Μόνο όσες χώρες υπογράψουν και εφαρµόσουν τη νέα Διακυβερνητική Συνθήκη θα µπορούν µελλοντικά να έχουν πρόσβαση στα κεφάλαια του Μόνιµου Μηχανισµού Σταθερότητας (ESM). Αυτή είναι η σπουδαιότερη προσθήκη της τελευταίας στιγµής στο προσχέδιο της Συνθήκης που θα τεθεί µεθαύριο Τρίτη υπό συζήτηση στο Συµβούλιο των υπουργών Οικονοµίας και Οικονοµικών (Eco/Fin) στις Βρυξέλλες. Η Γερµανία επέµεινε µέχρι τέλους και κέρδισε στο σηµείο αυτό, παρά τις αντιρρήσεις που υπήρξαν. Το αυστηρό πλαίσιο της αρχικής συµφωνίας της 9ης Δεκεµβρίου για τον ESM έχει καµφθεί στα περισσότερα σηµεία, επειδή τα κράτη-µέλη δεν επιθυµούσαν να προβούν σε υπερβολικές παραχωρήσεις προς τους κοινοτικούς θεσµούς (ιδιαίτερα προς την Επιτροπή). Για τον λόγο αυτόν, ο «χρυσός κανόνας» για ισοσκελισµένους προϋπολογισµούς θα είναι χαλαρότερος και θα επιτρέπει την παράκαµψή του σε «εξαιρετικές περιστάσεις». Πιο περιορισµένος σε σχέση µε τα αρχικά σχέδια Συνθήκης θα είναι ο ρόλος του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ). Οσες χώρες πάντως δέχονται πρόστιµα για παραβίαση του «χρυσού κανόνα» θα τα καταβάλλουν στον ESM, ενισχύοντας το αρχικό του κεφάλαιο, ύψους 500 δισ. ευρώ.
Ο τίτλος της νέας Συνθήκης στον οποίο φαίνεται να καταλήγει η οµάδα εργασίας (της οποίας ηγείται Λουξεµβούργιος) που ασχολείται µε τη συγγραφή της Συνθήκης είναι: «Συνθήκη για τη Σταθερότητα, τον Συντονισµό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονοµική και Νοµισµατική Ενωση». Αυτό ίσως να ήταν και το ευκολότερο κοµµάτι. Τα δύσκολα βρίσκονται αλλού. Σύµφωνα µε κοινοτικές πηγές, η αρχική πρόβλεψη ο «χρυσός κανόνας» για ισοσκελισµένους προϋπολογισµούς (δηλαδή ετήσιο διαρθρωτικό έλλειµµα ως 0,5% του ΑΕΠ) να εισαχθεί στο Σύνταγµα ή να θεσπιστεί µε νόµο ανάλογης ισχύος «έχει νερωθεί» αρκετά. Αντί λοιπόν η δέσµευση αυτή να εισαχθεί σε «εθνικά δεσµευτικές προβλέψεις συνταγµατικής ή ισοδύναµης φύσεως» που προέβλεπε ένα από τα αρχικά σχέδια, υπάρχει πλέον αναφορά σε «προβλέψεις δεσµευτικής ισχύος και µόνιµου χαρακτήρα, κατά προτίµηση συνταγµατικού, για τις οποίες θα υπάρχουν εγγυήσεις ότι θα γίνουν σεβαστές στη διαδικασία των εθνικών προϋπολογισµών».
Η αλλαγή έγινε διότι χώρες τόσο εντός της ευρωζώνης όσο και εκτός αυτής που θα ήθελαν να υπογράψουν τη διακυβερνητική Συνθήκη θα πρέπει να καταφύγουν σε αναθεώρηση του Συντάγµατός τους.
Σοβαρότατες αντιρρήσεις εκφράστηκαν επίσης για τον ρόλο του ΔΕΚ. Αρχικά υπήρχε πρόβλεψη βάσει της οποίας η Επιτροπή µπορεί, εκ µέρους των συµβαλλοµένων κρατών, να προσφύγει στο Δικαστήριο εναντίον κρατών που δεν εντάσσουν όπως πρέπει τον «χρυσό κανόνα» στην εσωτερική έννοµη τάξη. Η πρωτοβουλία αυτή, για την οποία πίεζε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έβαλε σε λειτουργία τα ανακλαστικά πολλών ευρωπαϊκών πρωτευουσών µε αποτέλεσµα να είναι πλέον τα ίδια τα κράτη που θα έχουν αυτό το δικαίωµα.
Εντονότατες στο σηµείο αυτό ήταν οι πιέσεις του Παρισιού. Η Επιτροπή θα περιορίζεται να εκδίδει µια έκθεση επί των επιφυλάξεων ενός κράτους-µέλους προτού αποφασίσει να προσφύγει στο ΔΕΚ.
Ανάλογες των γαλλικών ήταν επίσης οι αντιδράσεις της Ρώµης στο ενδεχόµενο να εισαχθούν και νέες κυρώσεις για όσες χώρες παραβιάζουν τους κανόνες για το δηµόσιο χρέος. Οι σχετικές ποινές θα περιορίζονται όταν εκτοξεύεται το δηµοσιονοµικό έλλειµµα, καθώς το υψηλό ποσοστό του ιταλικού χρέους θα έβαζε την κυβέρνηση του Μάριο Μόντι υπό µεγάλη πίεση. Ωστόσο, τα τελευταία 24ωρα έχουν αρχίσει να ακούγονται πάλι φωνές περί ανάγκης νέων κυρώσεων για όσους παραβιάζουν τα όρια του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος.
Παρά το βέτο που άσκησε ο Ντέιβιντ Κάµερον στις 9 Δεκεµβρίου, το Λονδίνο δεν είναι αποκλεισµένο από την κατάρτιση της Συνθήκης. Οι Βρετανοί εµφανίζονται ικανοποιηµένοι διότι αποφεύγονται αναφορές σε βαθύτερη ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, ενώ θα υπάρχει (όπως φαίνεται) πιο περιορισµένη χρήση των κοινοτικών θεσµών στην εφαρµογή της Συνθήκης. Υιοθετείται δε σαφής πρόβλεψη ώστε το Λονδίνο να µπορεί να υιοθετήσει µελλοντικά το δηµοσιονοµικό σύµφωνο.
Μεγάλο παζάρι διεξάγεται και για την επικύρωση της Συνθήκης. Αρχικά προβλεπόταν να επαρκεί η επικύρωσή της από εννέα κράτη-µέλη. Αργότερα, ο αριθµός ανέβηκε στα 15, προτού πέσει µε βάση τα τελευταία προσχέδια στα 12.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
