Θησαυροί της ελληνικής φύσης όπως το κόκκινο ελάφι της Πάρνηθας, τα τσακάλια στην Πελοπόννησο, οι αρκούδες στην Πίνδο, τέσσερα από τα πέντε ενδημικά είδη σαύρας του Ταΰγετου και του Πάρνωνα, οι χερσαίες χελώνες, οι σκαντζόχοιροι και πολλά άλλα ζώα έχασαν εφέτος το καταφύγιό τους. Το «ολοκαύτωμα» του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας θέτει πλέον σε κίνδυνο την επιβίωσή τους. Σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για το περιβάλλον στην Ελλάδα, η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων έρχεται να αναδείξει την ανάγκη για άμεση λήψη μέτρων ώστε να διατηρηθεί η άγρια ζωή που απειλείται. Η δυνατότητα ανάκαμψης της χλωρίδας και της πανίδας προϋποθέτει την προστασία των εκτάσεων από οποιαδήποτε αλλαγή χρήσης γης και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων. Στην Πάρνηθα ήδη 50 από τα ελάφια που κατάφεραν να διαφύγουν της πυρκαϊάς έχουν πέσει θύματα λαθροθηρών.
Οι πυρκαϊές επηρεάζουν άμεσα την πανίδα μιας περιοχής, καθώς υπάρχουν κατηγορίες ζώων που πλήττονται ανεπανόρθωτα και σχεδόν εξαφανίζονται, σημειώνει η βιολόγος κυρία Παναγιώτα Μαραγκού , συντονίστρια δράσεων επιστημονικής τεκμηρίωσης και υποστήριξης του WWF. Οπως επισημαίνει αυτά είναι τα είδη που δεν διαθέτουν καλούς μηχανισμούς διαφυγής- δεν είναι γρήγορα, δεν πετούν, δεν μπορούν να βρουν καταφύγιο βαθιά στο έδαφος- με συνέπεια να υπάρχει κίνδυνος ακόμη και αφανισμού των τοπικών πληθυσμών. Αυτό συμβαίνει με πολλά αρθρόποδα (έντομα, αράχνες, κτλ.), χερσαίες χελώνες οι οποίες καίγονται σχεδόν όλες και άλλα ερπετά, ιδιαιτέρως φίδια και σαύρες που βρίσκουν καταφύγιο στη βλάστηση. Σοβαρός κίνδυνος υπάρχει και για πολλές ομάδες θηλαστικών που δεν έχουν… σίγουρα καταφύγια όπως είναι τα τρωκτικά, τα εντομοφάγα ζώα, οι σκαντζόχοιροι, πολλά είδη νυχτερίδων και κάποια σαρκοφάγα.
Η καφέ αρκούδα
Ενας από τους ζωτικότερους χώρους για την επιβίωση της καφέ αρκούδας στον Γράμμο έγινε στάχτη. Εκτιμάται ότι χάθηκε περίπου το 10% της δασικής έκτασης μαύρης πεύκης. Στην Ελλάδα οι περίπου 180 καφέ αρκούδες ζουν στις πιο απόμερες περιοχές των οροσειρών της Πίνδου και της Ροδόπης και σχηματίζουν δύο μικρούς ξεχωριστούς πληθυσμούς, οι οποίοι δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Στον Γράμμο και στην κοιλάδα του Βοΐου έχουν καταγραφεί 20 με 45 αρκούδες. Το είδος δεν έχει φυσικούς εχθρούς, κινδυνεύει όμως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και την καταστροφή των βιοτόπων του. Στη φωτιά στον Γράμμο καταστράφηκε ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της χώρας- στην περιοχή ενδημούν πολλά θηλαστικά, σπάνια αρπακτικά πτηνά, το αγριόγιδο (ευρωπαϊκό είδος αντιλόπης), η αμμόσαυρα, η αλπική οχιά κ.ά.
