Βιβλία

Το διαχρονικό χριστουγεννιάτικο δώρο αποκτά μεγαλύτερη αξία στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Χαρίζοντας ένα βιβλίο δείχνουμε την αγάπη μας, με λίγα σχετικά χρήματα, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουμε χαρά, γνώση, συντροφιά για όλον τον επόμενο χρόνο και ακόμη περισσότερο. Η συντακτική ομάδα του «BHMAScience» μοιράζεται μαζί σας τις προτιμήσεις της για τα εφετινά βιβλιοδώρα της, ελπίζοντας να βοηθήσει στις επιλογές σας.

DAVID EAGLEMAN
SUM
Σαράντα ιστορίες από την άλλη ζωή
Εκδόσεις Οκτώ, σελ. 120, τιμή 11 ευρώ

Πώς θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα στην άλλη ζωή και τι να σκέφτεται άραγε ο Θεός, όποια και αν είναι η μορφή του; Αν και γραμμένο από έναν διάσημο νευροεπιστήμονα, το «SUM» δεν δίνει επιστημονικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα – δεν υπάρχουν άλλωστε.
Προτείνει απλώς μια σειρά από διαφορετικά πιθανά σενάρια, αστεία, συγκινητικά, ενίοτε ανησυχητικά, που σε κάνουν να βλέπεις από μια διαφορετική γωνία όχι την άλλη αλλά αυτή τη ζωή σου. Είναι ένα έξυπνο βιβλίο που διαβάζεται εύκολα χωρίς να είναι «εύκολο».
Απευθύνεται σε όσους τολμούν να σκεφτούν ακόμη και τις πιο απίθανες πιθανότητες για να γνωρίσουν καλύτερα την πραγματικότητά τους. Α. Φ.

ΜICHAEL S. GAZZANIGA

Ανθρωπος

Η επιστήμη πίσω απ’ όσα

μας κάνουν μοναδικούς

Εκδόσεις Κάτοπτρο,

σελ. 699, τιμή 26,10 ευρώ

Eνα βιβλίο το οποίο θα «μιλήσει» ακόμη και σε όσους δεν έχουν κανενός είδους σχέση με τη βιολογία ή δεν αναρωτήθηκαν ποτέ τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Ο συγγραφέας, καθηγητής Nευροεπιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα, δεν παραθέτει απλώς τις γνώσεις του. Εχει πετύχει να συγγράψει ένα βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί και να γίνει κατανοητό απ’ όλους. Και κάτι ακόμη πιο σημαντικό: όντας ένας εκπληκτικός αφηγητής, κρατά τον αναγνώστη συνεπαρμένο καθ’ όλη τη διάρκεια των σχεδόν 700 σελίδων. Με εξαιρετική απόδοση στην ελληνική από τον επίσης νευροεπιστήμονα Αζαρία Καραμανλίδη, το βιβλίο ανήκει στην κατηγορία εκείνων που διαβάζονται και ξαναδιαβάζονται και ξαναδιαβάζονται. Ι. Σ.

JOHN WOODWARD

Γίνε κι εσύ διάνοια, μπορείς!

Εκδόσεις Πατάκη,

σελ. 192, τιμή 19,18 ευρώ

Ο τίτλος δεν είναι ο πλέον εύστοχος, δεν θα πρέπει όμως να σας αποτρέψει. Η αρετή αυτού του βιβλίου δεν έγκειται στο γεγονός ότι προτείνει κάποιες «ασκήσεις ευφυΐας» για παιδιά διάνοιες αλλά στο ότι περιγράφει έξυπνα, με ωραία διαγράμματα, εικόνες και χρώματα τη λειτουργία του εγκεφάλου, της αντίληψης και των αισθήσεών μας. Από τους πιο ευχάριστους και διασκεδαστικούς τρόπους για να γνωρίσει ένα παιδί – και όχι μόνο – το σημαντικότερο όργανο του σώματός του μαθαίνοντας παράλληλα να χρησιμοποιεί το μυαλό του. Α. Φ.

