Η ΕΚΘΑΜΒΩΤΙΚΗ λάμψη τους δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο. Ποιος έχει περάσει μπροστά από βιτρίνες κοσμηματοπωλείων χωρίς να αντισταθεί στη γοητεία των εντυπωσιακών χρυσών κοσμημάτων; Ο διακαής πόθος των περισσότερων γυναικών κυρίως να τα αποκτήσουν πηγάζει συνήθως από τη φιλαρέσκειά τους· αλλά φαίνεται ότι και η οικονομική ασφάλεια που νιώθει ο κάτοχος ενός μικρού θησαυρού δεν είναι αμελητέα σε ό,τι αφορά την αγορά ενός ακριβού κοσμήματος. Αν είστε και εσείς φίλος των χρυσών κοσμημάτων, πρέπει να γνωρίζετε ότι αν κάνετε κατάλληλους και προσεκτικούς χειρισμούς δεν θα έχετε απλώς ένα καλό στολίδι αλλά ενδεχομένως και μια καλή επένδυση. Υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι η πραγματοποίηση επένδυσης δεν είναι το κυρίαρχο στοιχείο που καθορίζει την αγορά σας. Αν κάποιος επιθυμεί να επενδύσει σε χρυσό, ο καλύτερος δρόμος είναι η αγορά ποσοτήτων του ίδιου του μετάλλου. Η αγορά ενός κοσμήματος συνεπάγεται ότι ο αγοραστής πληρώνει και για τη δουλειά του χρυσοχόου ο οποίος έχει φτιάξει το κόσμημα ­ η οποία πάντως δεν αποτιμάται πάντα σωστά από την αγορά όταν θελήσει κανείς να πουλήσει το κόσμημα που διαθέτει.


«Ο χρυσός είναι ένα χρηματιστηριακό είδος το οποίο σαφώς επηρεάζεται από τις οικονομικές συγκυρίες ­ παρουσιάζει διακυμάνσεις ­ αλλά σε σχέση με τα άλλα προϊόντα είναι πιο σταθερό. Αυτή την περίοδο ιδίως στην Ελλάδα, μετά την υποτίμηση, όσοι είχαν επενδύσει σε αυτόν τον τομέα βγήκαν κερδισμένοι» αναφέρει ο γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Αργυροχρυχοχόων Κοσμηματοπωλών κ. Ι. Ρουσανίδης.


Στα κοσμήματα βέβαια ακόμη ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την αξία τους, εκτός από την ποσότητα του χρυσού, είναι ο τρόπος που έχει δουλευτεί το πολύτιμο αντικείμενο. Αυτό που επηρεάζει την αξία ενός κοσμήματος είναι η επεξεργασία που έχει υποστεί ο χρυσός, το είδος του σχεδίου, ενδεχομένως η παλαιότητα του κοσμήματος και βεβαίως το όνομα του σχεδιαστή, το οποίο μπορεί να αδυνατίζει το πορτοφόλι σας κατά την αγορά ενός κοσμήματος αλλά ενδέχεται να σας το ανταποδώσει όταν θελήσετε να το πουλήσετε.


* Ανθρακες και χρυσός


Για να μην αγοράσετε όμως άνθρακα αντί για χρυσό, κατά τις συναλλαγές σας πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Πρώτα πρέπει να ελέγξετε την καθαρότητα του χρυσού, η οποία είναι σφραγισμένη πάνω στο κόσμημα. Πέραν αυτών ο αγοραστής του χρυσού κοσμήματος μπορεί να ζητήσει και πιστοποιητικό εγγύησης.


Μετά τη σωστή αγορά ακολουθεί βεβαίως η καλή συντήρηση ενός κοσμήματος. Είναι γνωστό ότι ο χρυσός είναι ανθεκτικός και δεν φθείρεται αλλά εφόσον πρόκειται για κράμα, μπορεί να παρουσιαστούν μικροφθορές. «Ο ιδρώτας και τα καλλυντικά δημιουργούν στρώματα λίπους που μπορεί να αλλάξουν το χρώμα στην κόλληση, ακόμη και να αλλοιώσουν το κράμα. Γι’ αυτό πρέπει κατά καιρούς να τα βουτάμε σε διάλυμα χλιαρού νερού με απορρυπαντικό πιάτων ή αμμωνίας με οινόπνευμα» τονίζει η σχεδιάστρια κοσμήματος και γεμολόγος κ. Α. Κρίκου. Και προσθέτει: «Καλό θα ήταν επίσης να τα φυλάμε σε ξεχωριστά κουτιά για να μη φθείρονται από πέτρες άλλων κοσμημάτων. Στη διατήρηση της λάμψης τους συμβάλλει ακόμη η επίσκεψη για «σέρβις» στον κοσμηματοπώλη από τον οποίο τα προμηθευτήκαμε».


