Γιάννης Περδίος

Πέθανε πριν από λίγες ημέρες ένας μεγάλος έλληνας συλλέκτης και ταυτόχρονα ένας μυθιστορηματικός ήρωας, απ’ αυτούς που ο Μπρους Τσάτουιν θα τους έκανε βιβλίο. Ο Γιάννης Περδίος είχε κρατήσει στη ζωή του πολλές κλειστές πόρτες, πολλές αθέατες πλευρές, και το σπίτι του στο Ψυχικό, όπου στέγαζε τη συλλογή του, ήταν σαν ένας μαγικός χώρος, όπου μπορούσε όμως να αναπτυχθεί η αστυνομική πλοκή. Είχε ξεκινήσει από την Αίγυπτο, είχε κάνει μερικούς μήνες φυλακή για μια υπόθεση παράνομης απόκτησης έργων του Χατζηκυριάκου-Γκίκα, είχε ανακαλύψει άγνωστα έργα του Βρυζάκη σ’ έναν βαυαρικό πύργο έξω από το Μόναχο, δεν του ξέφευγε κανένα έργο που τον ενδιέφερε σε δημοπρασίες, ήταν μυστικοπαθής και δεν έφευγε ποτέ από το σπίτι του στο Ψυχικό για να μην αφήσει μόνη της τη συλλογή του.

Οταν αυτή η συλλογή εκτέθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη στο τέλος του 1998, υπό τον τίτλο «Θησαυροί της Νεοελληνικής Τέχνης –Η συλλογή Γιάννη Περδίου», είχαμε μείνει άφωνοι από τα έργα που περιείχε. Ευτυχώς υπάρχει ο κατάλογός της, με κείμενα Νέλλης Μισιρλή και Στέλιου Λυδάκη. Είναι από τις συλλογές που έχουν την αξία του αρχείου, όχι μόνο ως προς τη διαφύλαξη της μνήμης αλλά και γιατί λειτουργούν αποδεικτικά για το βάθος μέσα στον χρόνο της ελληνικής τέχνης και της καλλιτεχνικής παραγωγής. Για παράδειγμα, είναι μοναδικό το κομμάτι της συλλογής με τους επτανήσιους ζωγράφους, αρχίζοντας από τον πίνακα του Παναγιώτη Δοξαρά που παρουσιάζει το φιλοτεχνημένο το 1719 πορτρέτο του κόμη Γιόχαν Ματίας φον ντερ Σούλενμπουργκ, αρχιστρατήγου των βενετικών δυνάμεων κατά την πολιορκία της Κέρκυρας από τους Τούρκους το 1716, το πρωιμότερο έργο της νεοελληνικής τέχνης.

Το 1998 ήταν Ετος Σολωμού. Και τα «Βιβλία» ζήτησαν την άδεια από τον Περδίο να δημοσιεύσουν στην πρώτη σελίδα τους ένα έργο από τη συλλογή του. Εγινε. Ηταν «Ο Διονύσιος Σολωμός βρέφος, π. 1799/1800» του Νικόλαου Κουτούζη. Το έργο παρουσιάζει τον ποιητή να βγαίνει μέσα από τους βρεφικούς φαρμπαλάδες που μοιάζουν με κουκούλι. Ο Κουτούζης έδωσε στο βρέφος Σολωμό μια μελαγχολία σχεδόν αλληγορική φωτίζοντας το άσπρο βρεφικό κοστούμι του σαν να εικονογραφούσε τη «γέννηση της κάμπιας».

Το σπίτι σφραγίστηκε. Ας ελπίσουμε ότι η συλλογή δεν θα λεηλατηθεί, όπως έγινε με τη συλλογή του Ιόλα.