CHRISTOPHER CHABRIS – DANIEL SIMONS

Ο αόρατος γορίλλας

ή πώς αλλιώς μας ξεγελά η διαίσθησή μας

Εκδόσεις Αρμός, σελ. 424,

τιμή 25 ευρώ

Δίνετε πληροφορίες σε έναν άγνωστο στον δρόμο και τη στιγμή που κάτι σας αποσπά το βλέμμα αυτός φεύγει και στη θέση του έρχεται κάποιος άλλος. Παρ’ όλα αυτά, εσείς γυρίζετε και συνεχίζετε τη συζήτηση χωρίς να αντιληφθείτε την αλλαγή. Μη βιαστείτε να πείτε «μα, αυτό δεν γίνεται». Οπως θα διαπιστώσετε διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, συμβαίνει τουλάχιστον στο 40% των περιπτώσεων. Περιγράφοντας μια σειρά από πρωτότυπα πειράματα και έρευνες οι δύο ψυχολόγοι που το υπογράφουν δείχνουν ότι η προσοχή και η μνήμη μας λειτουργούν με εντελώς διαφορετικό τρόπο από αυτόν που νομίζουμε. Α. Φ.

Το βιβλίο των επιστημών

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια,

σελ. 530, τιμή 36 ευρώ

Είναι το καλύτερο χρονικό εξέλιξης των επιστημών από το 35000 π.Χ. ως το 2000 μ.Χ. Καλύπτει τόσο τις φυσικές επιστήμες (φυσική, χημεία, βιολογία, αστρονομία, γεωεπιστήμες) όσο και την αρχαιολογία, την παλαιοανθρωπολογία, την ψυχολογία, την ιατρική και τα μαθηματικά, καθώς και την όποια τεχνολογία οδήγησε σε νέες επιστημονικές ανακαλύψεις. Το βιβλίο επιμελήθηκε 10μελής ομάδα, με πρώτη ύλη κείμενα πασίγνωστων ερευνητών, τη δε μετάφραση και απόδοση στα ελληνικά έκαναν οι Τεύκρος και Ανδρέας Μιχαηλίδης. Το αποτέλεσμα είναι μια εξαιρετικά περιεκτική και εύληπτη παράθεση γνώσεων, με το κείμενο σε κάθε αριστερή σελίδα και μια εξαίρετη έγχρωμη εικόνα σε κάθε δεξιά. Τ. Κ.

ΦΡΑΝΚ ΒΙΛΤΖΕΚ

Η ελαφρότητα του είναι

Εκδόσεις Κάτοπτρο,

σελ. 384, τιμή 24,18 ευρώ

Είναι η πιο γοητευτική, η πιο κατανοητή και η πιο άμεση ξενάγησή μας στη «δομή των πραγμάτων», από την κλασική έννοια της μάζας ως εκείνη των κουάρκ και της «ενιαίας θεωρίας της φυσικής». Μολονότι καταγίνεται με θέματα που τυπικά απαιτούν πανεπιστημιακό υπόβαθρο, η ιστοριογραφική παράθεση των σκέψεων του συγγραφέα και η ρυθμική παρεμβολή ερωτήσεων προς απάντηση, συμβάλλουν στο να γίνει ένα αφήγημα επιστήμης κατανοητό και από τον μαθητή Λυκείου. Απαραίτητο απόκτημα. Τ. Κ.

