Τον Φεβρουάριο του 2017 η έκθεση της ελεγκτικής εταιρείας EY τεκμηρίωσε αυτό που ήταν ήδη γνωστό: ο μεγαλύτερος φορέας διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων, η ΑΕΠΙ (Ανώνυμη Εταιρεία Πνευματικής Ιδιοκτησίας), βρίσκεται σε κώμα με 20 εκατ. ευρώ αρνητικά κεφάλαια και οφειλές στους δημιουργούς που ξεπερνούν τα 42 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Πολιτισμού ορίζει άμεσα προσωρινό επίτροπο για να ασκήσει τον δέοντα έλεγχο επί της ΑΕΠΙ και το αμέσως επόμενο διάστημα θα καταθέσει στη Βουλή τον νόμο για τα πνευματικά δικαιώματα, όπου θα ρυθμίζονται «όλα τα σχετικά ζητήματα κατά τρόπο που να μην αφήνει περιθώρια για νέες αυθαιρεσίες και αθέμιτες επιλογές». Μάλιστα σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού τόνιζε πως «ειδικά για την ΑΕΠΙ, όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να ελεγχθεί, να καταδικαστούν παρανομίες του παρελθόντος και να αποκατασταθεί η ορθή και διαφανής διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων. Γι’ αυτό, στο νομοσχέδιο προβλέπεται Γενική Συνέλευση και Εποπτικό Συμβούλιο των δημιουργών με αυξημένες αποφασιστικές αρμοδιότητες. Παράλληλα, προβλέπεται η τοποθέτηση επιτρόπου, που θα αντικαταστήσει τη διοίκηση, όταν προκύπτει σοβαρό διαχειριστικό πρόβλημα».
Η υπουργός Πολιτισμού κυρία Λυδία Κονιόρδου, λίγο πριν από την κατάθεση του νομοσχεδίου, περιγράφει στο «Βήμα» τις αλλαγές που θα γίνουν, τονίζει ότι το ποσοστό των κρατήσεων θα πέσει στο 20%, ότι οι βασικές αρμοδιότητες του επιτρόπου θα είναι η αντικατάσταση του ΔΣ και η αποτροπή πτωχευτικής διαδικασίας και διευκρινίζει πως το πρώτο Εποπτικό Συμβούλιο θα οριστεί από τον υπουργό Πολιτισμού.