Το κόκκινο ελάφι της Πάρνηθας
Περίπου 30 με 50 κόκκινα ελάφια (Cervus elaphus) υπολογίζεται ότι κάηκαν στις φλόγες σε σύνολο λίγων εκατοντάδων. Αλλα τόσα, ίσως και παραπάνω όπως καταγγέλλει σε επίκαιρή ερώτησή του ο βουλευτής Αττικής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Θ.Λεβέντης, έπεσαν στο έλεος των κυνηγών. Η Πάρνηθα ήταν γνωστή για έναν από τους ελάχιστους στη χώρα και σίγουρα τον πιο ακμαίο πληθυσμό ελαφιών. Πριν από 15 χρόνια ο αριθμός τους είχε υπολογιστεί σε 100-120 ελάφια. Τελευταία οι εκτιμήσεις του WWF Ελλάς έδειχναν μια φανερή τάση αύξησης του πληθυσμού που ίσως ξεπερνούσε τα 400 ζώα. Η προστασία και διατήρηση των κόκκινων ελαφιών στην Πάρνηθα οφείλεται στη δημιουργία του Εθνικού Δρυμού το 1961 και στην αποτελεσματική διαχείριση του Δασαρχείου, το οποίο κατάφερε να περιορίσει τη λαθροθηρία, η οποία σε άλλες περιοχές όπως στη Σιθωνία Χαλκιδικής οδήγησε τη δεκαετία του ΄90 στον αφανισμό του πληθυσμού τους. Στην πυρκαϊά της Πάρνηθας χάθηκαν ακόμη όσα ζώα δεν είχαν δυνατότητες διαφυγής (π.χ., χελώνες) ή απομακρύνονταν σε κατάσταση πανικού (όπως οι λαγοί). Κατά τη διάρκεια της απογραφής βρέθηκαν απανθρακωμένοι νεοσσοί χουχουριστών, κουκουβαγιών και άλλων αρπακτικών πουλιών.
Τα τσακάλια της Πελοποννήσου
Οι πληθυσμοί του τσακαλιού σε Ταΰγετο και Πάρνωνα σύμφωνα με το WWF Ελλάς δεν αναμένεται να έχουν πληγεί. Ωστόσο το τσακάλι ή χρυσόχροο τσακάλι (επιστημονικό όνομα Canis aureus ) έχασε ένα σημαντικό κομμάτι των βιοτόπων του – έχει καταστραφεί ο ευρύτερος χώρος εξάπλωσής του και τελικά η τροφή του. Οσο κι αν ακούγεται απίστευτο τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα το άλλοτε επικηρυγμένο τσακάλι απειλείται με εξαφάνιση. Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα του WWF Ελλάς (2001) στη χώρα μας δεν υπάρχουν περισσότερα από 700 τσακάλια. Τα τσακάλια σήμερα έχουν εξαφανιστεί από την Κεντρική και Δυτική Ελλάδα και ζουν περιορισμένα σε ξεκομμένους πληθυσμούς στην Πελοπόννησο και στη Φωκίδα. Στη Βόρεια Ελλάδα τσακάλια ζουν στη Χαλκιδική, γύρω από το Δέλτα του Νέστου και στη Βιστονίδα, στο Δέλτα του Εβρου και σε ορισμένα σημεία βόρεια της Αλεξανδρούπολης. Μοναδικό νησί με επιβεβαιωμένη παρουσία τσακαλιού είναι η Σάμος. Οι φωτιές αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω απομόνωση τις διάφορες ομάδες με αρνητικές συνέπειες για τη μελλοντική διατήρηση και προστασία τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αχαΐα οι τρεις ομάδες τσακαλιών που είχαν εντοπιστεί στους πρόποδες του Μπαρμπά είχαν μετακινηθεί στην περιοχή το 1976, ύστερα από πυρκαϊά που είχε καταστρέψει την αρχική περιοχή εξάπλωσής τους.
Τα αρπακτικά πουλιά
Η περιοχή στα όρη Μπαρμπάς και Κλωκός καθώς και το Φαράγγι Σελινούντα ήταν ένας σημαντικός βιότοπος για πολλά αρπακτικά πουλιά όπως ο φιδαετός ο οποίος φώλιαζε στο εσωτερικό της κοιλάδας του Σελινούντα. Ως πριν από δέκα χρόνια το φαράγγι φιλοξενούσε την τελευταία αποικία από όρνια στην Πελοπόννησο. Ακόμη εκεί ζει ο αλπικός τρίτωνας (λίμνη Ρακίτας) και η βίδρα (Σελινούντα). «Η περιοχή έχει ήδη υποβαθμιστεί από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητεςοπότε οι εκτεταμένες επιπτώσεις από την εφετινή φωτιά λαμβάνουν ακόμη μεγαλύτερη οικολογική διάσταση» σημειώνει η κυρία Μαραγκού.
Ο αγριόγατος
Το φαράγγι Βουραϊκού φιλοξενεί κυρίως στις απότομες ασβεστολιθικές πλαγιές του μια μεγάλη ποικιλία ζώων. Οσα από αυτά κατάφεραν να διαφύγουν της φωτιάς συνωστίζονται πλέον στα 2/3 της αρχικής έκτασης. Στην περιοχή ζουν σπάνια και προστατευόμενα είδη όπως ο χρυσαετός, ο αγριόγατος, διάφορα ερπετά και νυχτερίδες.
