Πρώτη φορά… πλεόνασμα

Το 2016, για πρώτη φορά στη σύγχρονη οικονομική ιστορία του τόπου, η Ελλάδα εμφάνισε πλεόνασμα στον προϋπολογισμό. Οχι μόνο πρωτογενές, το οποίο το έχει πετύχει άλλες δύο – τρεις φορές από τη μεταπολίτευση, αλλά συνολικό πλεόνασμα, δηλαδή πλεόνασμα αφού προστεθούν στις δαπάνες και οι πληρωμές τόκων για την εξυπηρέτηση του χρέους.

Αναμφίβολα πρόκειται για σημαντική επιτυχία της κυβέρνησης και της χώρας. Βεβαίως είναι αποτέλεσμα της υψηλής φορολόγησης, της περαιτέρω περικοπής των δαπανών και της χαμηλής δαπάνης για τόκους, χάρη στην αναδιάρθρωση του χρέους που έγινε με το PSΙ.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2016 τα έσοδα της κυβέρνησης από φόρους αυξήθηκαν κατά 2,6 δισ. ευρώ και οι δαπάνες του κράτους μειώθηκαν κατά 3,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2015. Τα έσοδα επέστρεψαν εκεί που ήταν το 2013 όταν η οικονομία ήταν 5 δισ. ευρώ μεγαλύτερη (ΑΕΠ 2013: 180,7 δισ. ευρώ, ΑΕΠ 2016: 175,9 δισ. ευρώ) και οι δαπάνες υποχώρησαν περαιτέρω, στο 45,8% του ΑΕΠ από 47,5% που ήταν το 2013. Οσον αφορά τις δαπάνες για τόκους, παρέμειναν χαμηλές περί το 3,5% του ΑΕΠ, εξαιτίας της αναδιάρθρωσης του χρέους που έγινε με το PSI, δηλαδή το «κούρεμα», τα χαμηλά επιτόκια περί το 1% του ESM, την επιμήκυνση των λήξεων και την περίοδο χάριτος στα δάνεια του EFSF.

Ωστόσο, η επιτυχία αυτή της κυβέρνησης διχάζει τους πιστωτές όσον αφορά τη ρύθμιση του χρέους. Από τη μία το Βερολίνο και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θεωρούν ότι η πολιτική των υψηλών πλεονασμάτων για πολλά έτη που ζητεί να επιβάλει στην Ελλάδα είναι εφικτή καθώς το 2016 η κυβέρνηση κατόρθωσε να εισπράξει περισσότερους φόρους ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 2013 παρά την υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 2,6% στην τριετία και η οικονομία έστω και οριακά να αναπτυχθεί. Θεωρεί λοιπόν ότι μέσω του πλεονάσματος η χώρα μπορεί να αποπληρώνει το χρέος της.

Στην άλλη πλευρά βρίσκονται το ΔΝΤ και ο Πόουλ Τόμσεν, ο οποίος πιστεύει ότι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα δεν είναι εφικτά και επιπλέον «σκοτώνουν» την οικονομία. Αντ’ αυτού θεωρεί ότι χρειάζεται κάποιου είδους «κούρεμα» του χρέους και μείωση της φορολογίας, ώστε η οικονομία να μπορέσει να πετύχει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, προτού η χώρα αρχίσει να αποπληρώνει το χρέος της.

Ομως ακόμα μία φορά έπεσε έξω! Η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να διαψεύσει τις προβλέψεις του, κηρύσσοντας στάση πληρωμών προς τον ιδιωτικό τομέα και επιβάλλοντας εξοντωτική φορολογία σε μισθωτούς, ιδιοκτήτες ακινήτων, επιχειρήσεις, επαγγελματίες κ.λπ., ρίχνοντας ταυτόχρονα νερό στον μύλο του Σόιμπλε που βλέπει την πολιτική του να δικαιώνεται. Αν μάλιστα καταφέρει να την επιβάλει, ενδεχομένως, η πρώτη φορά… πλεόνασμα να μας κοστίσει πολύ ακριβά.