Το υπουργείο Εξωτερικών υποχρεώθηκε να απαντήσει επισήμως στον αλβανό υπουργό Εξωτερικών Ντίτμιρ Μπουσάτι ο οποίος, με τις δηλώσεις του σε ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας του, ισχυρίστηκε ότι και οι δύο χώρες συμπεριέλαβαν το Τσάμικο στα non papers τα οποία έδωσαν στον Επίτροπο με αρμοδιότητα τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν αλλά και στην ύπατη εκπρόσωπο για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι.
Η δήλωση Μπουσάτι έφερε προφανώς σε δυσχερή θέση τον έλληνα ομόλογό του Νίκο Κοτζιά, από τη στιγμή μάλιστα που όλη η συζήτηση με τα Τίρανα διεξάγεται σε καθεστώς «βαθέος παρασκηνίου». Η δε απάντησή του αφήνει αναπάντητα συγκεκριμένα ερωτήματα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, που φέρει τον πομπώδη τίτλο «Αποκατάσταση αλήθειας για ακριβές περιεχόμενο ελληνο-αλβανικού διαλόγου», το υπουργείο Εξωτερικών επισημαίνει ότι «η Ελλάδα δεν συζητά θέμα «τσάμικου», ούτε διαπραγματεύεται με τρίτους αποφάσεις ελληνικών δικαστηρίων σε βάρος όσων συνεργάστηκαν με τον Γερμανό κατακτητή».
Ο κ. Κοτζιάς παραδέχεται ότι «η Ελλάδα πρότεινε στην Αλβανία τη διαπραγμάτευση σειράς θεμάτων που είναι ανοικτά ανάμεσα στις δύο χώρες». Άλλωστε, αυτός ήταν που πρότεινε και τη δημιουργία μηχανισμού επίλυσης των διμερών διαφορών. Όπως προσθέτει όμως, «σε αυτά δεν συμπεριέλαβε το «τσάμικο». Η αλβανική πλευρά το επιθυμούσε και το ζήτησε. Η ελληνική πλευρά δεν το αποδέχθηκε».
Συνεχίζοντας, το υπουργείο Εξωτερικών τονίζει ότι «όσον αφορά το non paper (σσ. του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών) που δόθηκε ως πρόταση διαπραγμάτευσης στην αλβανική πλευρά, σε αυτό γίνεται μία και μοναδική αναφορά στο «τσάμικο», στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου Β.2, ότι «σε καμία περίπτωση δεν προκύπτουν δικαιώματα για τους λεγόμενους τσάμηδες», προκειμένου να σημειωθεί με σαφήνεια ότι δεν μπορεί το «τσάμικο» να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης».
Η απάντηση του υπουργού Εξωτερικών είναι καλοδεχούμενη. Ωστόσο, αφήνει σοβαρές «σκιές» σε ορισμένα άλλα ζητήματα. Το βασικότερο ερώτημα είναι το ακόλουθο: αν η Αθήνα θεωρεί ότι δεν υφίσταται καν θέμα Τσάμηδων, τότε για ποιον λόγο προβαίνει στην επισήμανση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου Β.2 ότι δεν προκύπτουν δικαιώματα για τους λεγόμενους Τσάμηδες; Τα δικαιώματα συνιστούν ζήτημα νομικό. Το Τσάμικο είναι όμως ζήτημα πρωτίστως πολιτικό, όπως ξεκάθαρα παρουσίασε στη συνέντευξή του ο κ. Μπουσάτι.
Ο κ. Κοτζιάς δεν απαντά επίσης στο ζήτημα της επίδοσης των non papers στον κ. Χαν και στην κυρία Μογκερίνι. Έγινε κάτι τέτοιο ή όχι; Αν έγινε, ποια ήταν η στόχευση; Κρίνοντας από την απάντηση του Επιτρόπου για τη Διεύρυνση, έχει ξεκάθαρη εικόνα για ό,τι συζητείται…
Πέραν αυτού, με την επιλογή του να δοθούν τα non papers, οι ελληνοαλβανικές σχέσεις μεταφέρονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο οποίο ίσως να μην έχει τόσο μεγάλη σημασία αν η Αθήνα αποδέχεται ότι το Τσάμικο συνιστά αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή όχι. Όπως δε φαίνεται από τις δηλώσεις Χαν, η επισήμανση του Τσάμικου ως ενός εκ των τριών ζητημάτων που συζητούν Αθήνα και Τίρανα καταδεικνύει ότι οι Βρυξέλλες το αποδέχονται ως θέμα –με προφανείς συνέπειες…
Μπορεί να μην έχει σχέση, αλλά θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι στα Συμβούλια Υπουργών αλλά και στην τακτική Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου συζητούνται παραδοσιακά τα ζητήματα διεύρυνσης. Επιπλέον, κάθε φθινόπωρο η Κομισιόν εκδίδει τις Εκθέσεις Προόδου για τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Πως θα αντιδράσει η κυβέρνηση σε περίπτωση που η Επιτροπή αποφασίσει να ενσωματώσει τις επισημάνσεις Χαν στην Έκθεσή της για την Αλβανία;