Από την Αρχαιότητα υπήρχαν δύο ειδών πολιτεύματα. Στη Δημοκρατία υπερίσχυε η ψήφος των περισσοτέρων. Οι αποφάσεις υιοθετούνταν με ψηφοφορίες έπειτα από εκτενή, ανοιχτό και ανταγωνιστικό διάλογο. Στην αριστοκρατία αυτές οι διαδικασίες περιορίζονταν σε έναν αριθμό πολιτών που καθόριζαν η έγγειος ιδιοκτησία, ο πλούτος γενικότερα, η ανδρεία και πολεμική ικανότητα, μερικές φορές η ηλικία, η πείρα και η σοφία και συχνά ένας συνδυασμός από όλα αυτά.
Είναι λάθος να επαναλαμβάνουμε την ηλίθια φράση «η Ελλάδα είναι το λίκνο της Δημοκρατίας». Με αυτό ξεπερνούν την αμηχανία τους οι Δυτικοί κάθε φορά που πρέπει να προσφωνήσουν κάποιον τυχαίο εκπρόσωπο του σημερινού γυφτομαχαλά που με φανατισμό και υπομονή όλοι εμείς κατοικούμε. Οι αρχαίοι δημοκράτες ήξεραν βέβαια ότι η κοινωνία τους διατηρούσε έγκλειστες και εξουδετερωμένες πολιτικά τις γυναίκες, δηλαδή τον μισό πληθυσμό. Ηξεραν ακόμη ότι ο τρόπος ζωής τους προϋπέθετε την ύπαρξη μιας πλειοψηφίας σκλάβων και μετοίκων που εξασφάλιζαν την παραγωγή υλικών αγαθών για τους πολίτες εν καιρώ ειρήνης και πολεμικών εφοδίων για τους πολέμους που ήταν σχεδόν ακατάπαυστοι. Ηξεραν τέλος –και αυτό είναι το σοβαρότερο επιχείρημα –ότι από τις δημοκρατικές κοινωνίες σπάνια και από τις ολιγαρχικές συχνότερα ξεπηδούσε, για τον έναν ή τον άλλον λόγο, ένα καθεστώς απολυταρχικό που ταυτιζόταν με την άρνηση όλων των προσωπικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Η απολυταρχία κυριαρχούσε στην Αρχαιότητα και αμέσως μετά τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους στον περιορισμένο γεωγραφικό του χώρο. Ως απολυταρχία κυβερνά ο Οθων και υπερασπίζοντας την εκ Θεού εξουσία του διώκεται και είναι μακρές και γνωστές σε όλους οι περιπέτειες του Οίκου των Γλύξμπουργκ που εξεδιώχθη τελικώς μαζί με τη χούντα των συνταγματαρχών μόλις το 1974. Αλλά και ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, ο Ελλην Καποδίστριας, ως δικτάτωρ σκόπευε να κυβερνήσει, μιμούμενος τα ήθη και τα έθιμα του τσαρικού κράτους.
Ο απολυταρχικός τρόπος σκέψης έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία και στην ψυχολογία του Ελληνα. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει όλοι κάποιον αγανακτισμένο να εκστομίζει: «Ενας Παπαδόπουλος μας χρειάζεται». Ο κοινοβουλευτισμός που διεφθάρη από το σύστημα της πολιτικής πελατείας είναι βέβαια υπόλογος για μια σειρά νοσηρές καταστάσεις τού σήμερα. Είναι όμως λογικό ο πολίτης σε δημοσκοπήσεις που αφορούν την εμπιστοσύνη που έχει στον έναν ή στον άλλον θεσμό να φέρνει πρώτη την Εκκλησία, δεύτερο τον Στρατό και τελευταίο και προτελευταία τον Τύπο και τη Βουλή; Είναι χαρακτηριστικό, πιστεύω, της κυρίαρχης ιδεολογίας που οδηγεί σε αποτελέσματα σαν εκείνο της προηγούμενης Κυριακής ότι σεβόμαστε και τιμούμε δύο θεσμούς που λειτουργούν εντελώς ανεξέλεγκτα, αεροστεγώς και βαρύνονται με μεγάλες περιπέτειες και καταστροφές στο παρελθόν. Ο μέσος έλλην πολίτης σέβεται, τιμά και εμπιστεύεται τους στρατηγούς και τους μητροπολίτες αλλά όχι τους βουλευτές που εκλέγει κυρίαρχα με την ψήφο του και αντικαθιστά κατά βούληση, ούτε τον Τύπο, που είναι καταδικασμένος να μην αγνοεί την αλήθεια και που εν πάση περιπτώσει μπορεί κανείς να επιβραβεύσει ή να καταδικάσει κάνοντας τις επιλογές του είτε στον γραπτό Τύπο είτε στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης είτε στα κοινωνικά δίκτυα.
Είναι απόλυτα σύμφωνη με αυτό το πνεύμα η πρόσφατη απόφαση για την παραπομπή στο Πειθαρχικό εννέα δημοσιογράφων επειδή εκτιμούσαν διαφορετικά από την κυβέρνηση τα όσα έλεγε και έπραττε ή τέλος πάντων, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, είχαν συγκροτήσει μια διαφορετική συνολικά αντίληψη από εκείνη των εγκαθέτων της.
Το πρώτο βήμα μετά τη διαπόμπευση της Βουλής με την ανεκδιήγητη Πρόεδρο για τον περιορισμό των ελευθεριών έγινε. Ποια ακριβώς θα είναι η εξέλιξη της διαδικασίας δεν ξέρουμε. Θα πρέπει να υπογράψουν δήλωση μετανοίας οι διαπρεπείς δημοσιογράφοι και οι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί στους οποίους εμφανίζονται; Θα πρέπει να ανασκευάσουν λεπτομερώς και με επιχειρήματα τα όσα τους υπαγόρευε η κοινή τους λογική; Θα πρέπει για να γίνουν δεκτοί ξανά στη σφαίρα της ενημέρωσης να γονατίσουν εκλιπαρούντες χάρη μπροστά στον κ. Τσίπρα ή, τέλος, είναι game over για αυτούς και θα πρέπει να ψάξουν να βρουν άλλο επάγγελμα;
Πιστεύω ότι ένα μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης υπέρ του δικαιώματος στην ενημέρωση πρέπει άμεσα να λειτουργήσει.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
