Το Επταήμερο του Διόδωρου

Η διαλεκτική αντίθεση του κουκουλοφόρου

Αλλο ένα Σαββατοκύριακο αγωνίας: τι θα γίνει τη Δευτέρα στο Eurogroup; Θα γίνει δεκτό το περίφημο PSI-Ψ ώστε να μειωθεί κατά 100 δισεκατομμύρια το χρέος των 340 που έχουμε μαζέψει; Θα συμφωνήσουν να μας δανείσουν τουλάχιστον άλλα 130 οι Ευρωπαίοι; Δυο χρόνια τώρα, από Σαββατοκύριακο σε Σαββατοκύριακο, από σύνοδο σε σύνοδο, από teleconference σε teleconference, κοιμόμαστε ανήσυχοι και ξυπνάμε ήσυχοι, για να αρχίσουμε πάλι να ανησυχούμε ύστερα από λίγο. De chrysanthèmes en chrysanthèmes, από χρυσάνθεμα σε χρυσάνθεμα, από κηδεία σε κηδεία, που τραγουδούσε ο Ζακ Μπρελ.

Την περασμένη Παρασκευή, ας πούμε, κοιμηθήκαμε ήσυχοι, δεν είχαν γίνει δραματικά επεισόδια την πρώτη ημέρα των συλλαλητηρίων, κάτι λίγες μολότοφ και κυκλοφοριακό κομφούζιο, ψιλοπράγματα• εδώ οι Λονδρέζοι και οι Βερολινέζοι είχαν συνηθίσει να ζουν μέσα στους καθημερινούς βομβαρδισμούς, με τα αεροπλάνα να τους αδειάζουν καθημερινά χιλιάδες τόνους σίδερα και εκρηκτικά σε εκείνον τον μακρινό πόλεμο που δεν τον έχουμε ζήσει, για μερικές μολότοφ θα συζητάμε;

Την Κυριακή κάηκαν 50 κτίρια στην Αθήνα – η Δρέσδη όμως είχε ισοπεδωθεί, η Κολονία το ίδιο, μόνο ο καθεδρικός της γλίτωσε, πάλι καλύτεροι είμαστε, έχει υποφέρει πολύ περισσότερο ο κόσμος.

* Αλλά υπάρχουν κάποιες καταστροφές που ξεπερνούν τα όρια, δεν αντέχονται με τίποτε: να μειωθούν οι μισθοί των δικαστικών, ας πούμε – οι οποίοι πρωτοδιορίζονται με 1.800 ευρώ καθαρό μισθό και είναι πολύ σωστό διότι διορίζονται στα 30 τους, λένε τα συνδικαλιστικά τους όργανα, και έχουν χάσει 6-8 χρόνια εργασίας στα οποία θα είχαν εισοδήματα. Οταν ο καταληκτικός μεικτός μισθός των υπολοίπων δημοσίων υπαλλήλων με το νέο μισθολόγιο είναι 1.700 ευρώ, όταν οι λέκτορες στα πανεπιστήμια διορίζονται στα 40 τους με 1.000 ευρώ• και επιπλέον δεν θα είναι μόνιμοι στο εξής.

Πού ακούστηκε να γίνει μείωση μισθών που κατακτήθηκαν με τόσο κόπο; Στις αίθουσες των δικαστηρίων κερδήθηκαν οι συνεχείς αυξήσεις των αποδοχών τους, οι ίδιοι οι δικαστικοί αποφάσιζαν τι μισθό πρέπει να πάρουν, πώς θα έρθει τώρα η ξενοκίνητη τρόικα να τους τον κόψει; Εκανε και απόπειρα με ειδικό Μισθοδικείο να τους συμμαζέψει κάπως τις αμοιβές εκείνος ο μισητός πρόγονος της τρόικας, ο Κώστας Σημίτης. Με 5 δικαστικούς, 5 δικηγόρους, 5 καθηγητές Πανεπιστημίου.

Στη μοναδική, μου φαίνεται, συνεδρίαση που έγινε, οι 10 δικαστικοί και δικηγόροι δικαίωσαν τους δικαστικούς, ενώ μειοψήφησαν οι 5 πανεπιστημιακοί.

