Είναι ο τίτλος του τελευταίου και τελικού μυθιστορήματος του γερμανού συγγραφέα W. G. Sebald, ο οποίος σκοτώθηκε το 2001 σε αυτοκινητικό δυστύχημα, σε ηλικία 57 ετών. Το μυθιστόρημα εκδόθηκε την ίδια χρονιά ως το κύκνειο άσμα ενός ευρωπαϊκού κόσμου που έχει χαθεί για πάντα. Το διάβασα τώρα, έξι χρόνια μετά την ελληνική έκδοσή του (Αγρα, μετάφραση Ιωάννα Μεϊτάνη) και καθηλώθηκα από τη δοκιμιακή αλλά θερμή πρόζα του Ζέμπαλντ. Στον σιδηροδρομικό σταθμό της Αμβέρσας, στην Αίθουσα των Χαμένων Βημάτων (La Salle des Pas Perdus), ο αφηγητής συναντά τον ήρωα του μυθιστορήματος, έναν παράξενο άνθρωπο που μοιάζει να κατοικεί στη ζωή και ταυτόχρονα να χάνεται στην άβυσσο. Το όνομά του είναι Ζακ Αουστερλιτς. Η πρώτη επαφή των δύο ανδρών γίνεται κυρίως μέσα από συζητήσεις για την αρχιτεκτονική καθώς ο Αουστερλιτς φαίνεται να έχει τεράστιες γνώσεις, αποκτημένες κυρίως εμπειρικά. Η εξοικείωση κάνει τον Αουστερλιτς να ανοιχτεί στον μέχρι εκείνη τη στιγμή άγνωστο συνταξιδιώτη και να αρχίσει να του διηγείται τη ζωή του και το ταξίδι του.
Ο Αουστερλιτς, γιος δύο εβραίων ηθοποιών από την Πράγα, φυγαδεύεται σε ηλικία πέντε ετών στη Βρετανία για να σωθεί από την επερχόμενη ναζιστική λαίλαπα. Υιοθετείται στην Ουαλλία από έναν πάστορα, ζει μια καλή παιδική ηλικία, σπουδάζει, διακρίνεται ως παίκτης ομάδας ράγκμπι, γίνεται δεκτός από την αγγλική κοινωνία και εγκαθίσταται στο Λονδίνο. Αισθάνεται όμως ότι δεν ανήκει πουθενά και αρχίζει ένα ταξίδι αναζήτησης της ταυτότητάς του –πριν απ’ όλα ένα ταξίδι για τα ίχνη των γονέων, στην Πράγα, στο Παρίσι, στο Τερεζίν, αλλά και για την αναζήτηση του ατομικού χρόνου, της γλώσσας, της μνήμης και της ανάμνησης. Αυτή η αναζήτηση συμπληρώνεται με το ταξίδι στην ευρωπαϊκή γεωγραφία –τοπία, χώρες, πόλεις, μνημεία, στρατόπεδα, φυτά, ζώα –έτσι ώστε η αναζήτηση της ατομικής ταυτότητας γίνεται αναζήτηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Πρωτότυπη η αφήγηση του Ζέμπαλντ. Γίνεται μέσα από τη διήγηση αλλά και τη συχνή παράθεση φωτογραφιών που φέρνουν τις δικές τους πληροφορίες και που μέσα από την ασπρόμαυρη, υποβλητική λιτότητά τους δίνουν στο μυθιστόρημα ένα γοτθικό άρωμα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