ΕΛΙ ΜΑΟΡ

Το Πυθαγόρειο Θεώρημα

Εκδόσεις Κάτοπτρο,

σελ. 320, τιμή 26 ευρώ

Ο Ελί Μαόρ διδάσκει Ιστορία των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Loyola στο Σικάγο. Είναι από αυτούς τους αναγνωρισμένους με βάση τη συγγραφική τους δραστηριότητα και τις πωλήσεις των βιβλίων τους καλούς εκλαϊκευτές της επιστήμης. Αυτό ειδικά το βιβλίο θα άξιζε να το διαβάσουν και εκπαιδευτικοί που έχουν επιφορτιστεί με τη διδασκαλία του Πυθαγορείου Θεωρήματος και κυρίως να κάνουν τους μαθητές τους εκεί γύρω στα 14 χρόνια τους να καταλάβουν γιατί και σε τι θα τους είναι χρήσιμο. Μακάρι να έπιαναν στα χέρια τους αυτό το βιβλίο και οι μαθητές του γυμνασίου ή του λυκείου διότι θα δουν ότι ένα βιβλίο για τα μαθηματικά μπορεί να είναι και διασκεδαστικό. Ο Ελί Μαόρ προς το τέλος δεν διστάζει να συγκρίνει μια παρτιτούρα του Μότσαρτ με έναν πίνακα γεμάτο ολοκληρώματα και να κάνει τις δικές του παρατηρήσεις που, αν μη τι άλλο, σου ανοίγουν τα μάτια για να παρατηρήσεις καλύτερα τον κόσμο γύρω σου. Α. Γ.

ΡΟΜΠΕΡΤ ΤΕΜΠΛ

Η ιδιοφυής Κίνα

Εκδόσεις Κασταλία,

σελ. 289, τιμή 17,26 Ευρώ

Αυτό είναι ένα βιβλίο που θα με εξέπληττε, χωρίς υπερβολή, σε κάθε καινούργια σελίδα. Τρεις χιλιάδες χρόνια επιστημών, ανακαλύψεων και εφευρέσεων, ταξινομημένα από έναν Βρετανό σε 11 κεφάλαια. Ο Τεμπλ απέκτησε πρόσβαση στα αρχεία του Τζόζεφ Νίνταμ, ενός επιστήμονα που πέρασε δεκαετίες ολόκληρες στην Κίνα. Επειδή δεν υπάρχει χώρος να τις αναφέρω μία προς μία, μέτρησα 99 εφευρέσεις που περιγράφονται με εξαιρετικό τρόπο, εκπληκτικά σχέδια και φωτογραφίες. Χαρτί, ενδοκρινολογία, αρθρωτή τοξωτή γέφυρα, βαθιά γεώτρηση για φυσικό αέριο, αρνητικοί αριθμοί, ο σεισμογράφος, το αλεξίπτωτο και δεκάδες άλλα. Είναι ένα βιβλίο που δεν απαιτεί άλλες τεχνικές γνώσεις και διαβάζεται άνετα στις διακοπές με… διακοπές. Α. Γ.

Dr JIRINA PREKOP

Κοιμήσου, αγγελούδι μου…

γιατί μ΄έσκασες! Δεν αντέχω άλλο…

Εκδόσεις Θυμάρι,

σελ. 197, τιμή 17,50 ευρώ

Το βιβλίο εξηγεί γιατί κάποια μωρά δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή μάλλον γιατί κάποιοι γονείς δυσκολεύονται να κοιμίσουν τα μωρά τους, τι χρειάζονται τα μωρά για έναν ήσυχο ύπνο και δίνει χρήσιμες συμβουλές στους γονείς πώς μπορούν να τα καταφέρουν. Η Γίρινα Πρέκοπ κάνει μια διαφορετική πρόταση στο θέμα των δυσκολιών ύπνου ξεφεύγοντας από το δίπολο «αφήστε το μωρό να κλαίει, τελικά θα συνηθίσει» και «το μωρό ξέρει καλύτερα τι χρειάζεται και πρέπει το ίδιο να μας καθοδηγεί». Απαραίτητες προϋποθέσεις για έναν ήσυχο ύπνο είναι να αισθανθεί το μωρό σιγουριά και ασφάλεια που προκύπτουν τόσο από τις συνθήκες ύπνου όσο και από την αυτοπεποίθηση που έχουν οι ίδιοι οι γονείς στον ρόλο τους. Θ. Λ.

