Ανακάλυψαν τον νέο… Τσίπρα

Η εικόνα τη νύχτα της Τρίτης στο θέατρο Volksbühne (Λαϊκή Σκηνή) του Βερολίνου θύμιζε λιγάκι Μυστικό Δείπνο. Πάνω στη σκηνή ήταν ήδη δώδεκα άτομα, ο Γιάνης Βαρουφάκης και έντεκα προσκεκλημένοι του, που αφού είχαν βγάλει ο ένας μετά τον άλλον έναν μικρό λόγο, είχαν καθίσει σε μια σειρά καθισμάτων απέναντι στο κοινό. Οταν ο οικοδεσπότης κάλεσε στο παλκοσένικο και την τελευταία ομιλήτρια, την πολιτικολόγο και δύο φορές υποψήφια του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος για τη θέση του ομοσπονδιακού προέδρου Γκεζίνα Σβαν, το ταμπλό είχε συμπληρωθεί. «Είναι όπως ο Μεσσίας και οι δώδεκα απόστολοί του» ψιθύρισε παριστάμενος δημοσιογράφος. Με τη διαφορά ότι ο υποτιθέμενος «σωτήρας», ο κ. Βαρουφάκης, δεν καθόταν στο κέντρο της ομήγυρης, όπως στις αγιογραφίες, αλλά, σεμνά-σεμνά, στην άκρη της σειράς. Οι ομιλητές δεν ήταν απλοί «μαθητές», αλλά κατά μέγα μέρος έμπειροι πολιτικοί, που δήλωναν απλώς «υποστηρικτές» του, ενώ η μόνη που αποποιήθηκε αυτόν τον τίτλο, η κυρία Σβαν, δεν ήταν ο «Ιούδας» της βραδιάς, αλλά μια κριτικά διακείμενη στο εγχείρημα του κ. Βαρουφάκη προσωπικότητα, η οποία προσέφερε, παρ’ όλα αυτά, τη συνεργασία της σε αυτόν.

Το «εγχείρημα»: Το DiΕΜ 25 (Democracy in Europe Movement), κίνημα που θέλει να φέρει τα πάνω κάτω στην Ευρώπη έως το 2025 (εξ ου και ο αριθμός 25) μέσω της σύγκλησης μιας Συντακτικής Συνέλευσης, η οποία θα προχωρήσει στον εκδημοκρατισμό της ηπείρου. Το κίνημα είναι «υπερ-συνοριακό», «μιντιακό», στηρίζεται δηλαδή στην επικοινωνία των ευρωπαίων πολιτών μέσω του Internet και των κινητών τηλεφώνων, και εδράζεται σε «στερεά» τετραγωνική βάση: Τέσσερα «στάδια εξέλιξης» (μεταξύ των οποίων ανοικτές συνεδριάσεις του Eurogroup και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις συνόδους κορυφής, καθώς και η ήδη αναφερθείσα Συντακτική Συνέλευση), τέσσερις «αρχές» (που εδραιώνουν την ισοτιμία των κρατών-μελών της ΕΕ), τέσσερις «στόχοι» (όπως ο εκδημοκρατισμός της ΕΕ). «Ή εκδημοκρατισμός ή διάλυση της Ευρωπαϊκής Eνωσης» είναι αντίστοιχα το σύνθημα του κινήματος.

«Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο αισθητή, σχεδόν απτή, η ανάγκη ενός τέτοιου κινήματος στην Ευρώπη» έλεγε γερμανός ραδιοσχολιαστής. Η «ιστορική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ» τον Ιούλιο του 2015, όπως τη χαρακτήρισε ο σλοβένος φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ στην παρέμβασή του στην εκδήλωση μέσω βίντεο, δημιούργησε ένα τεράστιο πολιτικό κενό στην ευρωπαϊκή Αριστερά: όσοι εναπόθεταν τις ελπίδες τους στον Αλέξη Τσίπρα στρέφονται τώρα προς άλλα «απροσκύνητα» πρόσωπα, όπως ο κ. Βαρουφάκης. Αυτό φαίνεται και από τη στάση του γερμανικού κόμματος Die Linke (Αριστερά). «Είναι ο νέος μας Τσίπρας» έλεγε βουλευτής του, η οποία να μείνει ανώνυμη. Μέσω αυτού, η Linke θέλει προφανώς να βάλει «πόδι» στα κινήματα της κοινωνίας των πολιτών, στα οποία συμμετέχουν και πολλοί ανένταχτοι αριστεροί. Καθόλου παράδοξο έτσι ότι η πρώτη που ανέβηκε στη σκηνή της Volksbühne ήταν η (συμ)πρόεδρος του κόμματος Κάτια Κίπλινγκ.

