτέλεσμα να συνεχίζει να καταναλώνει κόκκινο κρέας στους ίδιους ρυθμούς».

«Ο σίδηρος, με την πάροδο των ετών, συσσωρεύεται στον εγκέφαλο και ενισχύει αντιδράσεις ελευθέρων ριζών, οι οποίες είναι καταστροφικές προς τα εγκεφαλικά κύτταρα και συνδέονται με την εμφάνιση νευροεκφυλιστικών νοσών όπως π.χ. το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον» τονίζει ο δρ Μπαρτζώκης.

«Ο περιορισμός της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος αποτελεί έναν τρόπο για την αποτελεσματική μείωση της πρόσληψης σιδήρου. Επίσης σημαντικό είναι να αποφεύγεται ο συνδυασμός κόκκινου κρέατος και εσπεριδοειδών ή βιταμίνης C, καθώς επιταχύνει την απορρόφηση σιδήρου από τον οργανισμό. Η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου θα πρέπει να γίνεται μόνο κατόπιν σύστασης γιατρού. Η αλήθεια είναι ότι και πολλά σκευάσματα πολυβιταμινών εμπεριέχουν σίδηρο».

«Ο προσωπικός γιατρός του κάθενός μπορεί εύκολα να προσδιορίσει τα επίπεδα σιδήρου του ασθενούς με ένα απλό αιματολογικό τεστ. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, καθώς περίπου το 25% των Ευρωπαίων (κυρίως Βορειοευρωπαίοι) κουβαλούν μια μετάλλαξη η οποία οδηγεί στην μεγαλύτερη απορρόφηση σιδήρου από τον οργανισμό. Κάτι τέτοιο, πέρα από την εμφάνιση νευροεκφυλιστικών νοσών θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβες και σε άλλα όργανα του οργανισμού, να αυξήσει τον κίνδυνο για την εμφάνιση διαβήτη, ηπατικής νόσου και αρτηριοσκλήρωσης» καταλήγει ο Ελληνας επιστήμονας.