ΚΩΣΤΑΣ Β. ΚΡΙΜΠΑΣ

Δαρβινισμός

και η ιστορία του έως τις μέρες μας

Εκδόσεις Ωκεανίδα,

σελ. 931, τιμή 44,63 ευρώ

Το βιβλίο του ακαδημαϊκού Κώστα Κριμπά δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη κανενός που έχει και το παραμικρό ενδιαφέρον για την εξέλιξη. Υστερα από μια σύντομη παρουσίαση των ιδεών των επιστημόνων που προηγήθηκαν του Δαρβίνου, ο συγγραφέας αναλύει τόσο τις ιδέες του μεγάλου φυσιοδίφη όσο και τα επιστημονικά ρεύματα που έχουν γεννηθεί από αυτές ως τις μέρες μας. Ενα εργαλείο δουλειάς για φοιτητές και μελετητές της εξέλιξης, αλλά και βιβλίο αναφοράς για εκπαιδευτικούς. Ι. Σ.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΙΤΑΚΗΣ

Ιατρική εξουσία

Εκδόσεις Ανάβλοχος,

σελ. 377, τιμή 18,35 ευρώ

Σε μια εποχή που όλες οι (κακώς ασκούμενες) εξουσίες δικαίως αμφισβητούνται, το βιβλίο του γιατρού Γιώργου Ιεραπετριτάκη «Ιατρική εξουσία» (εκδόσεις Ανάβλοχος) αποτελεί ένα άκρως κατάλληλο – επίκαιρο αλλά συνάμα διαχρονικό – ανάγνωσμα το οποίο θα χάριζα ευχαρίστως ως χριστουγεννιάτικο δώρο. Θα μου πείτε τέτοιες ημέρες – και ειδικά εφέτος που οι γιορτές είναι λιγότερο γιορτινές από ποτέ – το μόνο που σας λείπει είναι να διαβάσετε για ιατρική και δη για το πώς ασκείται. Και όμως οι αυτοτελείς ιστορίες του βιβλίου, που μοιάζουν με χρονογραφήματα και παρουσιάζουν τη σκοτεινή πλευρά της ιατρικής εξουσίας, θα… φωτίσουν το πρόσωπό σας με ένα χαμόγελο. Πικρό μεν αφού δεν είναι ό,τι καλύτερο να γίνονται ιατρικά λάθη εις βάρος ασθενών, τα οποία μάλιστα με το κατάλληλο «κουκούλωμα» παρουσιάζονται ως σωτήριες παρεμβάσεις ζωής, αλλά σε κάθε περίπτωση χαμόγελο. Ο,τι μας χρειάζεται, δεν νομίζετε; Θ.Τ.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΕΤΑΣ

Τι θα έβλεπε η Αλίκη στη χώρα των φυτών

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης,

σελ. 368, τιμή 20 ευρώ

Με αυτό το βιβλίο έχω κάνει το πραγματικό τεστ για βιβλίο που εκλαϊκεύει την επιστήμη: το έχω χαρίσει σε φίλους που δεν έχουν ουδεμία σχέση με βιολογία, φυσιολογία, φυτά (σε βαθμό να μην τους στεριώνει γλάστρα!) και έχω εισπράξει τις θερμότερες των ευχαριστιών. Συστήνω λοιπόν το πόνημα του καθηγητή Φυσιολογίας Φυτών του Πανεπιστημίου της Πάτρας ανεπιφύλακτα σε όλους. Προσοχή όμως: μετά από αυτό το βιβλίο τα φυτά δεν θα είναι ποτέ ίδια για σας! Ι. Σ.

STEPHEN HAWKING

Στους ώμους γιγάντων

Εκδόσεις Τραυλός,

σελ. 288, τιμή 35,7 ευρώ

Πρόκειται για την «κατάθεση στεφάνων» του σημαντικότερου εν ζωή αστροφυσικού προς εκείνους που του άνοιξαν τον δρόμο προς τα αστέρια – τον Κοπέρνικο, τον Γαλιλαίο, τον Κέπλερ, τον Νεύτωνα και τον Αϊνστάιν. Η μοναδικά διεισδυτική ματιά του Χόκινγκ στα έργα των «δασκάλων του» προσφέρει μια σπάνια ποιοτική συναρμολόγηση των κρίκων που οδήγησαν στο σήμερα της αστροφυσικής. Ο εξελληνισμός και η εκλαϊκευμένη απόδοση των Αθ. Κυριαζόπουλου και Θ. Γραμμένου στέκονται με συνέπεια στο ύψος αυτής της υπέροχης έκδοσης, η οποία χαρακτηρίζεται και από μια υποδειγματική έγχρωμη εικονογράφηση. Τ. Κ.