Μου φαίνεται, το ίδιο θα είχε συμβεί αν είχαν βάλει τους ποδοσφαιριστές να συναποφασίζουν για τους μισθούς των διαιτητών. Θα αποφάσιζαν, προφανώς, με κριτήριο τι θα τους συμβεί την επόμενη φορά που θα εμφανίζονταν στο γήπεδο και θα είχαν τους διαιτητές να τους κρίνουν.

* Δεκαετίες τώρα με δικαστικές αποφάσεις δίνουν οι μεν στους δε αυξήσεις βουλευτές και δικαστικοί• και αναδρομικά, και συντάξεις. Διότι έχουν συνδεθεί μισθολογικά οι δύο κατηγορίες και όταν, ας πούμε, πάρουν κάποιο επίδομα οι βουλευτές, αποφασίζουν τα δικαστήρια ότι αυτό πρέπει να ενσωματωθεί στον μισθό τους, οπότε οι βουλευτές προσφεύγουν στα δικαστήρια και υποστηρίζουν ότι παίρνουν μικρότερο μισθό διότι τα επιδόματα δεν έχουν σημασία, κερδίζουν, προσφεύγουν τότε οι δικαστικοί – και πάει λέγοντας.

«Μη συγχύζεσαι, έτσι είναι ο κόσμος• ήθελες να παραιτηθούν όλοι από τον μισθό τους όπως ο Παπούλιας; Αλλά και αυτός έπρεπε να το έχει κάνει πριν από δύο χρόνια• να παραιτηθεί από τα μισά του χρήματα, με 150.000 ευρώ τον χρόνο που θα του έμεναν, πάλι αξιοπρεπέστατα θα ζούσε. Θα έδινε το καλό παράδειγμα σε όλους. Αλλά ξέχνα τα αυτά, δεν είσαι στην Αθήνα• κοίτα καλύτερα τους σκιέρ, με πόση χάρη γλιστράνε• βλέπεις εκείνη εκεί που έχει πάρει καλικούτσα το παιδί της;» με διέκοψε ο Γλυνζώνιος, καθώς εξηγούσα ότι ο εγωισμός των ελίτ της χώρας με πληγώνει• δεν τους ενδιαφέρει αν χρεοκοπήσουμε, αν υπάρχουν 1 εκατομμύριο άνεργοι, δεν αισθάνονται την ανάγκη να νιώσουν αλληλεγγύη. Δεν φταίει η τρόικα, τον εγωισμό τον είχαν πάντα, απλώς τώρα που εκδηλώνεται μέσα στην οικονομική κρίση την κάνει και ηθική κρίση.

Ηταν πραγματικά υπέροχο το θέαμα της νεαρής γυναίκας που κυλούσε απαλά πάνω στα σκι με τον γιο της στους ώμους. «Ομορφη η μαμά, δεν λέω• αλλά τι κατάλαβε που γέννησε γιο, που μόλις γίνει είκοσι χρονών θα καίει κινηματογράφους και τράπεζες στην Αθήνα;» απάντησα δύσθυμος εγώ.

«Μη βλέπεις τα καμένα δένδρα και χάνεις το θαλερό δάσος, Διόδωρε• να, εδώ δεκάδες διανοούμενοι έχουν αναρτήσει κείμενο στο Διαδίκτυο και συγκεντρώνουν αντιμνημονιακές υπογραφές επισημαίνοντας ότι «η λύση δεν μπορεί να είναι εθνική, αλλά πρέπει να ανταποκρίνεται στις διαστάσεις της ηπείρου μας, και όχι μόνο. Σήμερα ταπεινώνουν τους Ελληνες, αύριο τους υπόλοιπους λαούς, σπέρνοντας δυσπιστία και μίσος ανάμεσά τους. Πρόκειται για μια καταστροφική στιγμή στην ευρωπαϊκή ιστορία. Ετσι, η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα συνιστά πολιτικό διακύβευμα για όλη την προοδευτική Ευρώπη». Ξεκίνησε η παγκόσμια αντι-νεοφιλελεύθερη επανάσταση και εσύ γκρινιάζεις για τις τράπεζες, το Αττικόν και το Κόστα Μπόντα που κάηκαν; Ασε που σε αυτό το τελευταίο έμπαιναν μόνο πλουτοκράτες».

Το λογύδριο ήταν του Γρηγόρη, που καθόταν δίπλα μου• ήμασταν και οι τρεις στις Πλειάδες, στο Χιονοδρομικό, απολαμβάνοντας τον ήλιο και το χιόνι – και τις σκιέρ, από μακριά έστω• και κρυφά από την Ιωάννα που έπλεκε δίπλα μας φορώντας μάλλινα γάντια. Είναι με τον Τσίπρα ο νεαρός χρηματιστής, αλλά ούτε στον εαυτό του δεν το ομολογεί ξεκάθαρα.