* Πώς θα πουλήσετε


Αν κάποιος αναζητήσει και την επενδυτική διάσταση της αγοράς ενός κοσμήματος θα πρέπει να έχει και τη δυνατότητα να ρευστοποιήσει την επένδυσή του, να πουλήσει δηλαδή όποτε θελήσει το κόσμημα που διαθέτει και μάλιστα σε τιμή μεγαλύτερη από αυτήν που το αγόρασε. Σε αυτό το στάδιο θα διαπιστώσει κανείς ότι διαλύονται πολλοί μύθοι σχετικά με τη διαχρονική αξία ενός κοσμήματος· και αρκετοί σχετικά με την επενδυτική διάσταση την οποία επικαλούνται οι υποψήφιοι αγοραστές, είτε όταν δεν είναι οι ίδιοι εκείνοι οι οποίοι εκταμιεύουν το ποσό για την αγορά είτε όταν αναζητούν περισσότερα ερείσματα από την απόκτηση απλώς ενός όμορφου στολιδιού. Η πώληση ενός κοσμήματος και μάλιστα σε τιμή η οποία θα είναι καλύτερη από αυτήν της αγοράς δεν είναι τόσο απλή όσο είναι η αγορά του. Το αντίθετο μάλιστα.


Αν έχετε αποφασίσει ότι το χρυσό κόσμημά σας θα αλλάξει χέρια, θα πρέπει να αναζητήσετε διάφορες λύσεις. Είναι σαφές ότι κοσμήματα μικρής αξίας δύσκολα θα πιάσουν την τιμή τους. Αν η ποιότητα και η τέχνη του δεν είναι οι καλύτερες, η λύση που ενδείκνυται είναι να το δώσετε για λιώσιμο. Σε αυτή την περίπτωση μετράει μόνο η αξία του χρυσού. Για να είστε βέβαιοι για το χρηματικό αντίτιμο που θα λάβετε, ενημερωθείτε από τις εφημερίδες για τη χρηματιστηριακή τιμή της ημέρας που θα πουλήσετε. Πρέπει να υπολογίσετε ότι μπορεί να υπάρξει μια μείωση 7%-10% της τιμής του χρυσού κέρδους σας, γιατί ένα μέρος του μετάλλου χάνεται με το λιώσιμο. Το γεγονός αυτό μας δίνει ίσως και έναν κανόνα τον οποίο μπορούμε να ακολουθήσουμε όταν αγοράζουμε ένα χρυσό κόσμημα: ζητώντας από τον κοσμηματοπώλη να μας πει την ακριβή ποσότητα χρυσού την οποία περιέχει και έχοντας υπόψη μας τη χρηματιστηριακή τιμή του μετάλλου, μπορούμε να γνωρίζουμε ποιο μέρος της τιμής του κοσμήματος αφορά το μέταλλο το οποίο περιέχει και ποιο αφορά την προστιθέμενη αξία του κατασκευαστή. Οσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό της αξίας του χρυσού στη συνολική τιμή πώλησης του κοσμήματος τόσο καλύτερη μπορούμε να πούμε ότι είναι η αγορά που κάνουμε.


Πώς ελέγχεται η καθαρότητα του χρυσού


Παλαιότερα η περιεκτικότητα ενός κοσμήματος σε χρυσό μετριόταν σε καράτια (Κ) αλλά, σύμφωνα με τα όσα έχουν καθιερωθεί στο πλαίσιο ειδικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η μέθοδος αυτή έχει αντικατασταθεί με την αναγραφή του βαθμού περιεκτικότητας: δηλαδή τα 22 Κ με 916 βαθμούς, τα 18 Κ με 750 και τα 14 Κ με 515. Πρέπει να γνωρίζετε ότι στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες ­ εκτός από κάποιες ασιατικές, π.χ. Χονγκ Κονγκ ­, δεν κατασκευάζονται κοσμήματα από καθαρό χρυσό (24 Κ). Επειδή ο χρυσός είναι πολύ μαλακό μέταλλο, αναμειγνύεται με άλλα τα οποία, εκτός από περισσότερη σκληρότητα που του προσδίδουν, είναι υπεύθυνα και για τους διάφορους χρωματισμούς του. Χρυσός, χαλκός και ασήμι είναι το πιο συνηθισμένο κράμα (κίτρινο). Κυκλοφορεί όμως και σε μπλε χρώμα (με σίδηρο), σε κόκκινο (με χαλκό), σε πράσινο (άργυρος με κάδμιο) αλλά και σε άσπρο. Ο γνωστός λευκόχρυσος είναι, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, ο πιο ακριβός γιατί αυτή την εποχή το παλλάδιο ­ το μέταλλο που χρησιμοποιείται ­ έχει σχεδόν την ίδια τιμή με αυτήν του χρυσού.


