Ενα τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια άστρα

Διονύσης Π. Σιμόπουλος
Είμαστε αστρόσκονη – Σύμπαν, μια ιστορία χωρίς τέλος
Εκδόσεις Μεταίχμιο
σελ. 190, τιμή 12,96 Ευρώ

Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα φωτεινά ουράνια σώματα που μπορούμε να βλέπουμε στις χωρίς σύννεφα νύχτες και τα ονομάζουμε άστρα είναι μόνον οι γείτονες του δικού μας Ηλιου σε μια σύναξη που την ονομάζουμε Γαλαξία. Οταν αποκτήσαμε μιαν ευρύτερη αντίληψη του Γαλαξία μας, πέρα από τη «γειτονιά» μας, συνειδητοποιήσαμε ότι όλα μαζί τα συστατικά αυτού του Γαλαξία βρίσκονται επάνω σε ένα νοητό επίπεδο, με την ευρεία έννοια. Και αν μπορούσαμε να βρεθούμε πιο ψηλά από αυτό, θα βλέπαμε ότι τα άστρα αυτού του Γαλαξία είναι έτσι τοποθετημένα ώστε να σχηματίζεται ένας δίσκος στο κέντρο και από αυτόν να εκτείνονται προς τα έξω κάποια πλοκάμια, αρκετά πιο φωτεινά, οι σπείρες του Γαλαξία. Μια ακτίνα φωτός για να διασχίσει από τη μιαν άκρη στην άλλη τον Γαλαξία αυτόν, με ταχύτητα 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, χρειάζεται 100.000 χρόνια.

Ο Ηλιος μας –και κοντά του εμείς –βρίσκεται στα δύο τρίτα της απόστασης από το κέντρο προς τα άκρα, 27.000 έτη φωτός, ανάμεσα σε δύο από τις σπείρες αυτές, και περιφερόμαστε γύρω από το κέντρο του Γαλαξία, με την κάθε περιστροφή να διαρκεί 250 εκατομμύρια χρόνια. Μόνον όταν κοιτάζουμε προς το επίπεδο του Γαλαξία βλέπουμε αρκετά νεφελώματα και άστρα αλλά σίγουρα όχι και τα 100 περίπου δισεκατομμύρια άστρα που ανήκουν σε αυτόν. Σε ένα άρθρο του περιοδικού «Science», τον Οκτώβριο του 2016 γίνεται η εκτίμηση για την ύπαρξη 2 τρισεκατομμυρίων παρόμοιων με τον Γαλαξία μας σχηματισμών στο ορατό Σύμπαν φθάνοντας τον αριθμό των άστρων ίσως και στο 1 τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια άστρα.

Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος, γεννημένος το 1943, σπούδασε Πολιτική Επικοινωνία και Αστροφυσική στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα. Στο βιβλίο αυτό χωρίζει την ύλη του σε τέσσερα μέρη και το κάθε μέρος σε τρία κεφάλαια. Ξεκινάει με τη γένεση των άστρων, προχωρεί στην αστρική εξέλιξη εξετάζοντας τη συμπεριφορά των κόκκινων γιγάντων και των λευκών νάνων, προχωρεί στους «φάρους του Διαστήματος», δηλαδή τα πάλσαρ (ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια, κατά τη γνώμη μου), κάνει μια συνοπτική αναφορά στη θεωρία του Αϊνστάιν για τη Βαρύτητα, τα βαρυτικά κύματα και τον χωροχρόνο, ενώ δεν παραλείπει να αφιερώσει αρκετές σελίδες στις μαύρες οπές. Ολα αυτά χωρίς εξισώσεις και μαθηματικούς τύπους. Με πυκνό, σοβαρό ύφος και μια θάλασσα στοιχείων που απαιτούν αργό και προσεκτικό διάβασμα.

Για να καταλήξει στον επίλογό του ο συγγραφέας ότι: «Είμαστε αστράνθρωποι που δημιουργήθηκαν από χημικά στοιχεία φτιαγμένα κατά τις θανατηφόρες εκρήξεις υπεργιγάντιων άστρων», ενώ λίγο πιο κάτω αναφέρει ότι: «Ακόμη και τα χημικά στοιχεία από τα οποία αποτελούνται τα σώματά μας, όταν πεθάνουμε, θα διασκορπιστούν παντού γύρω μας, ενώ ορισμένα από αυτά θα ενσωματωθούν σε άλλα είδη ζωής».

Πιστεύω πως τέτοια βιβλία δεν σου αφήνουν περιθώρια μετά για αστρολογίες, αστρικά σώματα και άλλες τέτοιες «κουκουρούκου» θεωρίες που είναι μόνο για να πλουτίζουν οι επιτήδειοι.

Στα αρνητικά του βιβλίου θα έβαζα την έλλειψη αλφαβητικού ευρετηρίου λέξεων στο τέλος και κάποια χαλαρότητα σε ορισμένες εκφράσεις στο κείμενο. Για παράδειγμα: «…οι δύο αυτές δυνάμεις, η βαρύτητα των υλικών και η πίεση από την ενέργεια, ισορροπούν»(σ.σ.: η πίεση, και μάλιστα από την ενέργεια(;) δεν είναι δύναμη) ή αλλού: «σε μικρό χρονικό διάστημα η θερμοκρασία στο «κέλυφος» υπερθερμαίνεται» ή «η διακύμανση είναι τόσο μικρή ώστε η απόσταση μεταξύ της Γης και του πλησιέστερου άστρου σε εμάς δεν υπερβαίνει το πάχος μιας ανθρώπινη τρίχας»(;).