«Ο καθένας στην κοσμάρα του• άλλοι θέλουν να πάρουν την Πόλη, άλλοι θέλουν να γίνονται μόνιμα οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Ελλάδα, άλλοι να φέρουν πίσω τα Ελγίνεια, άλλοι είδαν πετρελαιοκηλίδες έξω από την Κεφαλλονιά και πίστεψαν ότι ο Πατραϊκός είναι ο νέος Αραβικός Κόλπος – γιατί να μην υπάρχουν και κάποιοι που θέλουν να είναι παγκόσμια επαναστατική πρωτοπορία; Σε ό,τι άλλο δοκιμάσαμε να είμαστε πρώτοι, χάσαμε• μπορεί στις επαναστάσεις να τα καταφέρουμε. Τόσα χρόνια προετοιμαζόμαστε: διαδηλώνουμε κάθε μέρα, κάνουμε γενικές απεργίες κάθε τρεις και λίγο, καταλήψεις κάθε χρόνο στα πανεπιστήμια, καίμε την Αθήνα κάθε δύο χρόνια – να αφήσουν να πάει χαμένη όλη αυτή η θεωρία και η εμπειρία;» αποφάνθηκε η Ιωάννα, πλέκοντας πάντα.

«Σαχλαμάρες» ξεκαθάρισε ο Γρηγόρης και τα γύρισε κάπως: «Αλληλεγγύη ζητούν οι άνθρωποι από τους Ευρωπαίους, όπως το 1821. Δεν βοήθησαν τότε οι Ευρωπαίοι;».

«Μόνο που τότε ζητούσαν αλληλεγγύη στο όνομα των ευρωπαϊκών επαναστάσεων, που είχαν προηγηθεί… Τώρα ζητούν αλληλεγγύη στην επανάσταση που ξεκινάμε εμείς» παρατήρησε ο Γλυνζώνιος.

«Παραποιείς, δεν λένε έτσι• και όσο για τις τράπεζες που κάηκαν, εγώ είμαι με τον Μπρεχτ: «Χειρότερο από το να κλέβεις μια τράπεζα είναι το να ανοίγεις μια τράπεζα»».

Ο Γλυνζώνιος το σκέφθηκε λίγο το επιχείρημα του Γρηγόρη. «Το να καις μια τράπεζα είναι το αντίθετο του να ανοίγεις. Αρα, αντιστρέφοντας και το πρώτο σκέλος του συλλογισμού, έχουμε «Χειρότερο από το να σε κλέβει μια τράπεζα είναι το να καις μια τράπεζα» – αυτό λέει ο Μπρεχτ, άρα δεν λέει να τις καίμε!» ήταν το συμπέρασμά του.

Ο Γρηγόρης μπερδεύτηκε, σκεφτόταν, μίλησα εγώ: «Εδώ που τα λέμε, Γλυνζώνιε, η σωστή αντιστροφή είναι «καλύτερο από το να κλέβεις μια τράπεζα είναι το να καις μια τράπεζα», έτσι μου φαίνεται».

Ο Γλυνζώνιος θύμωσε: «Εκτός του ότι και οι δυο σας παίζετε στο Χρηματιστήριο και θα έπρεπε να είστε με τους τραπεζίτες, παραβαίνει και τους κανόνες της λογικής αντιστροφής αυτή η πρόταση που είπες: απευθύνεται στους ληστές και τους λέει «κάψτε τις τράπεζες αντί να τις ληστέψετε». Ενώ ο Μπρεχτ ήθελε απλώς να πει ότι οι τραπεζίτες είναι χειρότεροι και από τους ληστές, δεν πίστευε ότι οι ληστές θα γίνουν επαναστάτες».

«Οπως και ο Τσίπρας είπε ότι «όσοι βουλευτές ψήφισαν το μνημόνιο είναι κουκουλοφόροι με γραβάτα». Εχει κάτι το μπρεχτικό ο Αλέξης».

«Δηλαδή, οι κουκουλοφόροι είναι «βουλευτές χωρίς γραβάτα που ψήφισαν το μνημόνιο»;» ρώτησε η Ιωάννα.