Εφόσον έχετε επιλέξει και έχετε διαπιστώσει πόσα καράτια ζυγίζει ο μικρός θησαυρός σας, πρέπει να προσέξετε κάτι ακόμη. «Σε κάθε κόσμημα όλοι οι αργυροχρυσοχόοι είμαστε υποχρεωμένοι να σφραγίζουμε εκτός από τον βαθμό καθαρότητας και έναν κωδικό αριθμό που υποδηλώνει την ταυτότητά μας. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύονται οι πελάτες και μπορεί να είναι σίγουροι για το τι αγοράζουν» συμβουλεύει ο κ. Ρουσανίδης.


Αγοραπωλησίες σε δημοπρασία


Αλλος δρόμος που μπορείτε να ακολουθήσετε για να αποκτήσετε ή να πουλήσετε κοσμήματα είναι οι δημοπρασίες. Ο δρόμος αυτός προϋποθέτει ότι διαθέτετε ένα κόσμημα μεγάλης αξίας. Αν το κομμάτι σας έχει κάποια αξία, π.χ. πάνω από 500.000 δρχ., μπορείτε να το «εμπιστευθείτε» στους γνωστούς ευρωπαϊκούς οίκους στο εξωτερικό. Οπως ο οίκος Sotheby’s που διοργανώνει μόνο στο Λονδίνο 12 φορές τον χρόνο δημοπρασίες κοσμημάτων (τηλ. 0044171-2935.309) αλλά και οι Christie’s στους οποίους μπορείτε να απευθυνθείτε είτε τηλεφωνώντας κατευθείαν στο Λονδίνο (0044171-8399.060) είτε στους αντιπροσώπους τους στην Αθήνα (Φιλελλήνων 26, τηλ. 3246.900) για να σας δώσουν περισσότερες πληροφορίες.


Δημοπρασίες βέβαια γίνονται και στην Ελλάδα από το Κρατικό Ενεχυροδανειστήριο κάθε Κυριακή, 10 π.μ., στο ισόγειο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (Πεσμαζόγλου 2-6, Αθήνα, τηλ. 3222.833). Η λύση αυτή όμως προσφέρεται για όσους έχουν ανάγκη γρήγορης ρευστοποίησης ενός κοσμήματος του οποίου η αξία δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή.


Στα άτομα τα οποία καταφεύγουν στο Κρατικό Ενεχυροδανειστήριο συνήθως παρέχονται δάνεια επ’ ενεχύρω ως το ποσό των 300.000 δρχ. για τρεις μήνες, αλλά μπορεί να ανανεωθούν τρία τρίμηνα ακόμη. Για την εκτίμηση των ενεχύρων δεν λαμβάνεται υπόψη η αξία της τέχνης ή της σπανιότητας αλλά της ύλης και των πολύτιμων λίθων. Δεν ακολουθούν την τιμή του χρυσού στο χρηματιστήριο αλλά την ελάχιστη που ορίζεται από το κράτος· π.χ., τα 22 Κ με 1.375 δρχ.


«Μπορεί τα δάνεια να μην είναι μεγάλα και πολλές φορές αντάξια των ενεχύρων. Οι ενδιαφερόμενοι όμως πρέπει να γνωρίζουν ότι όχι μόνο είναι μια σίγουρη και αξιόπιστη διαδικασία αλλά μπορεί να τους αποφέρει και κέρδος» αναφέρει ο διευθυντής του Κρατικού Ενεχυροδανειστηρίου κ. Β. Μπεργελές. Αυτό θα γίνει σε περίπτωση που δεν εξοφλήσετε το δάνειο στο προκαθορισμένο χρονικό διάστημα, οπότε τα κοσμήματα βγαίνουν σε πλειστηριασμό. Αν έχουν μεγάλη ζήτηση και «χτυπηθούν» σε υψηλές τιμές, εφόσον καλυφθεί το χρέος και τα έξοδα της δημοπρασίας, σας δίνονται τα υπόλοιπα χρήματα. Αρα, αν το κόσμημά σας έχει κάποια αξία, αξίζει να δοκιμάσετε. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε, όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι του Κρατικού Ενεχυροδανειστηρίου, πολλοί δεν ξεπληρώνουν τις οφειλές τους.