Πριν από 15 χρόνια από τη στήλη αυτή αποτόλμησα να διερωτηθώ μήπως είμαστε έθνος Καραγκιόζηδων. Προκλήθηκε θύελλα αντιδράσεων. Οχι επειδή κάποιοι αισθάνθηκαν ότι τους εξύβριζα, αλλά επειδή υποστήριζα ότι αυτός ο πρωταγωνιστής του θεάτρου σκιών είναι η συμπύκνωση των πιο απεχθών και χυδαίων ελαττωμάτων που γέννησε η ανθρώπινη ψυχή. Δηλαδή αισθάνθηκαν ότι προσβάλλω ένα εθνικό ίνδαλμα, το οποίο μάλιστα θεωρείται πρότυπο για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας. Δεν με έπεισαν ότι έχω λάθος.
Αντίθετα έχω την εντύπωση ότι ο αριθμός των Καραγκιόζηδων στην ευδαίμονα χώρα μας έκτοτε πολλαπλασιάστηκε. Τους βλέπουμε καθημερινά στην πολιτική σκηνή, στα πορτοπαράθυρα των τηλεοράσεων, στους υπερασπιστές κάθε είδους εγκλήματος και ανηθικότητας, σε ανίερες συναλλαγές μεταξύ δικηγόρων και δικαστών, στην ανοχή ή και έντρομη προστασία των βιαιοπραγούντων χούλιγκαν και αναρχικών, στους φοροδιαφεύγοντες, στους επαγγελλόμενους το ψεύδος, το δικαίωμα στην τεμπελιά, στην περιφρόνηση και την αγνόηση των αδυνάτων και στο γλείψιμο των ισχυρών και διασήμων, στους βιαιοπραγούντες σε βάρος των γυναικών και των παιδιών τους, στην ποδοπάτηση κάθε νόμου και στην ανάδειξη της παρανομίας σε «δημοκρατική» κατάκτηση.
Να θυμίσω ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Καραγκιόζη. Πρώτα πρώτα είναι τεμπέλης. Παριστάνει ότι θέλει να δουλέψει και γι’ αυτό κατά καιρούς ισχυρίζεται ότι επαγγέλλεται τα πάντα (φούρναρης, γιατρός, δικηγόρος, μάγειρας κτλ.). Ομως στην πραγματικότητα υποδύεται μιαν ανύπαρκτη επαγγελματική ιδιότητα με μοναδική πρόθεση να ξεγελάσει τους άλλους για να τα «κονομήσει». Σταθερή επιδίωξή του είναι να βγάλει λεφτά χωρίς να κοπιάσει.
Αν με την απάτη δεν τα καταφέρνει καταφεύγει στην κλοπή. Αλλωστε το μακρύ χέρι του είναι το σύμβολο της μόνης δεξιοτεχνίας που τον χαρακτηρίζει. Να κλέβει όταν μπορεί και να δέρνει τους αδυνάτους, με πρώτα θύματα τα ίδια τα παιδιά του και την ταλαίπωρη γυναίκα του.
Φυσικά είναι και αδίστακτος ψεύτης, ενώ έχει πρώτο και εύκολο θύμα του τον πιο πιστό αλλά αφελή φίλο του Χατζηαβάτη. Ενα τέτοιο μοχθηρό και ανήθικο υποκείμενο δεν διστάζει φυσικά στην αυτοταπείνωση και στον αυτοεξευτελισμό έναντι των ισχυρών (χαλί να γίνω να με πατήσεις, πασά μου).
Είναι συνακόλουθα και άδικος. Οσάκις «κονομήσουν» κάτι με τον Χατζηαβάτη, εφαρμόζει την α λα Καραγκιόζη μοιρασιά: «τα δικά σου δικά μου και τα δικά μου δικά μου». Ακόμη αρέσκεται να χλευάζει τους γέροντες και αφελείς, όπως ο θείος του Μπάρμπα-Γιώργος, τον οποίο ασταμάτητα εξαπατά.
Να μην ξεχάσω και τον ρόλο του Καραγκιόζη ως οικογενειάρχη. Γιατί δεν αρκείται να δίνει το κακό παράδειγμα. Το διδάσκει κιόλας. Παραδίδει ανελλιπώς στα παιδιά του μαθήματα κλοπής και απάτης ως μέσον πλουτισμού χλευάζοντας ταυτόχρονα την εργατικότητα και την εντιμότητα.
Ο Καραγκιόζης σε οποιαδήποτε άλλη χώρα θα ήταν το παράδειγμα προς αποφυγήν. Στη χώρα μας όχι μόνο θαυμάζεται (όπως άλλωστε και κάθε επιτυχημένος κομπιναδόρος), αλλά θεωρείται και κατάλληλο πρότυπο για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. (Ας με συγχωρήσουν οι αγαπητοί καραγκιοζοπαίκτες, και ιδιαίτερα ο φίλος Σπαθάρης, αλλά ξέρει ότι έχω δίκιο.)
Και δήθεν έκπληκτη η κοινή γνώμη πληροφορείται με φρίκη ότι τρία ανήλικα έσφαξαν μια ογδοντάχρονη για να τη ληστέψουν ή ότι κυκλοφορούν ελεύθεροι ισοβίτες δολοφόνοι και μεγαλέμποροι ναρκωτικών, καθώς έτσι προνοεί ο νομικός μας «πολιτισμός»! Πολιτισμός Καραγκιόζηδων που φορούν εκσυγχρονιστικά βελούδα για να ξεγελούν τα πλήθη των Χατζηαβάτηδων και Μπάρμπα-Γιώργων.