«Οχι», απάντησε ο Γλυνζώνιος, «γιατί οι κουκουλοφόροι είναι κατά του μνημονίου. Η σωστή αντιστροφή είναι «οι κουκουλοφόροι είναι βουλευτές με γραβάτα που δεν ψήφισαν το μνημόνιο», αυτό είπε ο Τσίπρας».

«Ο Τσίπρας δεν ψήφισε το μνημόνιο αλλά δεν φοράει γραβάτα, άρα δεν είναι κουκουλοφόρος!» ήταν το συμπέρασμα του Γρηγόρη.

«Εκτός και αν το να είσαι βουλευτής, με γραβάτα ή χωρίς, και να λες τέτοιες φράσεις για τους πολιτικούς σου αντιπάλους, είναι η κουκούλα που κρύβει το ότι είσαι κουκουλοφόρος. Η κουκούλα του αξιώματος κρύβει την άλλη κουκούλα».

«Μα πώς μιλάτε έτσι; Σε λίγο θα σφαχτείτε» παρατήρησε η Ιωάννα αφήνοντας το πλέξιμο. «Ετσι όπως τα λέτε, είμαστε όλοι κουκουλοφόροι!».

Σηκώθηκα, απομακρύνομαι, τους αφήνω να λογομαχούν. Δεν μου άρεσε η τροπή που πήρε η συζήτηση – και τέτοιες συζητήσεις γίνονται χιλιάδες, εκατομμύρια, σε όλες τις παρέες, σε όλες τις οικογένειες τούτες τις ημέρες. Πηγαίνω προς το Καταφύγιο, που είναι ψηλότερα. Μπορεί να ξαναδώ και την ωραία μαμά που κάνει σκι, ακόμη καλύτερα.

Ανοίγω το κινητό μου να διαβάσω ειδήσεις. «Αισιοδοξία για τη νέα δανειακή σύμβαση: Μέρκελ – Μόντι – Παπαδήμος θεωρούν ότι η συμφωνία μπορεί να ολοκληρωθεί στο Εurogroup της Δευτέρας». Ωραία, θα κοιμηθούμε ήσυχα Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή. Θα κοιμηθούμε αργά φυσικά, είναι Απόκριες, διάολε, κοντεύουμε να το ξεχάσουμε.

Δεύτερη είδηση: «Η κυβέρνηση λειτουργεί ως παπαγαλάκι εκβιαστών» είναι η σημερινή δήλωση του Αλέξη Τσίπρα. Κουκουλοφόροι, εκβιαστές, παλαιότερα είχε παρομοιάσει τον Γιώργο Παπανδρέου με τον Πινοσέτ, ξεχειλίζει μίσος ο λόγος του προέδρου του Συνασπισμού. Κάποιος του ΚΚΕ πέταξε στον Βενιζέλο το μνημόνιο μέσα στη Βουλή• η Αθήνα κάηκε την περασμένη Κυριακή• η Λυρική δεν θα κάνει παραστάσεις για τον φόβο των επεισοδίων στις διαδηλώσεις που θα γίνουν αυτή την Κυριακή• μαθητές άρχισαν να συγκρούονται με την Αστυνομία σε Αθήνα και Ηράκλειο• οι δικηγόροι θα απεργούν επί έναν μήνα, οι δικαστικοί στάσεις εργασίας• οι δημοτικοί υπάλληλοι, άρα και οι εργάτες καθαριότητας, ετοιμάζουν απεργίες, θα γεμίσει η Αθήνα σκουπίδια• οι διανοούμενοι ετοιμάζουν την παγκόσμια επανάσταση να απαλλάξουν τον πλανήτη από τα σκουπίδια – δεν υπάρχει έλεος. De chrysanthèmes en chrysanthèmes θα συνεχίσουμε να κηδευόμαστε.

Mais pourquoi moi, pourquoi maintenant, pourquoi déjà et où aller – γιατί τώρα, γιατί κιόλας, γιατί εγώ, πού θα βρεθώ -, άκουσα δίπλα μου τραγουδιστή φωνή να συνεχίζει τον θρήνο του Ζακ Μπρελ για τον επερχόμενο θάνατό του.

Απόλυτα επίκαιρα πένθιμα ερωτήματα για τη χώρα. Αλλά ποιος ήταν αυτός που ήξερε τι τραγουδάω μέσα μου και ήρθε να με συνοδεύσει;