Η διαφθορά της τυρόπιτας

Προ διετίας το υπουργείο Οικονοµικών είχε καταγράψει σε εγκύκλιο συμπεριφορές που ενδέχεται να συνδέονται με αδικήματα νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Ενδείξεις: Κάποιος επιχειρηματίας τον έναν μήνα βάφει το μαλλί και τον άλλον μήνα το μακραίνει. Εχει διαρκώς το τηλέφωνο απενεργοποιημένο. Αλλάζει συνέχεια διεύθυνση. Δουλεύει μόνο με μετρητά. Κάτι τέτοια εύστοχα είχαν συμπεριλάβει στη λίστα προτρέποντας διαφόρους να γίνουν Κλουζό.

Η εγκύκλιος απευθυνόταν μεταξύ άλλων σε εταιρείες παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου, φοροτεχνικούς, λογιστές, ιδιώτες ελεγκτές, ενεχυροδανειστές, κτηματομεσίτες, οίκους δημοπρασιών. Εν ολίγοις καλούσε τους πάντες να είναι σε εγρήγορση. Ολοι αυτοί, σύμφωνα με την εγκύκλιο, όφειλαν να επικοινωνούν με τις αρμόδιες αρχές όταν παρατηρούσαν κάτι ύποπτο. Εγινε και περιγραφή των υπόπτων. Υπάλληλοι με σπάταλη ζωή και κοινωνικές επαφές με ανώτερες κοινωνικά τάξεις. Υπάλληλοι απρόθυμοι να πάρουν άδεια κι άλλα τέτοια. Η αρμόδια αρχή ήταν αυτή που καταπολεμούσε το μαύρο χρήμα. Εκεί ήταν πρόεδρος ο νέος υπουργός Επικρατείας για την καταπολέμηση της διαφθοράς Παναγιώτης Νικολούδης.

Η τοποθέτηση του Νικολούδη σε αυτή τη θέση σηματοδοτεί πολλά. Είναι γνώστης του θέματος και όχι μόνο λόγω σπουδών –έχει μετεκπαίδευση στις ΗΠΑ με αντικείμενο το διεθνές οργανωμένο έγκλημα, το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και τη διαφθορά. Διαθέτει εμπειρία «στο πεδίο», καθώς έχει ασχοληθεί με όλες τις πρόσφατες μεγάλες υποθέσεις που απασχόλησαν την επικαιρότητα και στέρησαν χρήμα από τα δημόσια ταμεία (λίστα Λαγκάρντ, Τσοχατζόπουλος κ.ά.).

Το στοίχημα της κυβέρνησης με την επιλογή Νικολούδη είναι να συντονίσει όλους εκείνους που ασχολούνται με το ζήτημα. Με διακριτές τις εξουσίες (ο ίδιος το ξέρει καλύτερα) θα συνεχίσουν ανεξάρτητα το έργο τους οι εισαγγελείς διαφθοράς και οι ανακριτές του νόμου 4022/2011 που ελέγχουν πολιτικά πρόσωπα και κρατικούς λειτουργούς. Οι υπόλοιποι που μπορούν να ενώσουν τις δυνάμεις τους είναι η Οικονομική Αστυνομία, το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης. Ο στόχος όλων είναι κοινός, όμως η διασπορά αρμοδιοτήτων δημιουργεί προσχώματα.

Σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2014 που αφορά την αξιολόγηση 175 χωρών, η Ελλάδα βρίσκεται στην 69η θέση. Διαθέτουμε και μικρή και μεγάλη διαφθορά. Ο νέος υπουργός είχε πάει στη Βουλή μια λίστα που έγινε γνωστή με το όνομά του, τη «Λίστα Νικολούδη», με 413 υποθέσεις ψευδών δηλώσεων. Είχε εντοπίσει δημάρχους, γιατρούς του ΕΣΥ, προέδρους νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, διαιτητές και δημοσιογράφους. Ετσι θα συνεχίσει. Εάν τα πάει καλά, θα αλλάξει την κατάσταση στην ελληνική οικονομία, με την τιμωρία, τον παραδειγματισμό και την πρόληψη.

Ο συντονισμός των υπηρεσιών που ασχολούνται με τη διαφθορά και το οικονομικό έγκλημα έχει πολύ συγκεκριμένα πλεονεκτήματα. Θα γίνει οικονομία κλίμακας και χρόνου. Θα ελαχιστοποιηθούν τα λάθη. Θα γίνει μεταφορά τεχνογνωσίας. Να πούμε και κάτι άλλο. Ενας τέτοιος συντονισμός δεν στηρίζεται σε πολίτες που καταγγέλλουν ο ένας τον άλλον. Δηλαδή δεν χρειάζεται να καταφεύγει ένα πρόσωπο σε μια υπηρεσία για να πει ότι ο γείτονας αγόρασε ακριβό αυτοκίνητο που δεν δικαιολογείται από τα εισοδήματά του. Ούτε θα πάει κάποιος άλλος να πει ότι ένας γνωστός του πάει συχνά για σκι στο Γκστάαντ. Ο συντονισμός σημαίνει αυτοματοποίηση και φυσικά ένα συγκεκριμένο κυνήγι. Εν πρώτοις το κυνήγι των μεγάλων.

Την τελευταία δεκαετία οι Ελληνες πείστηκαν ότι η οικονομία της χώρας καταστράφηκε επειδή δεν ζητούσαν απόδειξη για την τυρόπιτα. Η τυρόπιτα έχει τον ρόλο της, όμως παραμένει ρόλος τυρόπιτας. Το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Ο καταναλωτής θα ζητεί την απόδειξη από τον φούρναρη, από τον υδραυλικό, από τον γιατρό. Τούτο είναι δείγμα υπευθυνότητας. Αν όμως μένουμε στην τυρόπιτα και αφήνουμε ανεξέλεγκτο το μεγάλο κεφάλαιο, τότε το δείγμα υπευθυνότητας γίνεται δείγμα ηλιθιότητας. Εδώ λοιπόν είναι τα μικρά, εδώ και τα μεγάλα. Εδώ και ο νέος υπουργός με το ειδικό χαρτοφυλάκιο.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015