Η παρέμβαση της υπουργού
«Η συγγραφή και η επεξεργασία του νομοσχεδίου για τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων έχει ξεκινήσει εδώ και πάνω από δύο χρόνια.
Ο κ. Αρ. Μπαλτάς κατέθεσε το πρώτο νομοσχέδιο στις 4 Ιουλίου του 2016, το οποίο απεσύρθη μετά από διαμαρτυρίες λίγες μέρες μετά. Ακολούθησε δεύτερος κύκλος διαβουλεύσεων για άλλο ένα έτος. Διαμορφώθηκε ένα καινούργιο σχέδιο, το οποίο όμως και πάλι όταν μου παραδόθηκε δεν ήταν έτοιμο για κατάθεση.
Υπήρχαν αρκετά θέματα που έπρεπε να συζητηθούν και να ληφθεί μια απόφαση.
Ενδεικτικά:
-Ποιοι θα είναι μέλη του Εποπτικού Συμβουλίου και ποιες οι αρμοδιότητές του. Με το νέο σχέδιο νόμου το Εποπτικό Συμβούλιο αποκτά αποφασιστικές αρμοδιότητες. Το πρώτο Εποπτικό Συμβούλιο θα οριστεί από τον υπουργό Πολιτισμού.
-Πώς θα εξασφαλίζεται η διαφάνεια των πληρωμών. Η διαφάνεια είναι για εμάς θέμα κομβικής σημασίας.
-Ποιο το ύψος των διαχειριστικών εξόδων που νομιμοποιείται να κρατά ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης και τι θα περιλαμβάνουν; Το ύψος αυτό σύμφωνα με την πρόταση του νέου νόμου είναι 20%.
-Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του επιτρόπου που ενδεχομένως χρειαστεί να διοριστεί λόγω της οικονομικής κατάστασης ενός οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και του κινδύνου να προκαλέσει ζημία στους δημιουργούς; Βασικές αρμοδιότητες του επιτρόπου είναι η αντικατάσταση του ΔΣ και η αποτροπή πτωχευτικής διαδικασίας.
Το έργο αυτό το ανέλαβα, ως υπουργός, με μεγάλη υπευθυνότητα και με ειλικρινή βούληση να ακούσω όλες τις πλευρές και να κινηθώ δίκαια, αντικειμενικά, με γνώμονα την προστασία των δικαιωμάτων των δικαιούχων, αλλά και την εξασφάλιση της νόμιμης αντιμετώπισης των χρηστών.
Εν τω μεταξύ, σε αυτό το διάστημα που το νομοσχέδιο είναι στα χέρια μου, το θέμα της ΑΕΠΙ γιγαντώθηκε λόγω και του πορίσματος των ορκωτών ελεγκτών που εξεδόθη. Αλλά δεν περιμέναμε το πόρισμα για να μάθουμε τι συνέβαινε, το πόρισμα ήρθε απλά για να επιβεβαιώσει αυτό που όλοι φανταζόμασταν.
Το νομοσχέδιο όμως δεν είναι μόνο η ΑΕΠΙ. Είναι ολόκληρος ο χώρος της διαχείρισης των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, ο οποίος χρειάζεται κανόνες, διαφάνεια, ίση μεταχείριση και στενή εποπτεία, που στο ισχύον καθεστώς δεν υπάρχουν. Υπό τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας αλλά και με σαφή βούληση να αντιμετωπίσουμε τις παθογένειες του παρελθόντος, το νομοσχέδιο έρχεται να θέσει υγιείς βάσεις για τη νέα εποχή διαχείρισης των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, που έχω τη χαρά –έχοντας στο μυαλό μου όλους τους δημιουργούς και καλλιτέχνες –να εγκαινιάζω με τον νόμο που θα κατατεθεί και θα ψηφιστεί ελπίζω και από την αντιπολίτευση.
Το νομοσχέδιο είχε δοθεί προς διαβούλευση και στις γενικές του γραμμές ήταν γνωστό στους δημιουργούς. Τα επίμαχα άρθρα που τους αφορούν με την τελική τους διατύπωση βάσει των πρόσφατων εξελίξεων τα είχαν ήδη στα χέρια τους από την Κυριακή, πριν από την επίσημη παρουσίαση της ίδρυσης του νέου σωματείου».

«ΑΣΜΑ 450+»: νέο σωματείο δημιουργών στο ελληνικό τραγούδι

Με καζάνι που βράζει μοιάζει το ελληνικό τραγούδι, καθώς συνεχίζονται οι αναταράξεις που έχουν προκαλέσει οι αποκαλύψεις για την κακοδιαχείριση των δικαιωμάτων των δημιουργών από την ΑΕΠΙ. Για τον λόγο αυτόν περισσότεροι από 200 δημιουργοί, αλλά και κληρονόμοι δικαιωμάτων, απ’ όλη την γκάμα του ελληνικού τραγουδιού, έχουν ήδη εγγραφεί στο νέο σωματείο «ΑΣΜΑ 450+», η σύσταση του οποίου ανακοινώθηκε επισήμως σε εκδήλωση που έγινε την περασμένη Δευτέρα σε πολυχώρο του Κεραμεικού. Οι εγγραφές νέων μελών συνεχίζονται. Η Διοικούσα Επιτροπή του νέου σωματείου αποτελείται από τους Στ. Ξαρχάκο, Γ. Χατζιδάκι, Φ. Δεληβοριά, Π. Καλαντζόπουλο, Α. Πλέσσα, Ν. Ζούδιαρη και Μιχάλη Αβατάγγελο.

