Η απόλυτη διχοτοµία χαρακτηρίζει τη σηµερινή κατάσταση. Από τη µια είναι η εξουσία και από την άλλη η κοινωνία. Η εξουσία (ο άφαντος πρωθυπουργός, ο αντ’ αυτού Βενιζέλος, το άφαντο Υπουργικό Συµβούλιο, οι άφαντοι βουλευτές, τα κόµµατα) λειτουργεί αυτοαναφορικά και αυτιστικά. Η κοινωνία, έχοντας επιδείξει πρωτοφανή αντοχή και ανοχή, εξαντλείται σε αναµενόµενες διαµαρτυρίες. Οι φοιτητές κάνουν κατάληψη, οι εργαζόµενοι στα µέσα συγκοινωνίας απεργούν, οι αγανακτισµένοι, εντός και εκτός εισαγωγικών, αποκεφαλίζουν τα αγάλµατα και αποκαθηλώνουν τα µάρµαρα. Μερικοί λένε ότι αυτές οι διαµαρτυρίες δεν οδηγούν πουθενά και ότι επιπλέον είναι ιστορικά ξεπερασµένες. Η αυτοαναφορική εξουσία εγκρίνει και ψηφίζει τα µέτρα, χωρίς να επηρρεάζεται καθόλου από το αν κάποιοι κατεδαφίζουν τους σταθµούς του µετρό, κοινό αγαθό για όλους. Αντίθετα, η αυτοαναφορική εξουσία πιστεύει ότι έτσι δηµιουργείται εκτόνωση και οι «νοικοκυραίοι» από τον φόβο τους κλείνονται στα σπίτια τους.
Η αυτοαναφορικότητα εσχάτως συνοδεύεται από γκροτέσκες εκδηλώσεις. Ο αντιπρόεδρος και υπουργός Βενιζέλος, έχοντας πλέον εντάξει στην κακόγουστη ρητορική του τον «πόνο», την «οδύνη», το «ενός λεπτού σιγή» κ.λπ., εξαγγέλλει µε αλαζονεία και σιγουριά µέτρα, έστω και υπό µορφή προτάσεων, όπως οι ισοσκελισµένες φορολογικές δηλώσεις. Ο άλλος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, στην αγωνία του να είναι διαρκώς στις πρώτες σελίδες των εφηµερίδων, ζητεί από τον Βενιζέλο να τον συλλάβει επειδή δεν έχει να πληρώσει τους φόρους. Ακόµη και ως ευφυολόγηµα είναι εξαιρετικά κακόγουστο και δείχνει ποια είναι σήµερα η (µη) ποιότητα της ηγεσίας. Είµαστε δυστυχείς που έχουµε επιλέξει αυτούς να µας κυβερνούν και µάλιστα να διαχειριστούν την κρίση.
Ζούµε την εποχή του ατελέσφορου. Από τη µια τα ατελέσφορα µέτρα, δηλαδή οι ατελέσφοροι φόροι. Χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές, οι φόροι δεν οδηγούν πουθενά, παρά µόνο σε µια βίαιη µείωση των εισοδηµάτων, σε µια γενικευµένη αίσθηση φτώχειας και το κυριότερο, στην πλήρη ανατροπή της καθηµερινότητας εκατοµµυρίων Ελλήνων. Και µέχρι στιγµής η άφαντη κυβέρνηση και ο αντ’ αυτής αντιπρόεδρος φαίνεται ότι αδυνατούν να κάνουν διαρθρωτικές αλλαγές. Από την άλλη, οι ατελέσφορες διαµαρτυρίες. Είναι φανερό ότι απαιτούνται νέες µορφές συλλογικής δράσης. Ποιες είναι αυτές; ∆εν ξέρουµε. Και ο νοµαδικός χαρακτήρας της ελληνικής κοινωνίας ίσως δυσκολεύει τη δηµιουργία των λεγόµενων κινήσεων πολιτών. Εκείνο που ξέρουµε είναι ότι οι παραδοσιακές µορφές αντίστασης ουδόλως επηρρεάζουν την αυτοαναφορική εξουσία ενώ οι καινούργιες µορφές, όπως η αυθόρµητη κίνηση των αγανακτισµένων, σύντοµα εκφυλίζονται, καπελώνονται και χάνουν την κοινωνική τους νοµιµοποίηση.
Η φτήνια των πολιτικών ηγεσιών δεν είναι µόνο ελληνικό φαινόµενο. Η κρίση του leadership χαρακτηρίζει τον δυτικό κόσµο. Κύριες εκδηλώσεις της είναι η αδυναµία της να πάει πάνω από τις αγορές, να πάρει πραγµατικά πολιτικές αποφάσεις. ∆εν είναι τυχαίο ότι η συζήτηση αν οι αγορές απειλούν τα κράτη διευρύνεται.
Για παρηγοριά ένα βιβλίο που µόλις κυκλοφόρησε. Είναι «Οι εναρκτήριοι λόγοι των αµερικανών προέδρων, 1789-2009, Από τον George Washington έως τον Barack Obama», στις εκδόσεις Σάκκουλα, µε επιµέλεια των Αντώνη Μακρυδηµήτρη, Κωνσταντίνου Καπλή και Μαρίας-Ηλιάνας Πραβίτα. Βρίσκουµε εδώ πραγµατικούς λίντερ (αλλά και ασήµαντους προέδρους), που έχουν πάρει τη θέση τους στην Ιστορία ως ηγέτες, και προγράµµατα πολιτικής πράξης που έχουν αλλάξει την κοινωνία. Στην εποχή της πολιτικής φούσκας νοσταλγούµε τους πραγµατικούς πολιτικούς και ηγέτες.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