(Ανάλογα μεγάλο ήταν και το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης: Δεκάδες απεσταλμένοι τους από όλη την ήπειρο συμμετείχαν στη συνέντευξη Τύπου του κ. Βαρουφάκη το πρωί της Τρίτης, όσο και στην επίσημη παρουσίαση του DiΕΜ 25 το ίδιο βράδυ. Τα εισιτήρια της εκδήλωσης είχαν προπωληθεί από εβδομάδες. Και το γεγονός παρακολούθησαν σε ζωντανή σύνδεση στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με τους διοργανωτές, εκατοντάδες χιλιάδες οπαδοί στην Ευρώπη και όχι μόνο).

Αν η «αριστερή ψυχή», εντός και εκτός θεάτρου, έμεινε ικανοποιημένη από την performance (παράσταση) είναι, βέβαια, μια άλλη υπόθεση. Το σίγουρο είναι ότι πολλά στοιχεία της τής ήταν ξένα: το πρώτο ήταν ότι ο κ. Βαρουφάκης είχε στήσει ουσιαστικά μία «One man show» (παράσταση για έναν) –οι άλλοι παριστάμενοι, χωρίς να είναι κομπάρσοι, έπαιζαν δευτερεύοντα ρόλο. «Μιλούσε για «εμάς», εννοούσε όμως μόνο «εγώ», «εγώ»» έγραψε χαρακτηριστικά η αριστερή-εναλλακτική εφημερίδα «Tageszeitung». Το δεύτερο ήταν ότι αυτά που είπε τα είχε επαναλάβει ήδη αυτολεξεί στην πρωινή συνέντευξη Τύπου, σε βαθμό που η επανάληψή τους στο θέατρο για περίπου μισή ώρα να είναι κουραστική. Ετσι ενήργησε για άλλη μία φορά ως αντι-Τζέιμς Μποντ, ως το αντίθετο δηλαδή του κλασικού πράκτορα κατασκοπείας, που, αντί να φυλάει, προδίδει εκ των προτέρων και ηθελημένα τα μυστικά του και γίνεται έτσι βαρετός. Το τρίτο ήταν το «στήσιμο» της παράστασης, που ήταν παρωδία του περιβόητου «Song Contest» της Eurovision –η εμφάνιση κάθε ομιλήτριας και ομιλητή συνοδευόταν από ένα μουσικό προανάκρουσμα. Το τέταρτο ήταν η ανυπόφορα μεγάλη διάρκεια της εκδήλωσης, που κράτησε σχεδόν τέσσερις ώρες. Ο κ. Βαρουφάκης προσπάθησε να δώσει στο γεγονός αυτοσαρκαστική χροιά, επικαλούμενος τον Οσκαρ Γουάιλντ, που είχε πει ότι «ο σοσιαλισμός αποτυχαίνει επειδή οι εκδηλώσεις του διαρκούν παρά πολύ». Και το πέμπτο ήταν ο ίδιος, ο οποίος δεν εμφανίστηκε μόνο ως ο κύριος ομιλητής, αλλά και ως ο κονφερανσιέ της εκδήλωσης –κάτι για το οποίο προφανώς είναι εντελώς ακατάλληλος. «Το απαραίτητο γνώρισμα ενός παρουσιαστή είναι η χάρη» έλεγε παρευρισκόμενος σκηνοθέτης. «Ο Βαρουφάκης έχει πολλά χαρίσματα: εξυπνάδα, ευγλωττία, ευρυμάθεια, καθώς και ανεξάντλητη ενέργεια, την οποία μεταδίδει άμεσα στο κοινό. Είναι όμως άχαρος –κι αυτό τα καταστρέφει όλα».