Κατά τη δεκαετία που μας πέρασε χιλιάδες ανθρωπολόγοι και παλαιοντολόγοι πραγματοποίησαν ανασκαφές σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης και οδηγήθηκαν σε εντυπωσιακές ανακαλύψεις. Εντόπισαν άγνωστα είδη ανθρώπων και ανθρωποειδών γεμίζοντας τα κενά στο γενεαλογικό μας δέντρο αλλά και εγείροντας νέα ερωτήματα για την καταγωγή και την εξέλιξη του ανθρώπου. Παράλληλα, με μεγάλη συχνότητα εντοπίζονται απολιθώματα άγνωστων ως σήμερα όντων που ζούσαν πριν από δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια έτη. Ορισμένα από αυτά αποτελούν τους χαμένους κρίκους στην εξέλιξη των ζώων, μεταξύ αυτών και του ανθρώπου.
Ο χαμένος κρίκος που «περπάτησε»
Παλαιοντολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου ανακάλυψαν στην Αρκτική ένα απολίθωμα πλάσματος μήκους τριών μέτρων, το οποίο θεωρείται ο χαμένος κρίκος της μετάβασης από τη θαλάσσια στη στεριανή ζωή. Το συγκεκριμένο πλάσμα ζούσε στον Βόρειο Πόλο πριν από περίπου 375 εκατομμύρια χρόνια και οι επιστήμονες το ονόμασαν Τικ-Τάαλικ, που στην τοπική γλώσσα σημαίνει μεγάλο ψάρι που ζει στα ρηχά. Το Τικ-Τάαλικ θεωρείται ένας από τους χαμένους κρίκους της εξέλιξης καθώς έφερε αντί πτερυγίων ένα είδος πρωτόλειων ποδιών που του επέτρεπαν να μετακινείται «περπατώντας».
Τα χόμπιτ
Το 2003 σε σπηλιά στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν ανακάλυψαν τα απολιθώματα ενός μικροσκοπικού είδους ανθρώπου. Οι αναλύσεις που έγιναν έδειξαν ότι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν ως και πριν από περίπου 17.000 χρόνια στο νησί. Το είδος αυτό ονομάστηκε Homo floresiensis αλλά έγινε ευρέως γνωστό με το όνομα της μικροκαμωμένης φυλής του Αρχοντα των Δαχτυλιδιών, των χόμπιτ. Δέκα χρόνια μετά οι ειδικοί δεν μπορούν να συμφωνήσουν αν ο H. floresiensis αποτελεί ένα άγνωστο ως τώρα ανθρώπινο είδος ή αν ήταν απλώς ένας Homo sapiens με σοβαρές αναπτυξιακές διαταραχές. Αλλη θεωρία κάνει λόγο για έναν H. sapiens που «συρρικνώθηκε» μέσω του νησιωτικού νανισμού – ενός εξελικτικού φαινομένου που κάνει τα είδη που εξελίσσονται σε απομονωμένα νησιά να μικραίνουν σε μέγεθος για να προσαρμοστούν στους περιορισμένους πόρους του φυσικού περιβάλλοντός τους. Υπάρχουν και ορισμένοι ειδικοί που πιστεύουν ότι είναι ένας ξεχωριστός μικρόσωμος συγγενής μας.

Τα πρώτα «φτερά»
Ως πρόσφατα οι περισσότερες θεωρίες συνέκλιναν στο ότι τα πτηνά εξελίχθηκαν από κάποια είδη δεινοσαύρων της πρώιμης Κρητιδικής Περιόδου. Οι θεωρίες βασίστηκαν στην ανακάλυψη και η μελέτη του αρχαιοπτέρυγα, ενός ενδιάμεσου είδους μεταξύ δεινοσαύρου και πτηνού που ζούσε στα τέλη του Ιουράσιου πριν από περίπου 150 εκατομμύρια έτη και εθεωρείτο –τουλάχιστον ως πρόσφατα –όχι μόνο ο πρώτος αλλά και ο πιο καθοριστικός κρίκος στην εξέλιξη των πτηνών. Ενας μικροσκοπικός δεινόσαυρος όμως που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην Κίνα ανατρέπει, σύμφωνα με τους ειδικούς που τον μελετούν, τις κρατούσες απόψεις για την εξέλιξη των πτηνών. Ο Eosinopteryx είχε μήκος μόλις 30 εκατοστά και διέθετε ένα ζευγάρι φτερών, χωρίς ωστόσο να μπορεί να πετάξει. Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες, ο Eosinοpteryx αλλάζει άρδην την εξελικτική ιστορία του μηχανισμού της πτήσης που αποδεικνύεται χρονολογικά παλαιότερη αλλά και πολύ πιο σύνθετη διαδικασία από ό,τι πιστεύαμε ως σήμερα.

Οι μυστηριώδεις άνθρωποι της Σιβηρίας
Πριν από τρία χρόνια στο σπήλαιο Ντενίσοβα, στα όρη Αλτάι της Σιβηρίας, ανακαλύφθηκαν απολιθώματα η μελέτη των οποίων αποκάλυψε ότι ανήκαν σε ένα άγνωστο είδος ανθρώπων που ζούσαν εκεί πριν από 30 χιλιάδες χρόνια. Οι άνθρωποι αυτοί «βαφτίστηκαν» με το όνομα του σπηλαίου και είναι πλέον γνωστοί ως άνθρωποι Ντενίσοβα. Μετά την ανακάλυψη της ύπαρξής τους οι Ντενίσοβα καταχωρίστηκαν από τους επιστήμονες ως ένα τρίτο είδος ανθρώπων μετά τους Νεάντερταλ και τον σύγχρονο άνθρωπο (Homo sapiens). Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι Ντενίσοβα έζησαν κατά τη διάρκεια της τελευταίας εποχής παγετώνων στη Γη αλλά ο ανταγωνισμός κυρίως με τον Homo sapiens τους οδήγησε στην εξαφάνιση. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, στη Σουηδία, έκαναν αναλύσεις στο γονιδίωμα 1.500 συγχρόνων μας ανθρώπων και ανακάλυψαν ότι ορισμένοι από αυτούς διέθεταν DNA των Ντενίσοβα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι κάποια στιγμή υπήρξαν επιμειξίες των Ντενίσοβα τόσο με τους Νεάντερταλ όσο και με τον σύγχρονο άνθρωπο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