Εάν και όταν: ανα-στοχασμοί και αφ-ορισμοί

Εάν η ομογενοποίηση, η «νορμαλοπάθεια», συνιστά κοινωνική αρρώστια, εάν ο νόμος και η τάξη συνιστούν εχθρούς της ασφάλειας, εάν η βία και το έγκλημα συνιστούν πράξεις αντίστασης, εάν η καλή βία συνιστά νόμιμο λόγο για την κακή βία, εάν η παρακρατική τρομοκρατία «συνομιλεί» με την παραστρατιωτική, εάν ο πατριωτισμός λογίζεται ως εθνικοφροσύνη, εάν η άσκηση του δικαιώματος του ενός συνιστά κατάργηση του δικαιώματος του άλλου, εάν ο θυμός συνιστά ηθική βάση γενικής κοινωνικής ρήξης, εάν η ανοχή των έντρομων συνιστά αποδοχή του τρόμου, εάν η βία των λέξεων συνιστά προοίμιο της βίας των πράξεων, εάν οι ακρότητες συνιστούν γενναιότητα, εάν ο φανατισμός συνιστά απελευθερωτική πίστη στην απόλυτη αλήθεια, εάν η μαγκιά του οπλοφόρου συνιστά πολιτική ενηλικίωση, εάν η βαρβαρότητα συνιστά μορφή αθωότητας, εάν η αντισυστημική σκέψη συνιστά όρο συστηματικής καταστροφής θεσμών και μνημείων, εάν ο τραμπουκισμός συνιστά κοινωνικό λειτούργημα, εάν ο ποινικός έλεγχος συνιστά τη μόνη απάντηση στα κοινωνικά αιτήματα, τότε δεν πιστεύεις στη Δημοκρατία.

Οταν για πολλούς η εφαρμογή των νόμων είναι ζήτημα διακριτικής ευχέρειας και «κεφιού» του καθενός, όταν η προστασία του πολίτη ή και η δημόσια τάξη επαφίενται στην ιδεολογική εκτίμηση δράστη/θύματος/τρίτων, όταν ο φόβος δεν είναι δικαίωμα αλλά μακιγιάζ «ρατσισμού», όταν κάθε γκέτο μετατρέπεται ή εκλαμβάνεται ως άντρο, όταν η διχαστική ρητορική του μίσους υιοθετείται από τους πολιτικούς ως επιχείρημα, όταν η αντίδραση στο άδικο είναι ένοπλη, όταν η ιδεολογική ακαμψία μεταμφιέζεται σε «νόμο», όταν ο μιθριδατισμός ταυτίζεται με την ψύχραιμη διαχείριση, όταν η φαντασίωση βιώνεται ως πραγματικότητα, όταν η καταστροφή λογίζεται ως (ανα)δημιουργία, όταν η παρανομία συνοδοιπορεί με την ανομία, όταν η κοινωνική βία ασκείται από οικονομικά ασφαλείς, όταν το «δίκιο» της δυναμικής μειοψηφίας επιβάλλεται στην αρχή της πλειοψηφίας, όταν φίλος του λαού θεωρείται ο εχθρός του δημόσιου συμφέροντος, όταν ο φόνος ενός αστυνομικού νοείται ως νομιμοποιημένη αριστερή αντίδραση, όταν η δημόσια τάξη είναι εχθρός ενώ ο εγκληματίας φίλος, όταν η κτήση/χρήση όπλου θεωρείται πολιτισμική κατάκτηση, όταν ο χυδαίος λαϊκισμός θαυμάζεται ως ζορμπάδικη φιλοσοφία ζωής, τότε μην ελπίζεις σε ελευθερία.

Εν τέλει θα έχουμε τόση Δημοκρατία και τόση Ελευθερία όσες είναι οι αν(τ)οχές μας (ή όσο μας αξίζει).

Ο κ. Γιάννης Πανούσης είναι καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρώην υπουργός.