Οπως επεσήμανε στην παρουσίαση του νέου σωματείου ο κ. Δεληβοριάς, «οι μέρες της οικογένειας Ξανθοπούλου στην ΑΕΠΙ έχουν τελειώσει. Για πάντα. Και η ευθύνη τούς βαραίνει αποκλειστικά. Από τις αρχές του 2010 παρακολουθούσαμε ανήσυχοι τους απαράδεκτους διαχειριστικούς αυτοσχεδιασμούς του υιού Δημήτρη Ξανθόπουλου, τους τρομακτικούς ισολογισμούς της εταιρείας, την πτώση των διανομών μας κατά 70%, τα μηδενικά έσοδά μας από τις ψηφιακές πλατφόρμες κι ένα σωρό άλλα οριακά φαινόμενα».

Να σημειωθεί ότι το νέο σωματείο δημιουργήθηκε μετά τη μαζική αποχώρηση δημιουργών-μελών από το σωματείο «Το Μέτρον» επειδή, όπως καταγγέλθηκε, η πλειοψηφία του Διοικητικού του Συμβουλίου του δεν σεβάστηκε τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης για το ζήτημα της ΑΕΠΙ.

Οπως αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Πλέσσας, «διαφορές υπήρξαν ανέκαθεν στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ένταση των διεκδικήσεων απέναντι στην ΑΕΠΙ. Διαφορές υπήρξαν και στο πώς αντιλαμβάνονται κάποιοι τη θεσμική τους ιδιότητα ως μέλη του ΔΣ ενός σωματείου και ως πρόσωπα και ενεργοί πολίτες στον κοινωνικό διάλογο. Αυτό που οδήγησε στην ανάγκη να διαχωρίσουμε τη θέση μας παραιτούμενοι και να προχωρήσουμε με πλήθος άλλων συναδέλφων που συνυπέγραψαν τις θέσεις της ΓΣ του ΜΕΤΡΟΝ στην ίδρυση του «ΑΣΜΑ 450+» είναι ο από πλευράς μας αποκλεισμός της προοπτικής συνδιοίκησης με τους μετόχους της ΑΕΠΙ και η ανάγκη της άμεσης τοποθέτησης ενός επιτρόπου που θα αντικαταστήσει την ακατάλληλη σε συνέχεια των αποκαλύψεων του πορίσματος της Ernst&Young διοίκησή της».

Τα μέλη του νέου σωματείου ζητούν επίσης την άμεση ψήφιση του νομοσχεδίου για τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα, το οποίο ενσωματώνει την ευρωπαϊκή οδηγία 2014/26 που ρυθμίζει τη συλλογική διαχείριση πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες το νομοσχέδιο βρίσκεται στα τελευταία στάδια επεξεργασίας από το υπουργείο Πολιτισμού, όμως οι δημιουργοί αναφέρουν ότι δεν το έχουν ακόμη δει και εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το τελικό του περιεχόμενο.

Να σημειωθεί ότι ένα από τα κομβικά σημεία αντιπαλότητας ανάμεσα στην ΑΕΠΙ και στους δημιουργούς είναι το πολύ μεγάλο ποσοστό που κρατάει η ΑΕΠΙ και το οποίο φτάνει το 37%, ενώ παντού αλλού κυμαίνεται από 18% ως 20%. Μετά τις πρόσφατες αναταράξεις η ΑΕΠΙ έστειλε επιστολή στους δημιουργούς με την οποία τούς πληροφορεί ότι από το 37% που κρατούσε μέχρι σήμερα θα κρατάει πλέον το 24%, όμως οι δημιουργοί λένε ότι αυτές οι «εκπτώσεις» ήρθαν πολύ αργά.

«Τούτη την κομβική, ιστορική για τον χώρο μας στιγμή και υπό το φως των τραγικών αποκαλύψεων για την κακοδιαχείριση των περιουσιακών δικαιωμάτων των δημιουργών από πλευράς της ΑΕΠΙ δεν χωρούν ισορροπίες και τακτικισμοί. Απαιτείται τώρα ένα αρραγές μέτωπο όλων όσοι θέλουν άφοβα και μαχητικά να διεκδικήσουν την προστασία της πνευματικής τους περιουσίας» αναφέρει ο κ. Πλέσσας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