Από τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων πληροφορηθήκαμε ότι οι πολίτες, αν και επιδοκιμάζουν με υψηλά ποσοστά ικανοποίησης τις επιτυχίες της κυβέρνησης στα θέματα της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της ένταξης της Κύπρου σε αυτήν, εκφράζουν μεγάλη δυσαρέσκεια για την αναποτελεσματικότητα που δείχνει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας. Μάλιστα, αν ληφθεί υπόψη ότι οι μετρήσεις έγιναν πριν από τις καταγγελίες στον Τύπο για την ανάμειξη κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης σε οικονομικά σκάνδαλα, ίσως τα ποσοστά των δυσαρεστημένων πολιτών να ήταν ακόμη υψηλότερα από αυτά που ανακοινώθηκαν. Οπότε ανέκυψε το ερώτημα αν η κυβέρνηση και το κόμμα που τη στηρίζει μπορούν να αναστρέψουν κατά το 12μηνο διάστημα που απομένει ως τις εκλογές το αρνητικό κλίμα. Κατά την άποψή μου, δεν το μπορούν γιατί: πρώτον, οι εποχές που κέρδιζαν εκλογές με υπερβάσεις πέρασαν· δεύτερον, οποιαδήποτε προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων της καθημερινότητας θα απαιτούσε ρήξεις, χωρίς να είναι βέβαιον ότι τα αποτελέσματα θα γίνονταν εγκαίρως ορατά ώστε να τα επικαλεστούν κατά τις εκλογές· και, τρίτον, οι πολίτες γνωρίζουν ότι η πεμπτουσία της δημοκρατίας βρίσκεται στην εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία. Ας δούμε τους λόγους που δικαιολογούν τις εκτιμήσεις μου.
Οπως και κατά το παρελθόν, η μεγάλη πιθανότητα είναι ότι το ΠαΣοΚ θα προσπαθήσει να καλύψει το πραγματικό έλλειμμα της κυβέρνησης στη λύση των προβλημάτων της καθημερινότητας με κάποια υπέρβαση. Πιο συγκεκριμένα, για να ξεχάσουν οι πολίτες τι είχε δεσμευθεί η κυβέρνηση να κάνει και δεν έκανε, θα παρουσιάσουν ένα καινούργιο όραμα για τη νέα τετραετία. Ηδη μερικά στοιχεία από αυτό το νέο όραμα άρχισαν να διαφαίνονται με τις ιδέες περί μικρού υπουργικού συμβουλίου, περί μείωσης του αριθμού των βουλευτών, περί μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης κτλ. Πολλοί επιρρεπείς πολίτες θα παρασυρθούν και θα τους ψηφίσουν για να υλοποιήσουν το νέο τους όραμα. Αλλά οι σκεπτόμενοι σε όλους τους πολιτικούς χώρους, οι οποίοι κρίνουν εκ των αποτελεσμάτων, αποκλείεται να αγνοήσουν το χάος που επικρατεί σε όλα τα σημεία επαφής με τη δημόσια διοίκηση – και όχι μόνον. Κατά συνέπεια, όσο γοητευτικό και αν είναι το νέο όραμα, η προοπτική του για την κυβέρνηση και το ΠαΣοΚ είναι δυσάρεστη.
Εν όψει αυτής της διαπίστωσης το πλέον λογικό θα ήταν να προσπαθήσουν να δώσουν κάποιες λύσεις στα καθημερινά προβλήματα. Πλην όμως για να επιτύχουν οτιδήποτε θα πρέπει να συγκρουστούν με τα κατεστημένα συμφέροντα των συνδικάτων και των επαγγελματικών τάξεων που οι ίδιοι εξέθρεψαν στους τομείς της δημόσιας διοίκησης και των ΔΕΚΟ. Επομένως αποκλείεται να το επιχειρήσουν γιατί, ενώ από τη μια μεριά θα κινδύνευαν να εισπράξουν περαιτέρω δυσαρέσκεια από την ίδια την εκλογική τους βάση, από την άλλη το διάστημα που απομένει είναι πολύ λίγο για να φανούν τα οποιαδήποτε ευνοϊκά αποτελέσματα.
Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι από τη μακρόχρονη παραμονή του ΠαΣοΚ στην εξουσία οι πολίτες έχουν κουραστεί και ότι η ποιότητα της δημοκρατίας μας κινδυνεύει να μετατραπεί σε φέουδο μιας παράταξης και των συμφερόντων που τη στηρίζουν. Το τελευταίο είναι καιρός να αποτραπεί και όλα δείχνουν ότι θα γίνει.
O κ. Γεώργιος K. Μπήτρος είναι καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
