Μέσα σε ένα δίμηνο ο κ. Κ. Καραμανλής έχει προκαλέσει δύο εκλογές. Στην πρώτη αναμέτρηση ηττήθηκε, στη δεύτερη δεν θα μετάσχει. Για την προκήρυξη των πρόωρων εθνικών εκλογών αντιμετωπίζει επικρίσεις από όσους προφανώς πιστεύουν ότι μέλημα του πρώην πρωθυπουργού όφειλε να είναι το γάντζωμα του κόμματος στην εξουσία. Γράφω «προφανώς», επειδή κανείς τους δεν εκφέρει σοβαρό αντίλογο στην άποψη Καραμανλή πως η χώρα δεν ήταν διακυβερνήσιμη με προεξοφλημένες τις εκλογές τον Μάρτιο- και ούτε βέβαια πείθουν ότι η ΝΔ θα ανέκαμπτε δήθεν στο μεσοδιάστημα.

Ηδη ο κ. Καραμανλής βρέθηκε ενώπιον δεύτερου γύρου παραπόνων, για τα ενδοκομματικά. Η θέση του να τηρηθεί το Καταστατικό και πάντως να αποχωρήσει στις 8 Νοεμβρίου ερμηνεύθηκε ποικιλότροπα, ενώ δεν αποκλείεται να αντανακλά μονάχα την ανθρώπινη, αλλά και πολιτικώς κατανοητή προτίμηση του κ. Καραμανλή να μην παραταθεί η αβεβαιότητα στην παράταξη ούτε η δυσάρεστη σημερινή του θέση.

Παρά ταύτα ο κ. Καραμανλής θα άξιζε ίσως να υπομείνει, ακόμη και αν η διαδικασία καθυστερούσε λίγο. Οταν το ΠαΣοΚ επιχείρησε για πρώτη φορά ανοιχτή εκλογή το 2004 με τη σιγουριά του μοναδικού υποψηφίου, είναι αλήθεια ότι η πρωτοβουλία υπήρξε αμφιλεγόμενη. Δεν ενδιαφέρουν οι ειρωνείες, οι είρωνες της εποχής έχουν τώρα καταπιεί τη γλώσσα τους. Ενδιαφέρουν, όμως, οι τότε επιφυλάξεις. Πώς θα δινόταν αίφνης αποφασιστικός λόγος σ΄ ένα πλήθος «φίλων» τόσο μεγάλο, ώστε να μην ξέρει κανείς πόσο τους απασχολεί το καλό του κόμματος και πόσο οι εντυπώσεις της στιγμής; Και αν η διαδικασία ήταν ανώδυνη το 2004 ελλείψει αντιπάλου, τι θα συνέβαινε σε μια σύγκρουση; Σε μια αναμέτρηση Σημίτη- Τσοχατζόπουλου- Αρσένη υπό την κρίση ενός εκατομμυρίου «φίλων»;

Oι επιφυλακτικοί διαψευστήκαμε. Η διαδικασία επαναλήφθηκε το 2007. Σε μάχη μέχρις εσχάτων. Εδωσε αφορμή ακόμη και σε απρέπειες. Είναι άλλωστε από εποχής… Θουκυδίδη αναμενόμενο οι «εμφύλιοι» να είναι αγριότεροι. Η μάχη όμως απέφερε την «κάθαρση» και νέα συνοχή. Συνέβαλε η σημαντική διαφορά υπέρ του Γιώργου Παπανδρέου, μάλλον όμως θα είχε συμβεί το ανάλογο και με μικρότερο προβάδισμα.

Ισως γι΄ αυτό θα έπρεπε να το ξανασκεφτεί ο Κώστας Καραμανλής. Ο καθένας στη δική του θέση θα ήθελε να τελειώνει η ιστορία αύριο. Αν όμως εκτιμάται ότι η παράταξη θα αντλήσει δυνάμεις από την ανοιχτή αντιπαράθεση, ότι ο νέος αρχηγός θα έχει ισχυρότερη νομιμοποίηση απ΄ όση μπορεί να του δώσει ένα συνέδριο με παλαιούς εκπροσώπους, θα άξιζε το τόλμημα- και η τυχόν… δύσκολη υπομονή. Οσα ζητήματα και αν εγείρονται με την εκλογή από τη βάση και την «εξ εφόδου» υιοθέτησή της, η μέχρι στιγμής (μικρή ελληνική) εμπειρία δείχνει ότι το αποτέλεσμα είναι συχνά εξαγνιστικό για τις παρατάξεις που την υιοθετούν. Ακόμη και όταν, όπως στις ΗΠΑ, αυτή η διαδικασία εκτοπίζει αναπάντεχα έναν Τζουλιάνι, έναν Κλαρκ ή μια Κλίντον.